Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Edyta Podrazik (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Elwira Brychcy Sędzia WSA Wiesława Batorowicz Protokolant Starszy sekretarz sądowy Monika Pancewicz po rozpoznaniu w Poznaniu na rozprawie w dniu 24 września 2009 r. sprawy ze skargi L. N. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia (...) Nr (...) w przedmiocie opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości I. uchyla zaskarżoną decyzję, II. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego na rzecz skarżącego kwotę (...) zł (...) tytułem zwrotu kosztów postępowania III. określa, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana. /-/ W. Batorowicz /-/ E. Podrazik /-/ E. Brychcy
Decyzją z dnia [...] kwietnia 2008 r. nr [...] Wójt Gminy Cz. ustalił L.N. opłatę w wysokości 5.112,00 zł z tytułu wzrostu wartości nieruchomości - działki nr [...], obręb [...], o powierzchni 2000 m- - na skutek uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia Wójt Gminy Cz. wskazał art. 36 ust. 4, art. 37 ust. 4, 5, i 6 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. Nr 80 poz. 717 ze zm.) oraz uchwałę Rady Gminy Cz. nr 366/XL/2002 z dnia 19 czerwca 2002 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla działki nr ewid. [...] ark. mapy [...], obręb [...] (Dz.Urz. Woj. Wielkopolskiego Nr 93 z dnia 1 lipca 2002 r., poz. 2312). W uzasadnieniu decyzji organ wyjaśnił, iż w dniu 26 lipca 2005 r. L. N. sprzedał działkę nr [...]. Działka ta, w związku z uchwaleniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla działki nr [...], uzyskała przeznaczenie pod tereny budownictwa mieszkaniowego jednorodzinnego. Tym samym nastąpiła zmiana przeznaczenia działki w stosunku do ustaleń zmienionego Miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego gminy Cz. zatwierdzonego uchwałą nr 246/XLII/94 z dnia 26 maja 1994 r. Rady Gminy Cz. (Dz.Urz. Woj. Poznańskiego Nr 12 z dnia 12 lipca 1994 r. poz. 123), w którym przeznaczone były pod tereny upraw polowych. Zdaniem organu zdarzenie to dało podstawę do wszczęcia postępowania w sprawie ustalenia opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości (art. 36 ust. 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym). Opłatę planistyczną ustalono na podstawie operatu szacunkowego sporządzonego przez rzeczoznawcę majątkowego E. J. oraz § 16 uchwały Rady Gminy Cz. z dnia 19 czerwca 2002 r. (ustalającej stawkę procentową służącą naliczaniu opłaty planistycznej na 30%). Ponieważ w toku rozprawy administracyjnej nie zostały wyjaśnione kwestie sporne Wójt zwrócił się do rzeczoznawcy majątkowego E. J. o sporządzenie aneksu do operatu. Na podstawie operatu wraz z aneksem organ ten stwierdził, że wartość szacunkowa działki nr [...] przed zmianą miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wynosiła 28.300 zł. Wójt nie podzielił argumentacji L. N., podnoszącego zarzut przedawnienia opłaty planistycznej. Organ stwierdził, że art. 37 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym określa termin zgłaszania roszczeń, o których mowa w art. 36 ust. 4 ustawy (5 lat od wejścia w życie planu miejscowego).
Odwołanie od decyzji z dnia 2 kwietnia 2008 r. złożył L. N . Zarzucił naruszenie art. 37 ust. 3 w zw. z art. 37 ust. 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym poprzez błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, iż możliwe jest zastąpienie drogi sądowej procedurą administracyjną; art. 6 k.p.a. oraz art. 7 Konstytucji RP poprzez dokonanie niewłaściwej interpretacji prawa polegającej na rozszerzeniu uprawnień organu; art. 105 § 1 k.p.a. poprzez jego niezastosowanie oraz art. 154 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami poprzez nieuwzględnienie w wycenie nieruchomości treści studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Wskazując na powyższe naruszenia wniósł o uchylenie decyzji i umorzenie postępowania. W uzasadnieniu odwołania L. N. wyjaśnił, że ustawodawca przewidział w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym dualistyczną drogę dochodzenia roszczeń związanych ze skutkami wejścia w życie planu miejscowego (art. 36 i 37 ustawy). Rozważając kwestię opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości zwrócił uwagę na konieczność analizy pojęcia "roszczenia". Zgodnie z art. 37 ust. 3 ustawy roszczenia można zgłaszać w terminie 5 lat od dnia, w którym plan miejscowy albo jego zmiana stały się obowiązujące. W takim przypadku przedmiotem zgłoszenia może być jedynie ustalona wartość (roszczenie). Wymóg terminowego zgłoszenia roszczenia stosuje się jednolicie do stron jak i organów ustalających opłatę planistyczną. W tym drugim przypadku, z uwagi na administracyjnoprawny charakter opłaty, konieczne jest skonkretyzowanie kwoty roszczenia w formie decyzji administracyjnej (nie wystarczy tylko wszczęcie postępowania). Dopiero po wydaniu konstytutywnej decyzji administracyjnej można bowiem mówić o "roszczeniu", czyli żądaniu wymagalnym i ustalonym. Skarżący podniósł następnie, że w dniu 31 lipca 2007 r. upłynął termin do wydania decyzji administracyjnej ustalającej wysokość opłaty planistycznej, a tym samym konstytuującej roszczenie, o którym mowa w art. 37 ust. 3 w zw. z art. 37 ust. 4 ustawy. Organ administracji był więc obowiązany zastosować art. 105 § 1 k.p.a. i umorzyć postępowanie. Ubocznie skarżący wskazał na sprzeczność, jaka zachodzi pomiędzy ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, ustawą o gospodarce nieruchomościami i rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego.