Dnia 03 lipca 2013 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Danuta Rzyminiak-Owczarczak (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Maria Kwiecińska Sędzia WSA Jakub Zieliński Protokolant st. sekr. sąd. Ewa Wąsik po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 czerwca 2013 roku sprawy ze skargi K. K. i M. K. na decyzję Wojewody Wielkopolskiego z dnia [...] lutego 2013 roku Nr [...] w przedmiocie odmowy ustalenia odszkodowania za nieruchomości I. uchyla zaskarżoną decyzję, II. zasądza od Wojewody Wielkopolskiego na rzecz skarżących solidarnie kwotę 200,- zł (dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów sądowych, III. określa, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana.
Decyzją z dnia [...] października 2012 r., nr [...] Starosta G., w wyniku ponownego rozpatrzenia sprawy, na podstawie art. 37a ust. 7, 8 i 9 ustawy z dnia 8 września 2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego "P" (Dz. U. nr 84, poz. 948 z późn. zm.), art. 130 ust. 1 i 2, art. 132 ust. 1a i art. 134 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. 2010 r. nr 102, poz. 651 z późn. zm.) w pkt 1 ustalił na rzecz K. K. odszkodowanie w kwocie [...] zł i na rzecz M. K. odszkodowanie w kwocie [...] zł - łącznie w kwocie [...] zł, za nieruchomość położoną w G. przy ul.[...], oznaczoną w ewidencji gruntów: obręb G., ark. mapy [...], dz. nr [...] o pow. [...] ha, zapisaną w księdze wieczystej [...] prowadzonej przez Sąd Rejonowy w G., którą to nieruchomość z dniem [...] czerwca 2003 r. nabył na własność Skarb Państwa jako grunt wchodzący w skład linii kolejowej z równoczesnym nabyciem prawa użytkowania wieczystego gruntu i własności urządzeń znajdujących się na gruncie przez "P" S.A. (dalej: "P. S.A."). W pkt 2 decyzji Starosta zobowiązał "P" S.A. do zapłaty jednorazowo wymienionym osobom przyznanych decyzją kwot odszkodowania w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja o odszkodowaniu stała się ostateczna.
W uzasadnieniu organ I instancji wskazał, że K. i S. K. (dalej: "wnioskodawcy") we wniosku z dnia [...] października 2006 r. domagali się ustalenia i wypłaty odszkodowania za nieruchomość, co do której Wojewoda Wielkopolski ostateczną decyzją z dnia [...] czerwca 2006 r., nr [...] stwierdził nabycie przez Skarb Państwa z mocy prawa, z dniem [...] czerwca 2003 r. prawa własności gruntu wchodzącego w skład linii kolejowej, położonego w G., oznaczonego geodezyjnie jako obręb G., ark. mapy [...] , dz. nr [...] o pow. [...] ha, zapisanego w księdze wieczystej KW [...] prowadzonej przez Sąd Rejonowy w G, stanowiącego do dnia 31 maja 2003 r. własność wnioskodawców z równoczesnym nabyciem z dniem 1 czerwca 2003 r. przez "P" S.A. prawa użytkowania wieczystego gruntu i prawa własności urządzeń znajdujących się na tym gruncie.
Na podstawie postanowienia Sadu Rejonowego w G. Wydziału I Cywilnego z dnia 7 marca 2007 r. spadek po zmarłym w dniu [...] stycznia 2007 r. S. K. nabyły jego żona K. K. w ½ części oraz córka M. K. w ½ części. Stwierdzono, iż w konsekwencji udział tych osób w prawie własności przedmiotowej nieruchomości wynosi odpowiednio ¾ oraz ½.
W uzasadnieniu Starosta wskazał, że w odróżnieniu od przepisu art. 37a ust. 1 powołanej ustawy z dnia 8 września 2000 r., który posługuje się pojęciem "władania" i stanowił podstawę do potwierdzenia przez Wojewodę Wielkopolskiego, że działka nr [...], jako grunt zajęty pod linię kolejową, stała się z dniem [...] czerwca 2003 r. własnością Skarbu Państwa z mocy prawa, przepis art. 37a ust. 7 tej ustawy rozstrzyga kwestie przyznania uprawnień do odszkodowania przez pryzmat przesłanki "samoistnego posiadania" przez "P" S.A. lub jej poprzedników prawnych nieprzerwanie przez okres co najmniej 30 lat gruntu zajętego pod linię kolejową. Powołując się na definicję samoistnego posiadania zawartą w art. 336 Kodeksu cywilnego, Starosta stwierdził, że na aktualnej działce nr [...] została w przeszłości ustanowiona służebność drogi na rzecz " C " G., na etapie budowy linii kolejowej w roku 1875 i wpisanie tej służebności do księgi wieczystej KW [...] (następnie KW nr [...]), jako ograniczonego prawa rzeczowego wyklucza uznanie, że " P " S.A. jest posiadaczem samoistnym tego gruntu. Organ wyjaśnił, że służebność drogi na rzecz " C ". G. wpisana jest także w księgach wieczystych gruntów sąsiednich, po których również przebiega linia kolejowa, a następnie służebność ta przeszła na rzecz "P", która przejęła w swoje struktury organizacyjne linię kolejową G. - A. - S. Dalej podniósł, że nie ma żadnych dokumentów świadczących o tym, by nastąpiło zrzeczenie się służebności drogi lub umowy czy porozumienia rozwiązującego tę służebność; w okresie powojennym "P" S.A. lub jej poprzednicy prawni wykonywali dzierżenie gruntu w imieniu Skarbu Państwa, który był posiadaczem gruntu i użytkował go na podstawie służebności drogi (posiadacz zależny), dlatego też twierdzenie "P" S.A., że grunt do dnia [...] maja 2003 r. pozostawał w posiadaniu samoistnym "P" S.A. lub jej poprzedników prawnych nieprzerwanie przez okres 30 lat, tj. od maja 1973 r. nie potwierdza się w omówionych dowodach. Organ nie uwzględnił argumentacji "P", iż o charakterze posiadania gruntu pod linią kolejową świadczą złożone do akt sprawy wypisy z ewidencji środków trwałych i wypisy z ewidencji księgowej [...] oraz wywodzenia, iż o charakterze tego władztwa świadczy świadomość braku obowiązku ponoszenia z tego tytułu opłat publiczno-prawnych.