1. Art. 70 ust. 1 ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska /t.j. Dz.U. 1994 nr 49 poz. 196 ze zm./, określa dwie odmienne instytucje; ocenę oddziaływania na środowisko i przeglądy ekologiczne. Te pierwsze odnoszą się do inwestycji, a więc zamierzeń przyszłościowych. Mają ułatwić racjonalną decyzję o ich realizacji. Drugie dotyczą istniejących obiektów a ich głównym celem jest usprawnienie ochrony środowiska.
2. Ocenę oddziaływania inwestycji mogących pogorszyć stan środowiska, sporządza się na etapie uzgodnień warunków zabudowy i zagospodarowania terenu oraz uzgodnienia projektu budowlanego /art. 68 ust. 5 i ust. 3 w zw. z art. 70 ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska i par. 3 oraz par. 5 rozporządzenia Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 14 lipca 1998 r. w sprawie określenia rodzaju inwestycji szczególnie szkodliwych dla środowiska i zdrowia ludzi albo mogących pogorszyć stan środowiska oraz wymagań, jakim powinny odpowiadać oceny oddziaływania na środowisko tych inwestycji - Dz.U. nr 93 poz. 589/.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Katarzyny G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Z.-G. z dnia 7 września 1999 r. (...) w przedmiocie oceny oddziaływania inwestycji na środowisko - oddala skargę.
Decyzją z dnia 30 lipca 1999 r. (...), Starosta N. zobowiązał Przedsiębiorstwo Usługowo-Produkcyjne Eksport-Import, Waldemar W. w N.-S., przy ulicy K. 2 B/2 do przedstawienia "Oceny oddziaływania inwestycji na środowisko" dla Zakładu Produkcji Figur Ogrodowych w K. przy ulicy O. 13, sporządzonej przez biegłego z listy Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. W uzasadnieniu napisał, że wszczął postępowanie z urzędu, z powodu skarg na uciążliwości Zakładu od 1993 r., Katarzyny G. zamieszkała, w K. przy ulicy O. 15 i innych mieszkańców K. Dalej obszernie przedstawił etapy powstawania obiektów, problemy związane z uruchomieniem Zakładu i różnego typu orzeczenia, w tym odnoszące się do ochrony środowiska. Wśród tych ostatnich wymienił decyzję o dopuszczalnej emisji zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego /z dnia 24 czerwca 1993 r. - (...) oraz stwierdził, iż właściciel Zakładu dostarczył także /19 lipca 1999 r./ "Operat ochrony powietrza" z którego wynika, że normy dopuszczalnej emisji nie zostały przekroczone. Zakład posiada także decyzję o dopuszczalnym poziomie hałasu z dnia 5 kwietnia 1995 r. (...), wielokrotnie modyfikowaną, ostatnia decyzja odnośnie tego problemu środowiskowego została wydana 9 marca 1999 r. (...). Dalej stwierdził, że Powiatowy Inspektor Sanitarny w N.-S. 23 czerwca 1999 r. przeprowadził kontrolę higieniczno-sanitarną, która nie wykazała przekroczeń norm higienicznych występujących czynników chemicznych. Starosta N. podniósł także, że kontrola z 16 czerwca 1999 r. przeprowadzona przez Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska wykryła brak uzgodnień w zakresie gospodarki odpadami i że Zakład uchyla się od opłat i kar za korzystanie ze środowiska. Uważa, iż naruszenia przez Zakład wymagań ochrony środowiska, nie są tego rodzaju, by mogły być podstawą do jego unieruchomienia. Z uwagi jednak na to, że nie sporządzono "Oceny oddziaływania inwestycji na środowisko" na etapie decyzji lokalizacyjnej i pozwolenia na adaptację, konieczne jest sporządzenie żądanej oceny, a podstawę prawną do sformułowania takiego obowiązku stanowi art. 70 ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska /t.j. Dz. 1994 nr 49 poz. 196 ze zm./ oraz rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 14 lipca 1998 r. w sprawie określenia rodzajów inwestycji (...) - Dz.U. nr 93 poz. 589.
Odwołanie od tej decyzji, wniosło Przedsiębiorstwo Usługowo-Produkcyjnych Eksport-Import. Waldemar W. W uzasadnieniu podniosło, że posiada wszystkie wymagane uzgodnienia i decyzje dotyczące działalności Zakładu Produkcji Figur Ogrodowych, które szczegółowo wymienia. Uważa, że przedłożony "Operat ochrony powietrza'' jest wystarczającym opracowaniem odnoszącym się do uciążliwości środowiskowych a nadto dodał, że skrupulatnie wypełnia wszystkie obowiązki i zalecenia prośrodowiskowe. Na koniec stwierdził, że badania dokonane na posesji Katarzyny G., nie wykazały przekroczeń dopuszczalnych emisji.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Z.-G., decyzją z dnia 7 września 1999 r. (...), uchyliło zaskarżoną decyzję i przekazało sprawę do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu stwierdziło, że każda decyzja administracyjna musi być poprzedzona postępowaniem wyjaśniającym. Takiego postępowania organ I instancji nie przeprowadził. Wszczął też postępowanie nie na wniosek, a tylko w związku ze skargą Katarzyny G. bowiem skarg innych mieszkańców brak. Zdaniem Kolegium organ orzekający, ma obowiązek uwzględnienia interesów wszystkich stron i skoro nie stwierdzono żadnych naruszeń środowiska, to nie można żądać kolejnych kosztownych ekspertyz. Kolegium uważa, że decyzja musi być następstwem przeprowadzonego postępowania i winna wskazywać na jakiej podstawie faktycznej i prawnej jest oparta. Z uzasadnienia decyzji nie wynika też by naruszono przepisy ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska i dlatego organ mając nawet podstawy w przepisach tej ustawy nie może nałożyć obowiązku przedłożenia oceny wpływu inwestycji na środowisko.