Przepisy ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego /Dz.U. 1997 nr 142 poz. 950 ze zm./ regulują sytuację prawną wdów i wdowców pozostałych po kombatantach, a więc osób, które pozostawały ze zmarłym kombatantem w związku małżeńskim zawartym zgodnie z obowiązującym prawem.
Zawarty w dacie obowiązywania dekretu z dnia 25 września 1945 r. dekretem z dnia 25 września 1945 r. - Prawo małżeńskie /Dz.U. nr 48 poz. 270/ ślub kościelny nie wywołuje żadnych skutków prawnych z tym faktem związanych, ponieważ jego przepisy wprowadziły zasadę, iż tylko ślub zawarty przed urzędnikiem stanu cywilnego wywołuje skutki prawne.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Zenobii J. na decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych w W. z dnia 16 maja 2000 r. (...) w przedmiocie pozbawienia uprawnień kombatanckich - oddala skargę.
Decyzją z dnia 2 lutego 1998 r. (...) Kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych w W. stwierdził nieważność decyzji własnej z dnia 12 marca 1997 r. o potwierdzaniu Zenobii J. uprawnień przysługujących wdowie po kombatancie oraz odmówił przyznanie jej uprawnień przysługujących wdowie pozostałej po kombatancie.
W uzasadnieniu podano, że Zenobia J. otrzymała decyzją z dnia 12 marca 1997 r. potwierdzenie uprawnień wdowy po kombatancie Ludwiku L., któremu przyznano uprawnienia kombatanckie z tytułu służby w odrodzonym Wojsku Polskim. W aktach brak jednak dokumentu potwierdzającego zawarcie przez Zenobię J. i Ludwika L. związku małżeńskiego. Wezwana przez Urząd do złożenia aktu zawarcia małżeństwa Zenobia J. dokumentu takiego nie nadesłała. W związku z tym przyjęto, iż Zenobia J. nie jest wdową po Ludwiku L. i nie przysługują jej uprawnienia wdowy pozostałej po kombatancie.
Po ponownym rozpatrzeniu sprawy, na wniosek Zenobii J., Kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych decyzją z dnia 16 maja 2000 r. (...) utrzymał w mocy decyzję własną z dnia 2 lutego 1998 r. podając, iż mimo wezwania Zenobia J. nie przedstawiła aktu zawarcia związku małżeńskiego z Ludwikiem L. i nie można w związku z tym uznać jej za wdowę po Ludwiku L. oraz przyznać uprawnień w myśl art. 20 ust. 3 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego /Dz.U. 1997 nr 142 poz. 950 ze zm./.
W skardze na decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia 16 maja 2000 r. Zenobia J. wniosła o jej uchylenie w całości. Skarżąca zarzuciła zaskarżonej decyzji naruszenie art. 156 par. 1 pkt 2 Kpa przez ustalenie, że decyzja z dnia 12 marca 1997 r. została wydana z rażącym naruszeniem prawa, a także art. 20 ust. 3 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego w przedmiocie odmowy przyznania uprawnień przysługujących wdowie po kombatancie. Zenobia J. podała, iż zawarła z Ludwikiem L. w dniu 26 marca 1951 r. związek małżeński w formie ślubu kościelnego, co w stronach rodzinnych skarżącej było traktowane jako ślub równoprawny ze ślubem zawartym w formie aktu stanu cywilnego. W związku z tym, zdaniem skarżącej, decyzja o przyznaniu jej jako wdowie po Ludwiku L. uprawnień kombatanckich nie naruszyła w sposób rażący prawa, a ponadto jest ona "wdową" w pojęciu przepisów powołanej ustawy o kombatantach.
Kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie podtrzymując swoje dotychczasowe stanowiska.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga jest bezpodstawna.
Art. 20 ust. 3 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego /Dz.U. 1997 nr 142 poz. 950 ze zm./ stanowi, iż wdowom lub wdowcom - emerytom i rencistom pozostałym po kombatantach i innych osobach uprawnionych, przysługują uprawnienia kombatanckie w postaci ulgi taryfowej przy przejazdach koleją i autobusami krajowej komunikacji samochodowej, zwolnienia z abonamentowych opłat telewizyjnych i radiowych, ulgi za abonament telefoniczny, ryczałtu za korzystanie z energii elektrycznej, gazowej i cieplnej.