Dnia 1 lipca 2020 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Aleksandra Kiersnowska - Tylewicz (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Barbara Drzazga Sędzia WSA Wiesława Batorowicz po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 1 lipca 2020 roku sprawy ze skargi G. W. na decyzję Wojewody z dnia [...] września 2019 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania administracyjnego w sprawie stwierdzenia wygaśnięcia decyzji I. uchyla zaskarżoną decyzję, II. zasądza od Wojewody na rzecz skarżącej kwotę [...]zł ([...]) tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Starosta S., decyzją z dnia [...] lipca 2019 r., nr [...], odmówił stwierdzenia wygaśnięcia decyzji nr [...] Starosty S. z dnia [...] maja 2011 r., znak: [...], o zatwierdzeniu projektu budowlanego i udzieleniu pozwolenia na budowę obejmującego elektrownię wiatrową wraz z infrastrukturą towarzyszącą (drogą wewnętrzną z placem manewrowym oraz zjazdem z drogi gminnej) na działkach o nr ewid. [...], [...] w obrębie B., gmina W. a także odmówił stwierdzenia wygaśnięcia decyzji Starosty S. z dnia [...] lipca 2012 r., znak: [...], o zmianie ww. pozwolenia na budowę.
W uzasadnieniu wydanej decyzji organ przedstawił przebieg postępowania w sprawie oraz wskazał, że dla ustalenia czy doszło do wygaśnięcia decyzji niezbędne jest ustalenie momentu, w którym decyzja stała się ostateczna oraz momentu, w którym budowa się rozpoczęła. Organ stwierdził, że przedmiotowa decyzja nr [...] Starosty S. z dnia [...] maja 2011 r., znak[...], o zatwierdzeniu projektu budowlanego i udzieleniu pozwolenia na budowę obejmującego elektrownię wiatrową wraz z infrastrukturą towarzyszącą (drogą wewnętrzną z placem manewrowym oraz zjazdem z drogi gminnej) na działkach o nr ewid. [...], [...] w obrębie B., gmina W. , została odebrana przez ówczesnego inwestora w dniu [...] maja 2011 r. (jak wynika z adnotacji zamieszczonej na egzemplarzu archiwalnym decyzji), do Urzędu Miasta i Gminy W. została doręczona w dniu [...] maja 2011 r., (jak wynika ze zwrotnego potwierdzenia odbioru), do M. M. - w dniu [...] maja 2011 r. Nie ustalono czy i kiedy decyzja została doręczona do J. M. (brak zwrotnego potwierdzenia odbioru). Przyjęto więc, że decyzja ta nie została doręczona oddzielnie do J. M. lecz zgodnie z rozdzielnikiem decyzji jeden egzemplarz skierowano do J.i M.M., adresując przesyłkę jedynie na M. M.. Decyzja nie została zaskarżona. Tak więc stała się ostateczna z upływem dnia [...] czerwca 2011 r. (ostatni dzień na złożenie odwołania przez jakąkolwiek ze stron). Inwestor był więc zobowiązany do rozpoczęcia budowy do dnia [...] czerwca 2014 r.
Organ opisał wyniki postępowania dowodowego przeprowadzonego w sprawie i na tej podstawie przyjął, że z wpisów dokonanych w dzienniku budowy wynika, że pierwsze prace przygotowawcze podjęto w dniu [...] czerwca 2014 r. - w postaci geodezyjnego wytyczenia obiektu budowlanego. Tak więc, zdaniem organu, budowa została rozpoczęta w dniu [...] czerwca 2014 r., a więc przed upływem 3 lat od daty przed którym pozwolenie na budowę stało się ostateczne. Z powyższych względów, organ odmówił stwierdzenia wygaśnięcia pozwolenia na budowę.
Odnośnie decyzji o zmianie pozwolenia na budowę, organ wskazał, że również odmówił stwierdzenia jej wygaśnięcia. Organ wyjaśnił, że wprawdzie Wojewoda decyzją z dnia [...] września 2016 r., znak: [...], stwierdził nieważność decyzji Starosty S. z dnia [...] lipca 2012 r., znak: [...], o zmianie decyzji nr [...] Starosty S. z dnia [...] maja 2011 r., znak: [...], o zatwierdzeniu projektu budowlanego i udzieleniu pozwolenia na budowę obejmującego elektrownię wiatrową wraz z infrastrukturą towarzyszącą (drogą wewnętrzną z placem manewrowym oraz zjazdem z drogi gminnej) na działkach o nr ewid. [...], [...] w obrębie B., gmina W. , jednakże organ zwrócił uwagę, że decyzja o stwierdzeniu wygaśnięcia decyzji o pozwoleniu na budowę (i odpowiednio - zmianie pozwolenia na budowę) ma charakter deklaratoryjny. Do momentu stwierdzenia nieważności decyzji o zmianie pozwolenia na budowę budowa została już zakończona, a inwestor uzyskał decyzję o pozwoleniu na użytkowanie. Tylko do momentu zakończenia budowy mogło dojść do wygaśnięcia decyzji o pozwoleniu na budowę. Zdaniem organu, wobec faktu, że decyzja do tego momentu nie wygasła, późniejsze stwierdzenie jej nieważności z zasady nie mogło mieć wpływu na ocenę czy inwestor prowadził roboty budowlane w okresie, kiedy legitymował się decyzją o zmianie pozwolenia na budowę. Dla inwestora określenie zaś, czy prowadził roboty budowlane na podstawie pozwolenia na budowę (zmianie pozwolenia na budowę) ma istotne znaczenie dla określenia legalności tych robót. Odmienna jest bowiem sytuacja prawna inwestora, który prowadził roboty budowlane na podstawie pozwolenia na budowę (zmianie pozwolenia na budowę), które to decyzje zostały następnie wyeliminowane z obrotu prawnego w trybie stwierdzenia nieważności. Budowa taka nie jest bowiem budową prowadzoną w warunkach samowoli budowlanej, a sama inwestycja podlega postępowaniu naprawczemu z art. 51 ustawy Prawo budowlane. W przypadku zaś prowadzenia robót budowlanych po wygaśnięciu pozwolenia na budowę, stan taki może być uznany za samowolę budowlaną. Z tego też powodu nawet po stwierdzeniu nieważności decyzji o pozwoleniu na budowę (zmianie pozwolenia na budowę) sprawa stwierdzenia wygaśnięcia decyzji o pozwoleniu na budowę (zmianie pozwolenia na budowę) nie okazała się bezprzedmiotowa.