Osoba fizyczna nie dotknięta uciążliwościami na skutek realizacji inwestycji nie ma interesu prawnego w rozumieniu art. 28 Kpa w żądaniu podjęcia przez organ administracji decyzji zmierzającej do ochrony jej interesu prawnego.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu w dniu 27 kwietnia 2000 r. przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Ż. Renaty P. sprawy ze skarg Zenona H., Jerzego A., Elżbiety K., Heleny B., Janusza W., Marii Ł., Stanisławy Cz., Barbary G., Czesława G., Jacka Z. na postanowienie Wojewody L. z dnia 25 maja 1999 r. (...) w przedmiocie stwierdzenia niedopuszczalności odwołania - oddala skargi.
Wojewoda L. postanowieniem z dnia 25 maja 1999 r. (...), działając na podstawie art. 134 Kpa stwierdził niedopuszczalność odwołania od decyzji Starosty Powiatu Ż. z dnia 2 kwietnia 1999 r. (...), na podstawie której Spółce z.o.o "K." w Ż. zatwierdzono projekt budowlany i udzielono pozwolenia na budowę instalacji formaldehydowo-klejowej w Ż.
W uzasadnieniu postanowienia wskazano, że odwołanie wniesione przez 12 mieszkańców Ż. jest niedopuszczalne albowiem osoby te nie są stroną postępowania. Mieszkańcy miejscowości Ż. nie wykazali interesu prawnego w postępowaniu o pozwolenie na budowę instalacji formaldehydowo-klejowej. Protesty obywateli wyrażające ich osobiste oczekiwania, zapatrywania, postulaty i życzenia co do określonej polityki, winny być brane pod uwagę przy udzielaniu pozwolenia na budowę i w odpowiednim stopniu uwzględniane jeżeli nie stoi na przeszkodzie słuszny interes samego inwestora oraz względy gospodarcze i społeczne.
Skargę na powyższe postanowienie złożyli Zenon H., Jerzy A., Elżbieta K., Helena B., Janusz W., Maria Ł., Stanisława Cz., Barbara G., Czesław G., Jacek Z.
W uzasadnieniu skargi skarżący podali, że są stroną postępowania albowiem ustawa o ochronie i kształtowaniu środowiska nakłada na wszystkich obywateli, osoby prawne, instytucje, organizacje społeczne obowiązek prawny do działań na rzecz ochrony środowiska. Budowa fabryki formaldehydu wywiera szkodliwy wpływ na środowisko, a takie działanie jest sprzeczne z art. 73 ust. 1 cytowanej ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska. Mieszkańcy miasta Ż., którzy posiadaj ą tytuły prawne do użytkowania nieruchomości mają interes w sprawie gdyż ustawodawca ustanowił obowiązek ochrony obszarów na których znajdują się źródła wody pitnej. Skoro mieszkańcy Ż. zaopatrywani są w wodę z tych ujęć to przyjąć należy, że nieruchomości będące w dyspozycji mieszkańców Ż. należy traktować jako bezpośrednio sąsiadujące z realizowaną inwestycją.
W pozostałej części skargi opisano dotychczasowy przebieg postępowania.
Wojewoda L. w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie, opierając się na argumentacji zawartej w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
W postępowaniu wstępnym organ odwoławczy podejmuje czynności mające na celu ustalenie, czy odwołanie jest dopuszczalne. Niedopuszczalność odwołania może wynikać z przyczyn o charakterze przedmiotowym, jak również podmiotowym. Niedopuszczalność odwołania z przyczyn podmiotowych obejmuje sytuację wniesienia odwołania przez jednostkę nie mającą legitymacji do wniesienia tego środka zaskarżenia. Zatem niedopuszczalne jest odwołanie wniesione przez osobę nie będącą stroną postępowania.
W myśl przepisu art. 28 Kpa stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. Należy podzielić pogląd wyrażony w Uchwałę Siedmiu Sędziów NSA z dnia 3 lutego 1997 r. OPS 6/96 /ONSA 1997 Nr 3 poz. 102/, że prawna kategoria interesu prawnego, na której oparta jest legitymacja procesowa w postępowaniu administracyjnym należy do prawa materialnego. W przepisach tego prawa ujmowanego szeroko, musi norma lub normy prawne, przewidujące w określonym stanie faktycznym i w odniesieniu do określonego podmiotu możliwość wydania decyzji administracyjnej.