Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący NSA Stanisław Śliwa Sędziowie NSA Małgorzata Wolska /spr./ AWSA Jolanta Ewa Wojtyna Protokolant sekr. sąd. Anna Mazurek-Ferenc po rozpoznaniu w Wydziale II Ogólno-Administracyjnym na rozprawie w dniu 20 czerwca 2006 r. sprawy ze skargi M.C. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy skierowania do domu pomocy społecznej I. uchyla zaskarżoną decyzję; II. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku; III. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego na rzecz skarżącego M.C. kwotę 255 zł /słownie: dwieście pięćdziesiąt pięć złotych/ tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
II SA/Rz 310/06
U Z A S A D N I E N I E
Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z dnia [...]r. /[...] wydaną na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 K.p.a. oraz art. 54 ust. 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej /Dz.U. Nr 64, poz. 543 ze zm./ po rozpatrzeniu odwołania M.C. od decyzji wydanej z upoważnienia Prezydenta Miasta R. przez Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej z dnia [....]r. [.....]o odmowie skierowania M.C. do Domu Pomocy Społecznej w D., a jednocześnie kierującą go do Domu Pomocy Społecznej dla Kombatantów w R. dla osób w podeszłym wieku, utrzymało w mocy decyzję organu pierwszej instancji. W uzasadnieniu decyzji ostatecznej podano, że rozstrzygnięcie organu I instancji podyktowane zostało tym, iż organ ten dysponował wolnymi miejscami w pokoju małżeńskim w Domu Pomocy Społecznej dla kombatantów w R. M.C. w odwołaniu domagał się zmiany decyzji organu I instancji poprzez skierowanie go do domu opieki położonego poza miastem, np. w D., M. lub T. W motywach odwołania wskazywał przede wszystkim iż Dom Pomocy Społecznej w R. nie spełnia warunków zamieszkania i prawidłowej opieki.
Organ II instancji powołując się na przepis art. 54 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej stwierdził, że zgodnie z cytowaną normą prawną i zamieszkiwaniem odwołującego się na terenie miasta R. powinien on zostać skierowany do Domu Pomocy Społecznej dla kombatantów w R dla osób w podeszłym wieku. Zaskarżona decyzja odpowiada zatem prawu i dlatego nie może zostać wyeliminowana z obrotu prawnego.
M.C. w skardze /wspólnej z żoną A./ skierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Rzeszowie z dnia P[...]r. [...] domagał się uchylenia zaskarżonej decyzji. Według poglądu zaprezentowanego przez skarżącego przysługuje mu prawo wskazania okoliczności, które przemawiają za skierowaniem do innego domu pomocy społecznej niż położony najbliżej ich miejsca zamieszkania. Okoliczności te winny być rozważone i uwzględnione przez organ wydający decyzję o skierowaniu. Takie okoliczności podniesione zostały we wniosku o skierowanie, a następnie w odwołaniu i podtrzymuje je też w skardze. Z punktu widzenia jego potrzeb w rozumieniu art. 3 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej, najkorzystniejszy jest Dom Pomocy Społecznej w T. W ocenie skarżącego jest to najbardziej komfortowy dom pomocy społecznej położony blisko jego dotychczasowego zamieszkania, nie jest przy tym prowadzony z nastawieniem na zamieszkiwanie w nim określonej grupy ludzi, np. kombatantów, jak w przypadku przydzielonego im Domu Pomocy Społecznej dla Kombatantów. Z terenami, na których położony jest Dom Pomocy Społecznej w T. skarżący jest emocjonalnie związany, a ze względu na jego położenie w terenie leśnym zapewnia on bezpośrednie obcowanie z przyrodą, ciszę i spokój potrzebne ludziom starszym. Niezmiernie ważne jest przychylne i pełne szacunku traktowanie ludzi starszych, z jakim spotkał się wraz z żoną w tym Domu i istotne też jest, że są w nim znacznie mniejsze opłaty za pobyt. Dom Kombatanta posiada ogromne obłożenie, jest tam ciasno i tłoczno. Przy uwzględnieniu, że w preferowanym przez niego i żonę Domu Pomocy Społecznej w T, /jak i w innych wskazywanych w odwołaniu, gdzie są wolne miejsca/, próba skierowania do tak niechcianego domu pomocy społecznej, jest przez nich odbierana jako próba wymuszenia cofnięcia wniosku o skierowanie do domu pomocy społecznej. Brak rozważenia i uwzględnienia tych okoliczności w zaskarżonych decyzjach stanowi naruszenie art. 54 ust. 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. W przepisie tym chodzi o to aby umożliwić pobyt w takim domu pomocy społecznej, który jest najbliżej miejsca zamieszkania osoby uprawnionej, jeśli jest to korzystne i pożądane z punktu widzenia tej osoby, pozwalając utrzymać dotychczasowe kontrakty sąsiedzkie, często kontakty z rodziną zamieszkałą w pobliżu czy też po prostu pozwolić na przebywanie w podobnym otoczeniu, klimacie, warunkach kulturowych itp. Jest to jednak ustawowe uprawnienie adresowane do osób mających otrzymać pomoc w postaci pobytu w domu pomocy społecznej, a nie uprawnienie przynależne podmiotowi wydającemu decyzję o skierowaniu. W szczególności nie jest obowiązkiem czy powinnością osoby mającej otrzymać skierowanie do domu pomocy społecznej aby miała przebywać tylko w tym domu pomocy społecznej, który jest położony najbliżej jej miejsca zamieszkania. Wykładnia art. 54 ust. 2 powyższej ustawy winna następować przez pryzmat celów jakim służy pomoc społeczna, a więc z uwzględnieniem art. 3 ust. 4 tej ustawy. Zdaniem skarżącego osoba kierowana do domu opieki społecznej ma prawo domagać się umieszczenia jej w domu najbliższym miejsca jej zamieszkania, ale co oczywiste, z różnych przyczyn może z tego uprawnienia nie skorzystać. Dobitnym tego potwierdzeniem jest fragment przytoczonego wyżej przepisu, z którego wynika, że odstępstwo od tych uprawnień jest możliwe, gdy okoliczności sprawy wskazują inaczej. Przy wydawaniu decyzji przez organy obu instancji nie uwzględniono i nie zbadano "okoliczności sprawy" wskazujących na zasadność innego rozstrzygnięcia. Dotychczasowe decyzje wydano więc przy założeniu, że wystarczy tylko ustalić dom pomocy społecznej najbliższy miejscu zamieszkania, a takie uproszczenie jest sprzeczne z założeniami ustawodawcy.