W świetle wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 09 lutego 2010 r., sygn. akt P 58/08, dokonując wykładni art. 37 ust. 1 ustawy z dnia 37 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003 r. Nr 80, poz. 717 ze zm.) należy uwzględnić sytuację, w której przeznaczenie nieruchomości w uprzednio obowiązującym planie, który utracił swoją ważność w dniu 31 grudnia 2003 r., było korzystniejsze niż jej przeznaczenie w obecnie obowiązującym planie, stanowiącym podstawę nałożenia opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Maria Kwiecińska (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Edyta Podrazik Sędzia WSA Danuta Rzyminiak - Owczarczak Protokolant Starszy sekretarz sądowy Monika Pancewicz po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 listopada 2011 r. sprawy ze skargi J. K. i R. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia (...) nr (...) w przedmiocie opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Prezydenta Miasta K. z dnia (...) nr znak (...), II. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego na rzecz skarżących kwotę (...) zł (...) tytułem zwrotu kosztów postępowania III. określa, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana.
Decyzją z dnia (...) stycznia 2011 r., nr (...), Prezydent Miasta K. na podstawie art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm., dalej kpa) oraz art. 36 ust. 4, art. 37 ust. 1, 3, 4, 6. 11 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003 r. Nr 80, poz. 717 ze zm.) ustalił na rzecz R. i J. K. jednorazową opłatę w wysokości (...) zł z tytułu wzrostu wartości nieruchomości oznaczonej nr (...), obręb ewidencyjny (...) - P., o powierzchni (...) ha położonej w K. przy ul. (...), w związku z uchwaleniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
W uzasadnieniu decyzji organ powołał się na miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, zatwierdzony uchwałą Rady Miejskiej z dnia (...), który wprowadził dla gruntów położonych w K. przy ul. (...) następujące jednostki bilansowe: częściowo tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej; częściowo tereny usług zaspokajających potrzeby społeczności lokalnej; częściowo ulica dojazdowa. Przed uchwaleniem powyższego planu zagospodarowania, przedmiotowe grunty były wykorzystywane rolniczo, natomiast zgodnie z zapisami obowiązującego do dnia 31 grudnia 2003 r. "Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego" przedmiotowa działka była wykorzystywana częściowo jako tereny mieszkalnictwa rodzinnego o niskiej intensywności zabudowy; częściowo jako tereny mieszkalnictwa rodzinnego o niskiej intensywności zabudowy z dopuszczeniem rzemiosła, zabudowy zagrodowej oraz urządzeń do odprowadzania i usuwania ścieków. W dniu (...) maja 2010 r., aktem notarialnym (...), działka nr (...), została zbyta i w związku z tym zaistniały przesłanki określone w art. 36 ust. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym uzasadniające nałożenie opłaty planistycznej. Wysokość opłaty ustalono jako 10% wzrostu wartości części nieruchomości przeznaczonej pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną oraz 20% wzrostu wartości części nieruchomości przeznaczonej pod usługi, związanych z wejściem życia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a więc na podstawie stawek przewidzianych w uchwale z (...) stycznia 2008 r. Podstawą ustalenia opłaty był sporządzony przez biegłego operat szacunkowy.
Odwołanie od powyższej decyzji wnieśli J. i R. K. argumentując, że dokonana w dniu (...) maja 2010 r., aktem notarialnym (...), zamiana działki nr (...), nie stanowiła jej zbycia w rozumieniu ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. W treści odwołania zakwestionowano również wysokość ustalonej opłaty.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze, decyzją z dnia (...) marca 2011 r., nr (...), na podstawie art. 138 § 1 pkt. 1 kpa utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję Prezydenta Miasta K. z dnia (...) stycznia 2011 r.
W uzasadnieniu powyższego rozstrzygnięcia powtórzono dotychczasowy przebieg postępowania oraz przytoczono treść przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym regulujących zasady ponoszenia renty planistycznej. Jak następnie wskazano, użyte w treści art. 36 ust. 4 powyższej ustawy pojęcie "zbycia" nieruchomości obejmuje również jej zamianę, w ramach której dochodzi do przeniesienia prawa własności. Zdaniem Kolegium zasadność powyższego twierdzenia podkreśla zarówno dokonana ustawą z dnia 28 listopada 2003 r. zmiana użytego pierwotnie w treści art. 36 ust. 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym słowa "sprzedaż" słowem "zbycie", jak i definicja legalna "zbycia nieruchomości" zawarta w art. 4 pkt. 3b ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.), zgodnie z którą przez zbycie nieruchomości należy rozumieć dokonywanie czynności prawnych, na podstawie których następuje przeniesienie własności nieruchomości albo przeniesienie prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej albo oddalenie jej w użytkowanie wieczyste. Odnosząc się do zarzutu wadliwości operatu szacunkowego organ wskazał, iż został on sporządzony w sposób wyczerpujący, logiczny i bez wewnętrznych sprzeczności, zgodnie z zasadami określonymi w ustawie o gospodarce nieruchomościami oraz rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzenia operatu szacunkowego (Dz. U. z 2004 Nr 207, poz. 2109) przez osobę posiadającą odpowiednie kwalifikacje. Dodatkowo na etapie postępowania odwoławczego skarżący odniósł się do zarzutów podnoszonych przez skarżących wskazując, że dokonał on oględzin przedmiotowej nieruchomości, zaś czynniki wpływające na obniżenie jej wartości zostały uwzględnione w treści operatu.