Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący SWSA Ewa Partyka Sędziowie WSA Elżbieta Mazur-Selwa /spr./ AWSA Karina Gniewek-Berezowska Protokolant specjalista Anna Mazurek-Ferenc po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 listopada 2022 r. sprawy ze skargi Wojewody Podkarpackiego na uchwałę Rady Powiatu Leżajskiego z dnia 26 listopada 2021 r. nr XLIV/247/2021 w przedmiocie ustalenia zasad naliczania diet przysługujących radnym I. stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały; II. zasądza od Rady Powiatu Leżajskiego na rzecz strony skarżącej Wojewody Podkarpackiego kwotę 480 zł /słownie: czterysta osiemdziesiąt złotych/ tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
Rada Powiatu Leżajskiego w dniu 26 listopada 2021 r., działając na podstawie art. 21 ust. 4 i 5 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2020 r., poz. 920 ze zm. - dalej: "u.s.p."), art. 18 ustawy z dnia 17 września 2021 r. o zmianie ustawy o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r., poz. 1834 ze zm.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z 17 października 2021 r. w sprawie maksymalnej wysokości diet przysługujących radnemu powiatu (Dz. U. z 2021 r., poz. 1975 ze zm.), podjęła uchwałę nr XLIV/247/2021 w sprawie ustalenia zasad naliczania diet przysługujących radnym.
Skargę na powyższą uchwałę złożył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie Wojewoda Podkarpacki domagając się stwierdzenia jej nieważności, przeprowadzenia na podstawie art. 106 § 3 P.p.s.a. dowodów z dokumentów dołączonych do skargi oraz zasądzenia kosztów postępowania.
W uzasadnieniu wskazał, że zgodnie z art. 21 ust. 4 i 5 u.s.p., na zasadach ustalonych przez radę powiatu, z zastrzeżeniem ust. 5, radnemu przysługują diety oraz zwrot kosztów podróży służbowych. Przy ustalaniu wysokości diet radnych bierze się pod uwagę funkcje pełnione przez radnego, natomiast wysokość diet przysługujących radnemu nie może przekroczyć w ciągu miesiąca łącznie 2,4-krotności kwoty bazowej określonej w ustawie budżetowej dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe na podstawie przepisów ustawy z dnia 23 grudnia 1999 r. o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 2020 r. poz. 1658). Z kolei z art. 21 ust. 5a u.s.p. wynika, że Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, maksymalną wysokość diet przysługujących radnemu w ciągu miesiąca, uwzględniając liczbę mieszkańców powiatów.
Wojewoda podkreślił, że przy ustalaniu wysokości diet radnych gminy, rada ma obowiązek wzięcia pod uwagę, zarówno liczbę mieszkańców danej gminy, a także funkcje pełnione przez radnego, które związane są z nakładem jego pracy, przy sprawowanej funkcji.
Rada Powiatu Leżajskiego w § 1 przedmiotowej uchwały ustaliła wysokość diety dla przewodniczącego rady, przewodniczącego komisji rady oraz radnych w formie ryczałtu. W § 2 natomiast postanowiła, że nieobecność radnego na sesji lub posiedzeniu komisji powoduje zmniejszenie jego zryczałtowanej diety w wysokości 20% diety mu przysługującej za każdą nieobecność, w miesięcznym okresie rozliczeniowym.
Wojewoda zaznaczył, że dieta stanowi rekompensatę za utracone przez radnego korzyści, a zatem nie jest świadczeniem pracowniczym. Celem diety jest rekompensowanie radnemu wynagrodzenia utraconego z powodu nieobecności w pracy, ma służyć też pokryciu innych wydatków związanych z wykonywaniem mandatu radnego. Z tej przyczyny Rada Powiatu Leżajskiego stanowiąc regulacje w zakresie zasad wypłacania diet i zwrotu kosztów podróży służbowych, powinna również przewidzieć możliwość potrąceń przyznanej diety za brak uczestnictwa w innych obowiązkowych czynnościach. W uchwale powinny zostać zawarte potrącenia uwzględniające wszystkie dni w miesiącu kalendarzowym nie wykonywania obowiązków w ramach pełnionej funkcji. W przedmiotowej uchwale nie zostały zawarte takie zapisy. Rada ograniczyła się w swoim działaniu jedynie do ustalenia potrąceń w przypadku nieobecności radnego na sesji i posiedzeniach komisji. Zdaniem Wojewody brak regulacji odnoszącej się do potrąceń w przypadku niewykonywania poszczególnych funkcji stanowi istotne naruszenie prawa. Brak jakichkolwiek zapisów dotyczących potrąceń przysługującej radnym diety w przypadku braku pełnienia funkcji lub wykonywania obowiązków przez określony okres czasu np. tygodnia powoduje, że radnemu powiatowemu zawsze będzie przysługiwała dieta. Tym samym nie stanowi ona jedynie rekompensaty za utracone korzyści, lecz ma charakter wynagrodzenia należnego radnemu, niezależnie czy wykonywał swoje obowiązki.