Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Elżbieta Kmiecik (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Krzysztof Bogusz Sędzia WSA Marta Wojciechowska Protokolant St. inspektor sądowy Joanna Szyndrowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 października 2018 r. sprawy ze skargi D. S. na decyzję Opolskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego w Opolu z dnia 20 kwietnia 2018 r., nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie ustalenia opłaty za prace geodezyjne oddala skargę.
Przedmiotem skargi wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu przez D. S., zwanego dalej również skarżącym, jest decyzja Opolskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego w Opolu z dnia 20 kwietnia 2018 r., nr [...], wydana w przedmiecie umorzenia postępowania w sprawie ustalenia opłaty w drodze decyzji dla prac geodezyjnych.
Skarga została wniesiona w następującym stanie faktycznym:
W związku z wykonaniem przez skarżącego pracy geodezyjnej i przyjęciem do powiatowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego dokumentacji powstałej w wyniku jej wykonania, w dniu 21 maja 2012 r. Starosta Prudnicki wystawił mu rachunek na kwotę 9233,50 zł, nr [...], który dotyczył opłaty za czynności geodezyjne i kartograficzne, w zakresie zgłoszenia robót nr [...].
Powyższa należność została uregulowana przez skarżącego przelewem bankowym w dniu 30 lipca 2012 r.
Pismem z dnia 15 czerwca 2016 r. D. S. wystąpił do Starostwa Powiatowego w Prudniku o ustalenie opłaty za wykonane czynności geodezyjne w drodze decyzji administracyjnej. Wskazał, że zgodnie z art. 40a ust. 2 pkt 3 Prawa geodezyjnego za tego rodzaju opracowania nie pobiera się opłat.
Na skutek rozpatrzenia wniosku, Starosta Prudnicki, działając na podstawie art. 61 a K.p.a., postanowieniem z dnia 25 maja 2015 r. odmówił wszczęcia postępowania dotyczącego ustalenia opłaty w drodze decyzji.
Na powyższe postanowienie skarżący wniósł zażalenie w efekcie czego Opolski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego, postanowieniem z dnia 25 września 2015 r., utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie Starosty Prudnickiego.
Rozstrzygnięcie organu odwoławczego zostało zaskarżone przez D. S. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, który wyrokiem z dnia 22 lutego 2016 r. sygn. akt II SA/Op 551/15, uchylił zaskarżone postanowienie oraz poprzedzające je postanowienie Starosty Prudnickiego z dnia 25 maja 2015 r. W ocenie Sądu, przedstawiona w kontrolowanych postanowieniach argumentacja nie świadczyła o wystąpieniu podstaw do odmowy wszczęcia wnioskowanego przez skarżącego postępowania. Organy obu instancji nie stwierdziły bowiem braku podstaw prawnych do wydania decyzji w sprawie ustalenia opłaty za dostęp do materiałów z zasobu geodezyjnego i kartograficznego, lecz za przyczynę odmowy wszczęcia postępowania uznały zakończenie pracy geodezyjnej przed wejściem w życie ustawy z dnia 5 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy - Prawo geodezyjne i kartograficzne oraz ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. W konsekwencji uznały, że żądanie skarżącego nie zasługuje na uwzględnienie, ponieważ przepisy ustawy zmieniającej z dnia 5 czerwca 2014 r. nie mają w sprawie zastosowania. Tak więc, oceniając materialnoprawny element sytuacji prawnej skarżącego, organy rozstrzygnęły o meritum żądania, natomiast procesowo zdecydowały o formalnym załatwieniu sprawy przez odmowę wszczęcia postępowania. Takie działanie organów niewątpliwie narusza natomiast w istotny sposób art. 61a § 1 K.p.a.. Niezależnie od tego, organy skupiły się jedynie na ocenie żądania skarżącego, zgłoszonego w związku z wątpliwościami odnośnie prawidłowości rozliczenia rachunku, w kontekście art. 12 ustawy zmieniającej z dnia 5 czerwca 2014 r. Tymczasem w podaniu z dnia 15 czerwca 2015 r., a następnie w zażaleniu, strona poruszyła również kwestię konieczności ustalenia opłat za obsługę pracy geodezyjnej w drodze decyzji administracyjnej. Wskazując na związanie uchwałą Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 czerwca 2014 r. (sygn. akt I OPS 1/14 - CBOSA), Sąd orzekający stwierdził, że organy obu instancji nie dostrzegły, iż w sprawie pominięto przepisy ustawy o finansach publicznych. Błędnie też organy przyjęły, że rachunek wystawiony skarżącemu stanowił prawidłową formę, w jakiej należało te opłaty ustalić. W efekcie, organy nie zastosowały się do wskazanej uchwały NSA, która przesądziła, iż po wejściu w życie ustawy o finansach publicznych (od 1 stycznia 2011 r., tj. od zaliczenia opłat za dostęp do powiatowego i wojewódzkiego zasobu geodezyjnego i kartograficznego do niepodatkowych należności budżetowych jednostek samorządu terytorialnego o charakterze publicznoprawnym) ustalenie opłaty za udostępnienie danych i informacji z powiatowego zasobu geodezyjnego odbywa się w drodze decyzji. Sąd dostrzegł ponadto, że w wyniku zmiany Prawa geodezyjnego i kartograficznego, dokonanej ustawą zmieniającą z dnia 5 czerwca 2014 r., od 12 lipca 2014 r. włączono do regulacji ustawowej zasady dotyczące ustalania opłat za skorzystanie z materiałów z państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Zgodnie zaś z art. 40f ust. 1 znowelizowanej ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne (obecnie: Dz. U. z 2015 r. poz. 520, z późn. zm.), w przypadku sporu dotyczącego zakresu udostępnianych materiałów zasobu lub wysokości należnej opłaty, właściwy organ Służby Geodezyjnej i Kartograficznej wydaje decyzję administracyjną. Odnośnie do tego wskazał, że organy w ponownie przeprowadzonym postępowaniu ocenią kwestię związaną z istnieniem podstaw prawnych do wystąpienia z żądaniem decyzyjnego ustalenia opłaty za wykorzystany w przeszłości (w sytuacji skarżącego w 2011 r.) dostęp do materiałów z zasobu powiatowego ośrodka dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej. W tym celu konieczne będzie rozważenie przez organy, czy w sprawie znajdą zastosowanie regulacje znowelizowanej ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne (przy uwzględnieniu przepisów przejściowych i reguł intertemporalnych), czy też przepisy poprzednio obowiązujące, z tym że w tym wypadku należy pamiętać o zastrzeżonym ustawą o finansach publicznych decyzyjnym sposobie ustalania opłat za korzystanie z zasobu geodezyjnego i kartograficznego, o ile oczywiście organ nie stwierdzi formalnoprawnych przeszkód do rozpoznania wniosku.