Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Marzena Iwankiewicz, Sędziowie Sędzia WSA Katarzyna Grzegorczyk-Meder (spr.), Sędzia WSA Patrycja Joanna Suwaj, Protokolant starszy sekretarz sądowy Agnieszka Klimek, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 11 kwietnia 2019 r. sprawy ze skargi L. L. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia nienależnie pobranych świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz umorzenia odsetek I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Wójta Gminy W. z dnia [...] r., nr [...], II. przyznaje od Skarbu Państwa - Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie na rzecz adwokata M. Ł. kwotę [...] złotych, zawierającą należny podatek od towarów i usług, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skarżącej z urzędu.
Decyzją z dnia [...] r., [...] Wójt Gminy W. ustalił, że świadczenia z funduszu alimentacyjnego wypłacone L. L. w okresie od 1 listopada 2016 r. do 31 maja 2017 r. na rzecz osób uprawnionych: O. L. i A. L. w łącznej wysokości [...] złotych są świadczeniami nienależnie pobranymi oraz zobowiązał stronę do ich zwrotu wraz z odsetkami. Następnie, decyzją z dnia [...]., nr [...] po rozpoznaniu wniosku L. L., Wójt Gminy W. orzekł o rozłożeniu spłaty nienależnie pobranych świadczeń na 70 rat, ustalając wysokość miesięcznej raty na kwotę [...]zł wraz ustawowymi odsetkami, płatnymi do 30. dnia każdego miesiąca począwszy od października 2017 r., aż do całkowitej spłaty należności głównej i odsetek.
Kolejną decyzją, wydaną w dniu [...]. nr [...] Wójt Gminy W. odmówił zobowiązanej umorzenia przedmiotowych nienależnie pobranych świadczeń z funduszu alimentacyjnego wskazując na dbałość o środki publiczne i brak okoliczności uzasadniających umorzenie należności, ponieważ problemów finansowych strony w porównaniu do innych rodzin nie można zakwalifikować jako szczególnie trudnych.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze, po rozpoznaniu odwołania L. L., decyzją z dnia [...] r., [...] uchyliło w całości decyzję organu I instancji i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia.
W ocenie Kolegium występowanie jedynie trudnej sytuacji materialnej wnioskodawcy i jego rodziny nie stanowi wystarczającej przesłanki uzasadniającej umorzenie nienależnie pobranego świadczenia. Główną przesłanką do zastosowania ulg w obowiązku zwrotu nienależnie pobranego świadczenia jest każdorazowe ustalenie przez organ w toku postępowania, że spłata nienależnie pobranych świadczeń stanowiłaby dla osoby zobowiązanej nadmierne obciążenie lub też niweczyłaby skutki udzielanej pomocy. Przy czym, nawet zaistnienie przesłanek uzasadniających wydanie decyzji uwzględniającej żądanie przyznania ulgi nie daje tytułu do każdorazowego zaspokojenia takiego żądania.
Organ podkreślił, że w sprawie nie został zebrany pełny materiał dowodowy, a uzasadnienie decyzji nie spełnia wymogów dyspozycji art. 107 § 3 k.p.a., ponieważ Wójt nie dokonał pełnej i wszechstronnej oceny sytuacji dochodowej i rodzinnej zobowiązanej. W szczególności nie rozważył, czy odmowa umorzenia rzeczonych należności nie doprowadzi do nieodwracalnych strat dla wnioskodawczyni i tym samym zagrożenia dla możliwości jej dalszej egzystencji bądź zaspokajania podstawowych potrzeb.
Rozpoznając ponownie sprawę, zgodnie z wytycznymi Kolegium, Wójt Gminy W. decyzją wydaną w dniu [...] r., [...] w oparciu o przepis art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postepowania administracyjnego (Dz.U. z 2017 r., poz. 1257 z późn.zm., dalej "k.p.a."), art. 2, art. 23 ust. 1, 1a, 6, 7 i 8, art. 24 ust. 1, art. 25 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz.U. z 2017 r., poz. 489 z późn.zm.), art. 18 ustawy z dnia 7 lipca 2017 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z systemami wsparcia rodzin (Dz.U. z 2017 r., poz. 1428), rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 lipca 2017 r. w sprawie trybu postępowania, sposobu ustalania dochodu oraz zakresu informacji jakie maja być zawarte we wniosku o zaświadczeniach i oświadczeniach w sprawach o ustalenie prawa do świadczenia z funduszu alimentacyjnego (Dz.U. z 2017 r., poz. 1467) odmówił stronie umorzenia w całości nienależnie pobranych świadczeń z funduszu alimentacyjnego w okresie od 1 listopada 2016 r. do 31 maja 2017 r. w kwocie [...]zł razem z ustawowymi odsetkami z tytułu opóźnienia.