Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Barbara Gebel, Sędziowie Sędzia NSA Grzegorz Jankowski (spr.),, Sędzia NSA Iwona Tomaszewska, Protokolant Aneta Kukla, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 26 sierpnia 2009 r. sprawy ze skargi Ośrodka Doradztwa Rolniczego w B. na rozporządzenie Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w S. z dnia [...] r. nr [...] w sprawie wprowadzenia programu działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych I. stwierdza nieważność zaskarżonego rozporządzenia w części dotyczącej : - paragrafu 75 ust. 3, w zakresie w jakim zobowiązuje Ośrodek Doradztwa Rolniczego w B. do realizacji zadań określonych w paragrafie 59, 61,62,63,64,65,66, 73; - paragrafu 67 i paragrafu 71, w zakresie w jakim zobowiązuje Ośrodek Doradztwa Rolniczego w B. do realizacji zadań określonych w tych przepisach, II. stwierdza, że zaskarżone rozporządzenie nie podlega wykonaniu w zakresie określonym w punkcie I wyroku do dnia uprawomocnienia się wyroku, III. zasądza od Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w S. rzecz Ośrodka Doradztwa Rolniczego w B. kwotę [...] tytułem zwrotu kosztów procesu.
Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w dniu [...] r. wydał, na podstawie art. 47 ust. 7 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2005, nr 239, poz. 2019 ze zm.), rozporządzenie nr [...]w sprawie wprowadzenia programu działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych (publ. Dz. Urzędowy Województwa Zachodniopomorskiego Nr 48, poz. 1025).
Skargę na powyższe rozporządzenie wniósł w dniu [...]r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie Ośrodek Doradztwa Rolniczego w trybie art. 3 § 2 pkt 5 ustawy z 30 sierpnia 2002 Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Dyrektor Ośrodka Doradztwa Rolniczego wniósł o stwierdzenie nieważności przedmiotowego aktu w zakresie paragrafów: 59, 61, 62, 63,64,65,66,67,71, 73, w związku z § 75 ust. 3.
Skarżący wskazał, że działa w oparciu o ustawę o jednostkach doradztwa rolniczego z dnia 22 października 2004 r. (Dz. U. Nr 251, poz. 2507 ze zm.), która określa jego organizację, zadania i zasady działania oraz wskazuje źródła finansowania. Podniósł też, że w ramach zadań z zakresu doradztwa rolniczego m. in. ośrodki współdziałają w realizacji zadań wynikających z programów rolno - środowiskowych oraz programów działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych, w tym zakresie współpracując z regionalnymi zarządami gospodarki wodnej. Taka współpraca miała miejsce w ramach realizacji programu działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych w latach [...], wprowadzonego Rozporządzeniem nr [...]Dyrektora Zarządu Gospodarki Wodnej z dnia [...]r. (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego Nr 29, poz. 525), które utraciło moc w wyniku wydania zaskarżonego aktu. Do zadań ośrodka określonym w wyżej wymienionym Programie należało szkolenie rolników, doskonalenie kadry doradców, przygotowywanie tzw. gospodarstw pokazowych oraz organizacja seminariów i wówczas w ocenie Skarżącego całość zleconych rozporządzeniem zadań pokrywała się z ustawowymi zadaniami Ośrodka.
Dyrektor Ośrodka Doradztwa Rolniczego uważa, że Program określony rozporządzeniem nr [...]na kolejne cztery lata, pomimo tego, że odpowiada wymogom określonym w przepisie artykułu 84 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. 2008, Nr 25, poz. 150, ze zm.) oraz w przepisach rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie szczegółowych wymagań jakim powinny odpowiadać programy działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych z dnia 23 grudnia 2002 r. (Dz. U. 2003, Nr 4, poz. 44) wydanego na podstawie art. 47 ust. 8 pkt. 2 ustawy z dnia 18 lipca 2001 - Prawo wodne, narusza przepis art. 15 ustawy o jednostkach doradztwa rolniczego, zgodnie z którym jedynie minister właściwy do spraw rozwoju wsi może, w drodze rozporządzenia, nałożyć na jednostkę doradztwa rolniczego obowiązek realizacji dodatkowych zadań z zakresu doradztwa rolniczego, innych niż określone w art. 4 ust. 1 i 2 ustawy, mając na względzie realizację szczególnie ważnych celów gospodarczych lub społecznych albo potrzeby obrony kraju. Jednocześnie w przypadku nałożenia dodatkowych zadań, jednostkom doradztwa rolniczego zapewnia się na ich realizację środki finansowe z budżetu państwa. Nieuzasadnione jest zatem zdaniem Skarżącego zakwalifikowanie przez Dyrektora RZGW działań związanych z prowadzeniem rejestru istotnych źródeł emisji związku azotu czy monitorowaniem stanu rolnictwa do nawet szeroko rozumianego doradztwa rolniczego. Tym samym niedopuszczalne było powierzenie do wykonania Ośrodkowi Doradztwa Rolniczego przepisem § 75 ust. 3 przedmiotowego rozporządzenia do realizacji zadań określonych przez § 59, 61 - 66, 71 pkt 2 oraz 73. Zadania te polegać mają na m. in. na identyfikacji i rejestracji istotnych źródeł emisji związków azotu oraz ich aktualizacji, udzielania maksymalnej pomocy wszystkim zobowiązanym do podejmowania działań w ramach Programu, jak również monitorowania stanu rolnictwa.