Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący SNSA Stanisław Śliwa /spr./ Sędziowie WSA Paweł Zaborniak AWSA Karina Gniewek - Berezowska Protokolant specjalista Anna Mazurek - Ferenc po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 czerwca 2022 r. sprawy ze skargi E. M. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Rzeszowie z dnia 29 października 2021 r. nr SKO.4110/122/2021 w przedmiocie skierowania do domu pomocy społecznej I. oddala skargę; II. przyznaje od Skarbu Państwa - Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie na rzecz adwokat J. K. wynagrodzenie w kwocie 590 zł 40/100 /słownie: pięćset dziewięćdziesiąt złotych czterdzieści groszy/ tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, w tym: tytułem wynagrodzenia kwotę 480 zł /słownie: czterysta osiemdziesiąt złotych/ i tytułem 23 % podatku VAT kwotę 110 zł 40/100 /słownie: sto dziesięć złotych czterdzieści groszy/.
Decyzją z dnia 29 października 2021 r. nr SKO.4110/122/2021 Samorządowe Kolegium Odwoławcze (SKO) w Rzeszowie utrzymało w mocy decyzję Prezydenta Miasta [...] z dnia 26 sierpnia 2021 r. nr PI- DPS.5026.368.1.2021.3 w przedmiocie skierowania do domu pomocy społecznej, w podstawie prawnej powołując art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2021 r., poz. 735 ze zm.), zwanej w dalszej części "K.p.a." oraz art. 17 ust. 1 pkt 16, art. 54 ust. 1 i 2, art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2021 r., poz. 1876 ze zm.), określanej następnie jako "u.p.s."
Wskazaną decyzją z dnia 26 sierpnia 2021 r. Prezydent Miasta [...] skierował E. M. do domu pomocy społecznej przeznaczonego dla osób przewlekle psychicznie chorych, nadając tej decyzji rygor natychmiastowej wykonalności. Organ podał, że Sąd Rejonowy w [...], postanowieniem z dnia [...] marca 2021 r. (sygn. akt [...]) postanowił orzec, że zachodzi potrzeba umieszczenia E. M. w domu pomocy społecznej - w miejsce jej zgody. Mając na uwadze to orzeczenie, wywiad środowiskowy, zaświadczenie lekarskie, zaświadczenie lekarza psychiatry oraz sporządzoną opinię dotyczącą sprawności psychofizycznej wymienionej Prezydent ustalił, że ze względu na stan zdrowia wymaga ona całodobowej opieki osób drugich. Motywując nadanie decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności organ wskazał na ważny interes strony wynikający z konieczności zapewnienia podstawowych potrzeb.
E. M. odwołała się od tej decyzji. Wskazała, że jej stan zdrowia poprawił się, a choroba "uległa cofnięciu" w związku z czym myśli, że jest zdolna do samodzielnego życia, a potrzebuje tylko wsparcia pracowników ośrodka pomocy społecznej.
SKO w Rzeszowie, decyzją z dnia 29 października 2021 r., utrzymało w mocy kwestionowane rozstrzygnięcie. Organ wskazał, że zasady przyjmowania osób do domów pomocy społecznej określają przepisy ustawy o pomocy społecznej, z tym, że w przypadku osób psychicznie chorych kwestię tę reguluje również ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 2020 r., poz. 685 ze zm.); dalej "u.o.z.p.". Następnie Kolegium przytoczyło art. 54 ust. 4 u.p.s., zgodnie z którym, w przypadku gdy osoba bezwzględnie wymagająca pomocy lub jej przedstawiciel ustawowy nie wyrażają zgody na umieszczenie w domu pomocy społecznej lub po umieszczeniu wycofają swoją zgodę, m. in. ośrodek pomocy społecznej, obowiązany jest do zawiadomienia o tym właściwego sądu. SKO wskazało dalej - mając na uwadze art. 38 i art. 39 u.o.z.p. - że jeżeli osoba, która wskutek choroby psychicznej lub upośledzenia umysłowego nie jest zdolna do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych i nie ma możliwości korzystania z opieki innych osób oraz potrzebuje stałej opieki i pielęgnacji, lecz nie wymaga leczenia szpitalnego lub też jej przedstawiciel ustawowy nie wyrażają zgody na przyjęcie jej do domu pomocy społecznej, a brak opieki zagraża życiu tej osoby, organ do spraw pomocy społecznej może wystąpić do sądu opiekuńczego miejsca zamieszkania tej osoby z wnioskiem o przyjęcie do domu pomocy społecznej bez jej zgody.