Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Renata Bukowiecka-Kleczaj Sędziowie Sędzia NSA Stefan Kłosowski Sędzia WSA Maria Mysiak (spr.) po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 7 października 2021 r. przy udziale Prokuratora Prokuratury R. w S. sprawy ze skargi M. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...]. nr [...] w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Wójta Gminy D. z dnia [...] nr [...], II. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. na rzecz skarżącej M. K. kwotę [...]([...]) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Wnioskiem z dnia [...] stycznia 2021 r. M. K. (dalej: "wnioskodawczyni", "strona", "skarżąca"), reprezentowana przez adwokata, wystąpiła do Urzędu Gminy D. o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad niepełnosprawną matką - E. P..
Decyzją z dnia [...] lutego 2021 r., nr [...], wydaną na podstawie art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2020 r., poz. 256 ze zm. dalej "k.p.a."), art. 17 i art. 24 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2020 r., poz. 111 - dalej "u.ś.r."), Wójt Gminy D., jak wynika z uzasadnienia decyzji, odmówił przyznania wnioskowanego świadczenia.
Uzasadniając podjęte rozstrzygnięcie organ I instancji wskazał, że z dokumentów wynika, iż niepełnosprawność E. P. powstała [...] listopada 2010 r., tj. po 18. lub 25. roku życia. Ponadto z akt sprawy wynika, że wnioskodawczyni ma ustalone prawo do emerytury [...] marca 2016 r. Oznacza to, że nie zostały spełnione warunki uprawniające do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego.
Wnioskodawczyni, działając przez profesjonalnego pełnomocnika, odwołała się od powyższej decyzji zarzucając jej naruszenie prawa materialnego mające istotny wpływ na wydanie przedmiotowej decyzji poprzez zastosowanie normy prawnej wyrażonej w art. 17 ust. 1b u.ś.r. bez uwzględnienia okoliczności, że na skutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 października 2014 r. o sygn. akt K 38/13 doszło do uznania niekonstytucyjności części wskazanej normy prawnej w zakresie, w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną ze względu na datę powstania niepełnosprawności osoby wymagającej opieki, a przez to naruszenie art. 190 ust. 1 Konstytucji RP. Ponadto odwołująca się zarzuciła zaskarżonej decyzji błędną wykładnię art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a) u.ś.r., polegającą na pominięciu celów tej ustawy i przyjęcie, że okoliczność pobierania przez skarżącą emerytury stanowi negatywną przesłankę do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego.
Zaskarżoną decyzją z dnia [...] kwietnia 2021 r., nr [...], wydaną na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. oraz art. 17 ust. 1 pkt 4 i ust. 5 u.ś.r., Samorządowe Kolegium Odwoławcze (dalej "Kolegium" lub "SKO") orzekło o utrzymaniu w mocy zaskarżonej decyzji.
Uzasadniając podjęte rozstrzygnięcie organ odwoławczy wyjaśnił, że przepis art. 17 ust. 1b u.ś.r. został poddany kontroli Trybunału Konstytucyjnego, który w wyroku z dnia 21 października 2014 r. sygn. akt K 38/13 stwierdził, że art. 17 ust. 1b u.ś.r. w zakresie, w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie ze względu na moment powstania niepełnosprawności, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji. Z powołanego orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego wynika, że organy, rozpoznając wniosek o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego złożony przez opiekuna dorosłej osoby niepełnosprawnej, w obecnym stanie prawnym (dopóki w tej materii nie zostaną wprowadzone nowe rozwiązania ustawowe) mają obowiązek zbadać, czy wnioskodawca spełnia warunki do przyznania tego świadczenia określone w art. 17 u.ś.r., tj. z wyłączeniem tej części przepisu, która z dniem 23 października 2014 r. została ostatecznie uznana za niekonstytucyjną. Tym samym przy rozpatrywaniu wniosku o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego organ winien uwzględnić niekonstytucyjność przedmiotowego przepisu i rozpoznać wniosek z pominięciem kryterium wieku, w jakim powstała niepełnosprawność osoby dorosłej. W rezultacie Kolegium stwierdziło, że organ I instancji dokonał nieprawidłowej wykładni art. 17 u.ś.r.