Śmierć zapisanego w księdze wieczystej właściciela nieruchomości podlegającej rozgraniczeniu nie stanowi powodu zawieszenia postępowania rozgraniczeniowego na podstawie art. 97 par. 1 pkt 4 Kpa, może natomiast skutkować koniecznością zastosowania art. 30 par. 5 Kpa.
Naczelny Sąd Administracyjny - Ośrodek Zamiejscowy w Poznaniu po rozpoznaniu sprawy ze skargi Marii i Józefa S. na postanowienie Wojewody w P. z dnia 9 kwietnia 1998 r. w przedmiocie zawieszenia postępowania - I. uchylił zaskarżone postanowienie oraz poprzedzające je postanowienie Kierownika Urzędu Rejonowego w P. z dnia 6 marca 1998 r.; II. zasądził od Wojewody W. na rzecz skarżących kwotę 10 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych.
Zaskarżonym postanowieniem Wojewoda w P. utrzymał w mocy postanowienie Kierownika Rejonowego Urzędu w P. z 6.03.1998 r. zawieszające postępowanie w sprawie rozgraniczenia nieruchomości położonej w miejscowości K. gmina P., będącej własnością Marii i Józefa S., z nieruchomościami sąsiednimi, w tym z nieruchomością, której właścicielem według treści księgi wieczystej był Roman C.
Jak wyjaśniono w motywach postanowienia, właściciel jednej z sąsiednich nieruchomości Roman C. zmarł, a działką stanowiącą uprzednio przedmiot własności Romana C. władała Halina K. nie legitymująca się tytułem prawnym w tym przedmiocie. Organ odwoławczy przyjął, że stosownie do art. 28 Kpa stronami postępowania rozgraniczeniowego są wszyscy właściciele, współwłaściciele, współużytkownicy wieczyści, zarządcy nieruchomości rozgraniczanej i sąsiednich. Ponadto powołał się na par. 3 pkt 1 zarządzenia Ministrów Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa oraz Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 5 sierpnia 1996 r. w sprawie rozgraniczenia nieruchomości /M.P. nr 50 poz. 468/, według którego podstawę ustalania przebiegu granic nieruchomości stanowią między innymi dokumenty stwierdzające stan prawny nieruchomości, czyli dokumenty odnoszące się do tytułu własności, w tym nieruchomości sąsiednich. Wobec tego organ odwoławczy przyjął, że zachodziła konieczność uregulowania stanu prawnego nieruchomości sąsiedniej, której właściciel zmarł, i uznał, że zachodziły przesłanki stosowania art. 97 par. 1 pkt 4 Kpa, skoro uregulowanie stanu prawnego w zakresie podmiotów prawa własności stanowiło zagadnienie wstępne.
Maria i Józef S. wnieśli skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego domagając się uchylenia zaskarżonego postanowienia. Uzasadniając skargę podnieśli, że brak uregulowania praw do spadku, do którego należała jedna z sąsiednich nieruchomości, nie mógł ograniczać ich praw. Wywodzili, że możliwe było ustanowienie kuratora spadku, a ponadto że stosownie do wymagań powołanego przez organ odwoławczy zarządzenia stan prawny nieruchomości sąsiedniej należycie dokumentowała treść księgi wieczystej.
Organ odwoławczy wniósł o oddalenie skargi z przyczyn wskazanych w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Ocenę prawidłowości zaskarżonego postanowienia rozpocząć należało od uwagi, iż rozważając konieczność zawieszenia postępowania rozgraniczeniowego bardzo wyraźnie trzeba było rozróżnić dwa rodzaje przeszkód hamujących tok postępowania rozgraniczeniowego. Pierwsza z nich wynikać mogła z potrzeby rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego związanego z ustaleniem stanu prawnego niezbędnego dla załatwienia sprawy w postępowaniu rozgraniczeniowym. Druga, całkowicie odrębna, wynikać mogła z potrzeby zapewnienia udziału stron względnie ich reprezentacji w postępowaniu rozgraniczającym.
Treść zaskarżonego postanowienia wskazywała, iż organ odwoławczy dopatrzył się istnienia pierwszej z wymienionych przeszkód, skoro zawiesił postępowanie na podstawie art. 97 par. 1 pkt 4 Kpa do czasu uregulowania stanu prawnego jednej z nieruchomości podlegających rozgraniczeniu. Rzecz jednak w tym, że przedstawione rozumowanie było błędne.