Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Katarzyna Sokołowska (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Marzena Iwankiewicz, Asesor WSA Krzysztof Szydłowski po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 12 maja 2022 r. sprawy ze skargi B. N. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego uchyla zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję Wójta Gminy P. z dnia [...]Nr [...]
Wnioskiem z dnia 14 października 2021 r., B. N. (dalej "strona" lub "skarżąca"), wystąpiła o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, w związku z opieką nad niepełnosprawnym mężem, S. N..
Decyzją z dnia [...] listopada 2021 r. Wójt Gminy P., działając na podstawie art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2021 r., poz. 735- dalej "k.p.a.") w zw. z art. 32 ust. 2 oraz art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a i 2 lit. a ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2020 r., poz. 111 ze zm. - dalej "u.ś.r."), orzekł o odmowie przyznania wnioskowanego świadczenia podnosząc, że zaistniała negatywna przesłanka, gdyż strona posiada prawo do emerytury i nie legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.
W odwołaniu od powyższej decyzji strona wskazała, że mąż jest chory na [...] i wymaga stałej opieki, a strona jest jedyną osobą, która ją zapewnia.
Po rozpoznaniu odwołania, Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z dnia [...] grudnia 2021 r. nr [...], w oparciu o art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a., art. 17 ust. 1 i art. 17 ust. 5 pkt 1 lit.a u.ś.r., utrzymało zaskarżoną decyzję w mocy.
W uzasadnieniu decyzji organ odwoławczy przytoczył treść art. 17 ust.1, ust. 1b, ust. 5 u.ś.r. i wyjaśnił, że strona jest żoną S. N., który legitymuje się orzeczeniem Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w S. z dnia [...] sierpnia 2021 r., zaliczającym go do osób o znacznym stopniu niepełnosprawności od 29 czerwca 2021 r. do 31 lipca 2023 r., natomiast daty zaistnienia niepełnosprawności nie da się ustalić. Skarżąca sprawuje opiekę nad mężem, jest w wieku [...] lat i ma ustalone prawo do emerytury. Istotne znaczenie ma więc art. 17 ust. 5 pkt 1 lit.a u.ś.r., który stanowi, że świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje osobie, która ma ustalone prawo do emerytury.
Organ odwoławczy podkreślił, że emerytura przyznawana jest w związku z dożyciem przez osobę fizyczną określonego wieku i uzyskaniem przez nią określonego okresu ubezpieczenia, a prawo do niej nabywa się z mocy ustawy. Świadczenie pielęgnacyjne ma natomiast, przynajmniej w części, zrekompensować brak dochodu z pracy zarobkowej osobie, która tej pracy nie może wykonywać, ponieważ musi opiekować się niepełnosprawnym członkiem rodziny, nie mogącym samodzielnie egzystować (art. 17 ust. 1 u.ś.r.). Według Kolegium, w aktualnym stanie prawnym brak jest przepisu prawa, który umożliwiałby przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego, stanowiącego różnicę między wysokością świadczenia pielęgnacyjnego, a pobieraną emeryturą. Brak jest też regulacji przewidującej zasadę przyznawania wnioskodawcy świadczenia o najwyższej kwotowo wysokości (świadczenia pielęgnacyjnego) z równoczesnym zawieszeniem prawa do niższego kwotowo świadczenia (emerytury), kompensowania wysokości emerytury do kwoty świadczenia pielęgnacyjnego (jako świadczenia o wyższej wysokości), czy też wstrzymaniem wypłaty niższego kwotowo świadczenia. Nie można zatem być jednocześnie uprawnionym do emerytury i świadczenia pielęgnacyjnego, tak jak nie można równocześnie uzyskiwać dochodu z pracy zarobkowej i pobierać świadczenia pielęgnacyjnego. Istotą bowiem świadczenia pielęgnacyjnego jest częściowe zrekompensowanie opiekunowi niepełnosprawnego strat finansowych spowodowanych niemożnością podjęcia pracy lub rezygnacją z niej w związku z koniecznością opieki nad osobą niepełnosprawną. Stąd ustawodawca przyjął założenie, że osoba posiadająca już zabezpieczenie materialne w postaci dochodu z tytułu emerytury powinna być wyłączona z zakresu podmiotowego osób uprawnionych do świadczenia pielęgnacyjnego. Nie jest możliwy zatem zbieg obu tych świadczeń, ani ich wzajemna kompensata.