Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Jerzy Solarski Sędziowie NSA Stanisław Śliwa /spr./ AWSA Jolanta Ewa Wojtyna Protokolant: sekr. sąd. Maria Kołcz po rozpoznaniu w dniu 19 maja 2006 r. na rozprawie sprawy ze skargi Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w [...] na postanowienie Wojewody z dnia [...] lipca 2005 r. Nr [...] w przedmiocie stwierdzenia niedopuszczalności zażalenia -skargę oddala-
do wyroku z dnia 19 maja 2006 r.
Postanowieniem z dnia [...] lipca 2005 r., Nr [...] Wojewoda na podstawie art. 134 w zw. z art. 144 KPA stwierdził niedopuszczalność zażalenia Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału [...] na postanowienie Starosty Powiatu z [...].06.2005 r. Nr [...] o przekazaniu do ZUS Oddziału [...] wniosku M. G. w sprawie przyznania świadczenia przedemerytalnego.
W jego uzasadnieniu podano, że przedmiotowym postanowieniem Starosta orzekł w sposób wskazany wyżej.
Na postanowienie ZUS złożył zażalenie zarzucając, że uzasadnienie postanowienia jest lakoniczne. Według stanowiska Zakładu akt rażąco narusza prawo. Podał, że M. G. wystąpiła z wnioskiem na podstawie przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (Dz.U. z 2001 r. Nr 6, poz. 56 z późn. zm.) w związku z jej zmianą wprowadzoną ustawą z dnia 17 grudnia 2001 r. o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa ... (Dz.U. Nr 154, poz. 1793) oraz w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 30 marca 2005 r. sygn. akt K 19/02 (Dz.U. Nr 59, poz. 517). Na podstawie orzeczenia Trybunału w nawiązaniu do zgłaszanych wcześniej wniosków do PUP w tej sprawie, aktualnie M. G. domaga się zmiany decyzji wydanej przez Urząd Pracy przyznającej jej w grudniu 2001 r. zasiłek przedemerytalny. Sprawa nie dotyczy przyznania świadczenia przedemerytalnego na mocy przepisów ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz.U. Nr 120, poz. 1252 z późn. zm.), lecz weryfikacji na podstawie art. 190 ust. 4 Konstytucji RP wcześniejszego rozstrzygnięcia PUP. Zakład zaznaczył, iż jest właściwy do wydawania decyzji w sprawie prawa do świadczenia przedemerytalnego wyłącznie na mocy przepisów podanej ustawy i może przyznać świadczenie wyłącznie od dnia 1.08.2004 r. osobie spełniającej warunki określone jej przepisami, co wynika z art. 23 ust. 1-3 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych. Nie jest uprawniony do wydawania decyzji na podstawie przepisów ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu. ZUS jedynie kontynuuje wypłatę świadczeń przedemerytalnych przyznanych przed dniem 1.08.2004 r. , co wynika także z art. 24 ust. 1 powołanej ustawy. Kompetencja PUP do wydawania decyzji odnośnie świadczeń przedemerytalnych należnych bądź żądanych za okres przed dniem 1.08.2004 r. została wyraźnie wskazana również w art. 29 ust. 2 i 3 oraz art. 30 ust. 2 i 3 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych oraz z przepisów przejściowych ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. Nr 99, poz. 1001 z późn. zm.), w szczególności z art. 141 ust. 1, zgodnie z którym zasiłki przedemerytalne i świadczenia przedemerytalne przyznane na podstawie przepisów dotychczasowych są wypłacane i finansowane z Funduszu Pracy za okres do dnia przejęcia wypłaty przez ZUS, tj. za okres do 31.07.2004 r.
Organ II instancji rozpoznając zażalenie stwierdził, że przedmiotowym postanowieniem Starosta Powiatu na podstawie art. 65 § 1 KPA wniosek M. G. przekazał do ZUS Oddziału [...]. Zgodnie z przepisem art. 127 § 1 KPA od decyzji wydanej w I instancji służy stronie odwołanie tylko do jednej instancji. Stosownie natomiast do art. 144 KPA w sprawach nieuregulowanych w rozdziale, w którym znajduje się ten przepis, do zażaleń mają odpowiednie zastosowanie przepisy dotyczące odwołań. W świetle powołanych wyżej przepisów prawa uprawnienie do wniesienia zażalenia na postanowienie organu administracji publicznej przysługuje stronie postępowania. W myśl natomiast przepisu art. 28 KPA stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. Zgodnie z przepisem art. 29 KPA stronami mogą być osoby fizyczne i osoby prawne, a gdy chodzi o państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne i organizacje społeczne - również jednostki nieposiadające osobowości prawnej. W orzecznictwie sądowo-administracyjnym prezentowany jest pogląd, iż pojęcie strony wiąże się z interesem prawnym lub obowiązkiem wyprowadzonymi z konkretnie oznaczonego przepisu administracyjnego prawa materialnego. Mieć interes prawny w postępowaniu administracyjnym, to znaczy ustalić przepis prawa powszechnie obowiązującego, na podstawie którego można skutecznie żądać czynności organu. Od tak rozumianego interesu prawnego należy odróżnić interes faktyczny, kiedy to dana osoba jest bezpośrednio zainteresowana rozstrzygnięciem sprawy administracyjnej, ale nie może tego interesu poprzeć przepisami prawa powszechnie obowiązującego, mogącego stanowić podstawę skierowanego żądania określonych czynności organu administracyjnego. W tego rodzaju sytuacji osobie takiej nie przysługuje przymiot strony w postępowaniu administracyjnym. Przepisy art. 28 i art. 29 KPA przewidują możliwość posiadania przez ZUS będący państwową jednostką organizacyjną i mający osobowość prawną a jednocześnie stanowiący organ administracji publicznej, przymiotu strony postępowania administracyjnego, jednakże przy spełnieniu wymogów w nich określonych.