Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Elżbieta Kmiecik Sędziowie Sędzia WSA Teresa Cisyk (spr.) Sędzia WSA Grażyna Jeżewska Protokolant Sekretarz sądowy Agnieszka Jurek po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 30 grudnia 2015 r. sprawy ze skargi Z. W. na decyzję Opolskiego Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej w Opolu z dnia 5 października 2015 r., nr [...] w przedmiocie zwrotu nienależnie pobranego równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego 1) uchyla zaskarżoną decyzję, 2) zasądza od Opolskiego Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej w Opolu na rzecz Z. W. kwotę 257 (dwieście pięćdziesiąt siedem) złotych, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, 3) zwraca Z. W. kwotę 372 (trzysta siedemdziesiąt dwa) złote, tytułem nienależnie uiszczonego wpisu.
Przedmiotem skargi, wniesionej przez Z. W., jest decyzja Opolskiego Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej w Opolu - zwanego dalej Komendantem Wojewódzkim, z dnia 5 października 2015 r., nr [...], utrzymująca w mocy decyzję Komendanta Powiatowego Państwowej Straży Pożarnej w Prudniku - zwanego dalej Komendantem Powiatowym, z dnia 20 sierpnia 2015 r., nr [...], orzekającą o uznaniu nienależnego pobrania przez skarżącego równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego w kwocie 10,39 zł dziennie, za czasookres 893 dni, tj. od dnia 19 stycznia 2013 r. do dnia 30 czerwca 2015 r. oraz nakładającą na skarżącego obowiązek zwrotu nienależnie pobranego równoważnika w kwocie 9278, 27 zł.
Skarga wniesiona została w następującym stanie faktycznym:
Decyzją z dnia 29 lipca 2003 r. Komendant Powiatowy orzekł o przyznaniu Z. W. równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego w miejscu pełnienia służby, od dnia 1 stycznia 2003 r.
W dniu 14 kwietnia 2015 r. Komendant Powiatowy wydał decyzję, którą stwierdził utratę przez Z. W. uprawnienia do pobierania równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego oraz wygaśnięcie decyzji z dnia 29 lipca 2003 r. w sprawie przyznania tego równoważnika. Decyzja ta została utrzymana w mocy ostateczną decyzją Komendanta Wojewódzkiego z dnia 10 czerwca 2015 r.
Następnie, decyzją z dnia 20 sierpnia 2015 r., nr [...], Komendant Powiatowy uznał nienależne pobranie równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego w kwocie 10,39 zł dziennie przez Z. W., za czasookres 893 dni, tj. od dnia 19 stycznia 2013 r. do dnia 30 czerwca 2015 r. i nałożył na skarżącego obowiązek dokonania zwrotu nienależnie pobranego równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego w kwocie 9278, 27 zł. Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia organ wskazał art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks Postępowania Administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267, z późn. zm.) zwanej dalej K.p.a. w związku z art. 83 ust. 5 pkt 5, art. 78 ust. 3, art. 79 ust. 4 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2013 r. poz. 1340, z późn. zm. - zwanej dalej ustawą) oraz § 4 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 listopada 2005 r. w sprawie trybu przyznawania strażakowi Państwowej Straży Pożarnej równoważników pieniężnych za remont albo za brak lokalu mieszkalnego (Dz. U. nr 241, poz. 2033) zwanego dalej rozporządzeniem i art. 169 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 885 z późn. zm.). W uzasadnieniu decyzji, powołując art. 78 ust. 1 ustawy organ wywodził, że posiadanie, o którym mowa w tym przepisie oznacza faktyczną, realną możliwość zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych w powiązaniu z tytułem prawnym umożliwiającym stronie niezakłócone dysponowanie i dotyczy posiadania takiego lokalu lub domu, który ma odpowiednią powierzchnię mieszkalną, związaną z przysługującymi osobie normami oraz znajduje się w odpowiednim stanie technicznym i sanitarnym. Organ podkreślił, że powyższe nie odnosi się do posiadania w rozumieniu art. 336 k.c. Dlatego w ocenie organu, równoważnik pieniężny nie przysługuje strażakowi, który w miejscu pełnienia służby (miejscowości pobliskiej) ma (on lub członek rodziny wymieniony w art. 75 ustawy), lokal mieszkalny czy dom, wobec którego ma tytuł prawny. Odnosząc się do stanu faktycznego organ wyjaśnił, że Z. W. w oświadczeniu złożonym dnia 13 stycznia 2003 r. poinformował, iż wraz z żoną i dziećmi zamieszkuje w [...] pod numerem [...] (aktualny adres po nadaniu nazw ulic w miejscowości to: ul. [...]) w domu jednorodzinnym swojej matki J. W., z którą nie pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym. Dlatego, decyzją z dnia 29 lipca 2003 r. przyznano Z. W. równoważnik pieniężny za brak lokalu mieszkalnego w miejscu pełnienia służby lub w miejscowości pobliskiej w wysokości należnej strażakowi posiadającemu rodzinę. Następnie, organ powziął informację o śmierci matki funkcjonariusza - J. W., która nastąpiła w dniu [...] 2013 r. oraz o tym, że na mocy wyroku Sądu Okręgowego w [...] I Wydział Cywilny z dnia [...], sygn. akt [...], rozwiązany został związek małżeński Z. W. i K. W., w którego treści odstąpiono od orzekania o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania stron. Natomiast w dniu 6 maja 2014 r., tj. po upływie [...] dni od chwili śmierci matki, Z. W. złożył oświadczenie do ustalenia uprawnień do równoważnika za brak mieszkania, w którego treści stwierdził, że od dnia 3 grudnia 1970 r. zamieszkuje w [...] przy ul. [...] w lokalu, do którego tytuł prawny posiada J. S. - dziadek funkcjonariusza. W toku rozpatrywania tego oświadczenia, na wezwanie organu strona poinformowała, że J. S. jest osobą nieżyjącą. Dnia 3 lutego 2015 r. funkcjonariusz złożył kolejne oświadczenie do ustalenia uprawnień do równoważnika za brak mieszkania wraz z kserokopią postanowienia Sądu Rejonowego w [...] I Wydział Cywilny z dnia [...], sygn. Akt [...], z którego treści wynika, że nabył on spadek po zmarłej J. W. w 2/10 części. Jednocześnie oświadczył, że pomimo faktycznego odziedziczenia części spadku jego sytuacja mieszkaniowa nie uległa zmianie, gdyż aktualny status materialny nie pozwala mu na spłatę pozostałych spadkobierców i tym samym jego potrzeby mieszkaniowe są niezaspokojone. Wobec ww. informacji organ podjął czynności wyjaśniające, w wyniku których, w odpowiedzi na wezwanie organu, pismem z dnia 9 marca 2015 r. funkcjonariusz poinformował, że powierzchnia mieszkalna budynku wynosi 39 m² i według stanu na dzień 1 stycznia 2015 r. zameldowanych jest w nim łącznie 5 osób, tj. funkcjonariusz, trójka jego dzieci oraz była żona. Analizując ujawnione okoliczności organ stwierdził, że Z. W. z chwilą śmierci matki, tj. z dniem [...] 2013 r. nabył po niej spadek w przysługującej mu części, w którego skład wchodzi nieruchomość zabudowana domem jednorodzinnym usytuowanym w [...] przy ul. [...]. Organ wyliczył, iż zajmowana powierzchnia mieszkalna przypadająca na jedną osobę wynosi 7,80 m², co zgodnie z zapisami rozporządzenia mieści się w przedziale przysługującej strażakowi i członkom rodziny normy zaludnienia wynoszącej od 7 do 10 m² powierzchni mieszkalnej i powoduje, że potrzeby mieszkaniowe funkcjonariusza oraz członków jego rodziny są w pełni zaspokojone. Organ wskazał, że okoliczności te stanowiły podstawę do wydania decyzji z dnia 14 kwietnia 2015 r. stwierdzającej utratę przez Z. W. uprawnienia do pobierania równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego. "Mając je na uwadze należało też stwierdzić, że w sprawie zachodzą przesłanki wynikające z art. 79 ust. 4 pkt 1 i 2 ustawy, skutkiem których jest nałożenie na funkcjonariusza obowiązku zwrotu kwoty wypłaconego równoważnika za brak lokalu mieszkalnego, który został pobrany nienależnie."