Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Elwira Brychcy (spr.) Sędziowie Sędzia NSA Jolanta Szaniecka Sędzia WSA Danuta Rzyminiak-Owczarczak Protokolant st. sekretarz sąd. Ewa Wąsik po rozpoznaniu w Poznaniu na rozprawie w dniu 11 września 2009 r. sprawy ze skargi L. N. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] Nr [...] w przedmiocie opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości. I. uchyla zaskarżoną decyzję, II. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego na rzecz skarżącego kwotę 794,- zł. (siedemset dziewięćdziesiąt cztery złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania, III. określa, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu. /-/D. Rzyminiak-Owczarczak /-/ E. Brychcy /-/ J. Szaniecka
Decyzją z dnia [...] nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy decyzję Wójta Gminy z dnia [...] nr [...] w przedmiocie ustalenia L. N. opłaty w wysokości 4.410,- zł - z tytułu wzrostu wartości nieruchomości obejmującej działkę nr [...], obręb K., o powierzchni 2000 m2 (KW nr [...]) na skutek uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia Wójt Gminy wskazał art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm. - dalej: K.p.a.) z związku z art. 36 ust. 4, art. 37 ust. 4, 5, i 6 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2003 r. Nr 80 poz. 717 ze zm.) oraz uchwała Rady Gminy Czerwonak nr 366/XL/2002 z dnia 19 czerwca 2002 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla działki nr ewid. 49 ark. mapy 1, obręb K. (Dz.Urz. Woj. Wielkopolskiego nr 93 z dnia 1 lipca 2002 r. poz. 2312).
W uzasadnieniu decyzji organ wyjaśnił, iż w dniu 28 lipca 2005 r. L. N. sprzedał działkę nr [...]. Działka ta, w związku z uchwaleniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla działki nr ewid. [...], uzyskały przeznaczenie pod tereny budownictwa mieszkaniowego jednorodzinnego. Tym samym nastąpiła zmiana ich przeznaczenia w stosunku do ustaleń zmienionego Miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego gminy zatwierdzonego uchwałą nr 246/XLII/94 z dnia 26 maja 1994 r. Rady Gminy Czerwonak (Dz.Urz. Woj. Poznańskiego nr 12 z dnia 12 lipca 1994 r. poz. 123), w którym przeznaczone były pod tereny upraw polowych. Zdaniem organu zdarzenie to dało podstawę do wszczęcia postępowania w sprawie ustalenia opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości (art. 36 ust. 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym). Opłaty planistyczne ustalono na podstawie operatów szacunkowych sporządzonych przez rzeczoznawcę majątkowego E. J. oraz § 16 uchwały Rady Gminy Czerwonak z dnia 19 czerwca 2002 r. (ustalającej stawkę procentową służącą naliczaniu opłaty planistycznej na 30%). Ponieważ w toku rozpraw administracyjnych nie zostały wyjaśnione kwestie sporne Wójt zwrócił się do rzeczoznawcy majątkowego E. J. o sporządzenie aneksów do operatu. Na ich podstawie stwierdził, że wartość szacunkowa działki nr [...] przed zmianą miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wynosiła 28.300 zł. W uzasadnieniu decyzji Wójt nie podzielił argumentacji L. N., podnoszącego zarzut przedawnienia renty planistycznej. Stwierdził, że art. 37 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym określa termin zgłaszania roszczeń, o których mowa w art. 36 ust. 4 ustawy (5 lat od wejścia w życie planu miejscowego).
Odwołania od decyzji z dnia 10 kwietnia 2008 r. złożył L. N. Zarzucił naruszenie art. 37 ust. 3 w zw. z art. 37 ust. 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, poprzez błędną wykładnię polegającą, na przyjęciu, iż możliwe jest zastąpienie drogi sądowej procedurą administracyjną; art. 6 K.p.a. oraz art. 7 Konstytucji RP, poprzez dokonanie niewłaściwej interpretacji prawa polegającej na rozszerzeniu uprawnień organu; art. 105 § 1 K.p.a., poprzez jego niezastosowanie oraz art. 154 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami, poprzez nieuwzględnienie w wycenie nieruchomości treści studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Wskazując na powyższe naruszenia wniósł o uchylenie decyzji i umorzenie postępowań. W uzasadnieniu odwołania L. N. argumentował, że ustawodawca przewidział w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym dualistyczną drogę dochodzenia roszczeń związanych ze skutkami wejścia w życie planu miejscowego (art. 36 i 37 ustawy). Rozważając kwestię opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości zwrócił uwagę na konieczność analizy pojęcia "roszczenia". Zgodnie z art. 37 ust. 3 ustawy roszczenia można zgłaszać w terminie 5 lat od dnia, w którym plan miejscowy albo jego zmiana stały się obowiązujące. W takim przypadku przedmiotem zgłoszenia może być jedynie ustalona wartość (roszczenie). Wymóg terminowego zgłoszenia roszczenia stosuje się jednolicie do stron jak i organów ustalających opłatę planistyczną. W tym drugim przypadku, z uwagi na administracyjnoprawny charakter opłaty, konieczne jest skonkretyzowanie kwoty roszczenia w formie decyzji administracyjnej (nie wystarczy tylko wszczęcie postępowania).Według odwołujacego dopiero po wydaniu konstytutywnej decyzji administracyjnej można bowiem mówić o "roszczeniu", czyli żądaniu wymagalnym i ustalonym. Dalej skarżący wskazał, że w dniu 31 lipca 2007 r. upłynął termin do wydania decyzji administracyjnej ustalającej wysokość opłaty planistycznej, a tym samym konstytuującej roszczenie, o którym mowa w art. 37 ust. 3 w zw. z art. 37 ust. 4 ustawy. Organ administracji był więc obowiązany zastosować art. 105 § 1 K.p.a. i umorzyć postępowania. Ubocznie odwołujący wskazał na sprzeczność jaka zachodzi pomiędzy ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, ustawą o gospodarce nieruchomościami i rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego.