Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Elżbieta Naumowicz Sędziowie Sędzia WSA Elżbieta Kmiecik (spr.) Sędzia WSA Daria Sachanbińska Protokolant St. sekretarz sądowy Joanna Szyndrowska po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 2 czerwca 2011 r. sprawy ze skargi S. H. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu z dnia [...] nr [...] w przedmiocie zasiłku celowego na zakup żywności oddala skargę.
Przedmiot zaskarżenia w niniejszej sprawie stanowi decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu z dnia [...], nr [...], którą utrzymano w mocy decyzję Dyrektora Ośrodka Pomocy Społecznej w Nysie, działającego z upoważnienia Burmistrza Nysy, z dnia [...], w sprawie odmowy przyznania pomocy w ramach programu "Pomoc państwa w zakresie dożywiania" w formie świadczenia pieniężnego na zakup żywności (zasiłek celowy).
Wydanie zaskarżonej decyzji nastąpiło w następującym stanie faktycznym. Wnioskiem z dnia 2 grudnia 2008 r., S. H. wystąpiła o przyznanie, dla trójki uczących się dzieci, pomocy w ramach programu "Pomoc państwa w zakresie dożywiania"
Decyzją z dnia [...], nr [...], Burmistrz Nysy, po ponownym rozpatrzeniu sprawy, odmówił przyznania pomocy w ramach programu "Pomoc państwa w zakresie dożywiania", jako świadczenia pieniężnego na zakup żywności (zasiłek celowy). Decyzja wydana została na podstawie art. 8 ust. 1, 3 i 9, art. 11, art. 24 ust. 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 ze zm.), art. 3 i art. 5 ustawy z dnia 29 grudnia 2005 r. o ustanowieniu programu wieloletniego "Pomoc państwa w zakresie dożywiania" (Dz. U. Nr 267, poz. 2259) oraz § 6 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 2006 r. w sprawie realizacji programu wieloletniego "Pomoc państwa w zakresie dożywiania" (Dz. U. Nr 25, poz. 186 ze zm.). Powołując regulacje art. 3 ustawy z dnia 29 grudnia 2005 r. oraz § 6 rozporządzenia z dnia 7 lutego 2006 r. organ wyjaśnił, że przyznanie wnioskowanego przez stronę świadczenia pieniężnego w postaci zasiłku celowego na zakup żywności, uwarunkowane jest uzyskaniem dochodu, który nie przekracza 150% kryterium dochodowego określonego w art. 8 ustawy o pomocy społecznej. Zgodnie natomiast z zarządzeniem organu z dnia 16 czerwca 2009 r., nr 13/09, zasiłek udzielany jest na osobę samotnie gospodarującą oraz na pierwszą osobę w rodzinie w wysokości 60 zł, zaś na kolejne osoby w rodzinie w wysokości 30 zł. Odnosząc się do sytuacji rodzinnej strony organ dostrzegł, że w chwili składania wniosku wnioskodawczyni podawała, że prowadzi wspólne gospodarstwo rolne z czwórką dzieci (kryterium dochodowe wynosiło wówczas 1755 zł), a następnie w listopadzie 2009 r. oświadczyła, że tworzy gospodarstwo domowe wraz z trójką dzieci (bez syna D.). W oparciu o te okoliczności organ uznał, że kryterium dochodowe dla rodziny skarżącej od listopada 2009 r. wynosi 1404 zł (4 x 351 zł). Dalej, powołując się na oświadczenie strony i zgromadzony materiał dowodowy, organ wskazał, że strona pozostaje w związku małżeńskim z P. H., jednakże jej mąż, pomimo zameldowania pod tym samym adresem co strona, prowadzi odrębne gospodarstwo domowe. Organ podał też, że z dniem 16 lipca 2009 r. wnioskodawczyni utraciła status osoby poszukującej pracy, a to na skutek nie stawienia się w urzędzie pracy w wyznaczonym terminie. Na dochód rodziny w listopadzie 2008 r. składał się: zasiłek rodzinny na dzieci w kwocie 200 zł, dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej wynoszący 80 zł, dodatek mieszkaniowy w wysokości 190,87 zł, oraz alimenty w kwocie 80 zł. Do dochodu rodziny doliczyć należało także dochód z gospodarstwa rolnego w R. o powierzchni 6,7080 ha, tj. 9,3987 ha przeliczeniowych, wyliczony w oparciu o art. 8 ust. 9 ustawy o pomocy społecznej, w wysokości 1945,53 zł. Odnosząc się do kwestii doliczenia dochodu z gospodarstwa rolnego, organ wyjaśnił, że ustawa o pomocy społecznej nie daje podstaw do wyłączenia z dochodu rodziny dochodów z ha przeliczeniowych w przypadku wydzierżawienia gospodarstwa rolnego, ponieważ ustalenie dochodu następuje w taki sam sposób bez względu na to, czy ziemia uprawiana jest przez właściciela, czy też oddana w dzierżawę. Organ wyraził nadto stanowisko, że skoro S. H. jest osobą zdrową, nie pracuje zawodowo, jej dzieci z uwagi na wiek nie wymagają już stałej opieki i pielęgnacji, a stanowiące jej własność gospodarstwo rolne jest położone około 6 km od miejscowości, w której zamieszkuje, nie ma przeszkód do prowadzenia przez nią tego gospodarstwa zważywszy, że jak ustalono, nie złożyła ona wniosku o przyznanie emerytury rolniczej. Powołując się na ustalenia wywiadu środowiskowego, które potwierdziły, że skarżąca dnia 16 listopada 2004 r. wydzierżawiła gospodarstwo rolne (z wyłączeniem zabudowanej działki o powierzchni 0,2550 ha) na okres 10 lat, bez określenia kwoty za dzierżawę, organ przyjął, że łączny dochód strony w listopadzie 2008 r. wyniósł 2496,40 zł, a łączna kwota wydatków na lokal mieszkalny to 810,27 zł. Następnie wskazał, że zarówno S. H., jak i jej synowi D. H., zaproponowano zawarcie kontraktu socjalnego. Jego celem w odniesieniu do strony było wystąpienie przez nią o podwyższenie alimentów na trójkę uczących się dzieci, jednakże odmówiła ona jego podpisania. Stosownie do tego, powołując się na art. 4 ustawy o pomocy społecznej, organ zwrócił uwagę na określone w art. 11 ust. 2 ustawy przesłanki odmowy przyznania świadczenia i wskazując, że mąż skarżącej jest właścicielem samochodu osobowego o wartości ok. 17000 zł - 27000 zł, a także nieruchomości położonej w obrębie miejscowości K. o powierzchni 17,2600 ha wywiódł, że wobec jego sytuacji majątkowej, w pierwszej kolejności strona winna od męża dochodzić zaspokojenia potrzeb finansowych dzieci, a to poprzez wystąpienie o podwyższenie alimentów. Organ wskazał również na cele pomocy społecznej, określone w art. 2 ustawy o pomocy społecznej i stwierdził, że osoby ubiegające się o pomoc społeczną zobowiązane są przede wszystkim do wykorzystywania własnych środków, możliwości i uprawnień, przed złożeniem wniosku o przyznanie prawa pomocy. Pomoc społeczna przysługuje bowiem w przypadku wystąpienia trudnej sytuacji życiowej, jeżeli nie jest możliwe jej samodzielne przezwyciężenie i udzielana jest w ostateczności, po wyczerpaniu przez ubiegającego się o nią własnych uprawnień, środków, zasobów i możliwości. Końcowo organ odnotował też, że w roku 2009 na realizację programu dożywiania przeznaczono średnio kwotę 58300 zł miesięcznie, przy czym w listopadzie 2009 r. z pomocy w formie zasiłku celowego na zakup żywności skorzystały 34 osoby, natomiast 204 dzieci i 266 osób dorosłych z pomocy w formie posiłków.