Sprawa ze skargi na uchwałę Zarządu Powiatu w Choszcznie w przedmiocie odwołania Dyrektora Domu Pomocy Społecznej w Brzezinach
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Katarzyna Grzegorczyk-Meder, Sędziowie Sędzia WSA Marzena Iwankiewicz (spr.), Sędzia WSA Katarzyna Sokołowska, Protokolant starszy sekretarz sądowy Agnieszka Klimek, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 15 listopada 2018 r. sprawy ze skargi T. M. na uchwałę Zarządu Powiatu w Choszcznie z dnia 12 lipca 2018 r. nr 647/2018 w przedmiocie odwołania Dyrektora Domu Pomocy Społecznej w Brzezinach I. stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały, II. zasądza od Zarządu Powiatu w Choszcznie na rzecz strony skarżącej T. M. kwotę [...] złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie strona 1/6

Uchwałą nr 647/2008 Zarząd Powiatu w Choszcznie odwołał T. M. ze stanowiska Dyrektora Domu Pomocy Społecznej w B.

z uwagi na ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, szczegółowo wskazanych w uzasadnieniu do uchwały. Uchwałę podjęto na podstawie art. 32 ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2018 r. poz. 1000) oraz art. 52 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 917 ze zm.).

Z uzasadnienia do uchwały wynika, że T. M. zajmowała stanowisko Dyrektora Domu Pomocy Społecznej w B.. Rolą kierownika tej jednostki było zapewnienie właściwego zarządzania placówką pod względem organizacyjnym, administracyjnym i finansowym oraz realizacja szczegółowych zadań wynikających z ustawy o pomocy społecznej. W ostatnim czasie miały jednak miejsce wydarzenia, które wykazały szereg nieprawidłowości w zarządzaniu tą placówką, za które odpowiedzialność ponosi Dyrektor, a świadczą one o braku wystarczających zdolności do kierowania placówką i zapewnienia prawidłowej organizacji jej pracy, przede wszystkim o nieumiejętności zapewnienia bezpieczeństwa podopiecznym. Uchybienia te zostały ustalone w toku szeregu czynności kontrolnych jakie miały miejsce w jednostce, co pozwoliło na ujawnienie rażących naruszeń podstawowych obowiązków pracowniczych przez T. M.. Podstawowym naruszeniem, jakiego dopuściła się Dyrektor, było niewdrożenie należytych zasad bezpieczeństwa zarówno wewnątrz placówki, jak i na zewnątrz DPS, czego efektem było samowolne opuszczenie placówki przez podopieczną, która zmarła. Wprawdzie przyjęto zarządzenie nr 6/2017, na mocy którego Dyrektor ustaliła procedurę postępowania w przypadku samowolnego niekontrolowanego oddalenia się mieszkanki lub zdarzeń zagrażających zdrowiu i życiu, a także regulamin wewnętrzny Sekcji Opiekuńczo-Terapeutycznej, regulamin Zespołu Opiekuńczo-Terapeutycznego oraz procedurę dotyczącą nieszczęśliwych zdarzeń (wypadków), ale w praktyce nie były one realizowane. Zaniechania w tym zakresie obciążają Dyrektora DPS. Jego podstawowym zadaniem było zapewnienie sprawnego funkcjonowania jednostki przy jednoczesnym zapewnieniu bezpieczeństwa podopiecznych. W rozważanym przypadku zaniedbania te skutkowały śmiercią osoby pozostającej pod opieką DPS, co świadczy o rażącym zaniedbaniu obowiązków pracowniczych przez kierownika tej jednostki. Realne zagrożenie dla bezpieczeństwa podopiecznych stanowiły też ujawnione nieprawidłowości w pracy portierni, gdzie pracownicy powinni kontrolować osoby wchodzące na teren placówki, przede wszystkim jednak zapobiegać samowolnemu oddalaniu się podopiecznych. W rzeczywistości obowiązki te zostały powierzone pokojowym, do których zakresu obowiązków nie należały czynności dotyczące pracy na portierni. Po zakończeniu stosunku pracy z osobami dotychczas pracującymi na portierni, żadna nowa osoba nie została przyjęta na to stanowisko i nie oddelegowano innych pracowników placówki do wykonywania czynności na portierni, do czasu zatrudnienia nowego pracownika. Od [...] r. na zarządzenie Dyrektora placówki brama wjazdowa do DPS była otwierana o godz. 5:30 do godz. 15:00 i nie pozostawała w tych godzinach pod nadzorem pracowniczym, co realnie zagrażało życiu i zdrowiu podopiecznych. W jednostce obowiązuje zasada swobodnego poruszania się mieszkanek placówki po jej terenie, co pozostaje w sprzeczności z istotą działania tej placówki, która zapewnia usługi opiekuńcze i ochronne podopiecznym. Możliwość swobodnego poruszania się po terenie DPS i otwarcie bramy wjazdowej bez żadnego nadzoru stanowiło realne zagrożenie dla podopiecznych. Ponadto, regułą był samodzielny powrót podopiecznych z terapii, odbywającej się w innym budynku, bez nadzoru ze strony opiekunów. W jednostce nie było obowiązku określania stanu podopiecznych podczas obchodu, a sama ta czynność nie była dokumentowana i odbywała się przy otwartych drzwiach wejściowych, co zwiększało ryzyko opuszczenia placówki w trakcie tej czynności. Kolejnym zaniechaniem było to, że nie naprawiano kamer monitorujących teren placówki. Przez około pół roku trzy z pięciu kamer były niesprawne. Brakowało spójnej polityki zarządzania kluczami do pokojów podopiecznych, nie wszystkie pokoje miały klucze zapasowe, m. in. nie było kluczy zapasowych do pokoju podopiecznej, która samowolnie opuściła teren jednostki. Wielokrotnie podczas nieobecności Dyrektora w związku z przebywaniem na urlopie, uchybiano obowiązkowi powierzenia jego obowiązków innemu pracownikowi placówki (brak dokumentacji). Ponadto, podczas kontroli przeprowadzonej w DPS stwierdzono uchybienia polegające na nieterminowej wypłacie pracownikom odpraw emerytalnych, co narażało placówkę na roszczenia o zapłatę odsetek, w świadectwach pracy nie zamieszczano informacji o niewypłaceniu należności ze stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku z powodu braku środków finansowych. W planie finansowym jednostki na 2017 r. nie ujęto wypłat odpraw emerytalnych dla pracowników. W placówce dochodziło też do przekraczania uprawnień do pobierania kwot pieniężnych z kont depozytowych podopiecznych. W udzielonych upoważnieniach do dokonywania operacji na koncie depozytowym wskazano, że wypłaty z kont mogą następować w oparciu o art. 61 ustawy o pomocy społecznej, który upoważnia do pobierania nie więcej niż 70% dochodów mieszkańca placówki. Dom Pomocy Społecznej nie ma możliwości dokonywania wypłat z konta z tytułu opłaty za pobyt, z przekroczeniem limitu określonego przepisami prawa. W analizowanym okresie dochodziło do wypłaty środków depozytowych mieszkanek, które nie mają odzwierciedlenia w dokumentach źródłowych. Jednostka bez zgody opiekunów prawnych i kuratorów podopiecznych pobierała środki finansowe, które następnie stopniowo do końca roku zwracała. Opisywała te przelewy środków jako "dopłaty za pobyt". Ponadto, w placówce nierzetelnie prowadzono księgi rachunkowe, dokonywano zmian zapisów dotyczących kwot w późniejszych, bliżej nie określonych terminach, co powodowało rozbieżności pomiędzy zapisami w księgach, a dowodami źródłowymi. Dokonywano wypłat środków zgromadzonych na rachunkach bankowych podopiecznych, nie dołączając do operacji dokumentów źródłowych.

Strona 1/6