Sprawa ze skargi na decyzję SKO w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego
Uzasadnienie strona 5/5

Dostrzec należy, że w oświadczeniu z 25 czerwca 2020 r. skarżący zawarł warunkowy wniosek o uchylenie decyzji z "[...]" r. w przedmiocie specjalnego zasiłku opiekuńczego "w momencie przyznania świadczenia pielęgnacyjnego". Ponieważ organ I instancji orzekł odmownie w kwestii przyznania świadczenia pielęgnacyjnego, odmówił też uchylenia decyzji w przedmiocie specjalnego zasiłku opiekuńczego. W takich okolicznościach niezasadnie zaskarżoną decyzją z "[...]" r. Kolegium uchyliło decyzję przyznającą skarżącemu specjalny zasiłek opiekuńczy od dnia 25 czerwca 2020 r., a więc za okres wsteczny, w którym funkcjonowała faktycznie w obiegu prawnym decyzja ustalająca prawo skarżącego do specjalnego zasiłku opiekuńczego, na podstawie której skarżącemu było wypłacane zbieżne świadczenie z tego samego tytułu w okresie objętym zaskarżoną decyzją. Skoro skarżący pobrał już specjalny zasiłek opiekuńczy, to za ten sam okres nie powinno zostać mu przyznane świadczenie pielęgnacyjne. W orzecznictwie prezentowane jest stanowisko, które skład orzekający podziela, że nie można uchylić na wniosek strony decyzji w zakresie już skonsumowanym (por. wyrok NSA z 4 listopada 2015 r., sygn. akt I OSK 1688/14, publ. w CBOSA). Wbrew stanowisku Kolegium do uchylenia decyzji przyznającej skarżącemu specjalny zasiłek opiekuńczy nie miał zastosowania art. 32 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, który uprawnia organ do działania z urzędu bez zgody strony, gdy beneficjent przestał spełniać warunki do pobierania świadczenia albo od początku ich nie spełniał. Prawidłowo podstawę do uchylenia decyzji z "[...]" r. dawał art. 155 k.p.a. Uwzględnić należy, że decyzja przyznająca skarżącemu specjalny zasiłek opiekuńczy, jako ostateczna, miała charakter wiążący, a uchylenie lub zmiana takiej decyzji może nastąpić tylko w przypadkach przewidzianych w kodeksie lub ustawach szczególnych. Tak stanowi art. 16 k.p.a., który statuuje zasadę trwałości decyzji administracyjnych i służy zapewnieniu pewności obrotu prawnego. Wzruszenie decyzji ostatecznych ma zatem charakter wyjątkowy. Stosownie zaś do art. 155 Kodeksu postępowania administracyjnego decyzja ostateczna, na mocy której strona nabyła prawo, może być w każdym czasie za zgodą strony uchylona lub zmieniona przez organ administracji publicznej, który ją wydał, jeżeli przepisy szczególne nie sprzeciwiają się uchyleniu lub zmianie takiej decyzji i przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony. W świetle tego ostatniego przepisu tylko skarżący mógł podjąć skuteczne działanie zmierzające do uchylenia lub zmiany decyzji przyznającej mu specjalny zasiłek opiekuńczy. Uchylenie tej decyzji wymagało bezwzględnie jego zgody, ponieważ na jej podstawie przyznane zostało mu przysługujące uprawnienie, a nadto według art. 27 ust. 5 ustawy o świadczeniach rodzinnych przysługuje mu prawo wyboru jednego z konkurencyjnych świadczeń.

Zauważyć też należy, że w orzecznictwie sądów administracyjnych rozbieżnie oceniana jest możliwość kompensowania świadczeń i wypłaty wnioskowanego świadczenia pielęgnacyjnego w wysokości różnicy pomiędzy zbiegającymi się uprawnieniami. W ocenie składu orzekającego nie ma podstaw prawnych do takiego działania. W wyrokach m.in. z dnia 18 czerwca 2020 r., sygn. akt I OSK 254/20; z dnia 27 maja 2020 r., sygn. akt I OSK 2375/19 i z dnia 11 sierpnia 2020 r., sygn. akt I OSK 764/20 (publ. w CBOSA) Naczelny Sąd Administracyjny zasadnie dostrzegł, że wypłata świadczenia pielęgnacyjnego w wysokości odpowiadającej różnicy pomiędzy ustawową wysokością tego świadczenia i wysokością emerytury (netto), pozostawałaby w sprzeczności z treścią art. 17 ust. 3 u.ś.r., który wysokość świadczenia pielęgnacyjnego określa jednoznacznie kwotowo i nie pozwala na samodzielne określanie jego wysokości przez organ administracji w oparciu o jakiekolwiek przesłanki. Uwagi te należy analogicznie odnieść do zbiegu wnioskowanego świadczenia pielęgnacyjnego z ustalonym wcześniej prawem strony do specjalnego zasiłku opiekuńczego. Z drugiej strony jeżeli skarżącemu został wypłacony specjalny zasiłek opiekuńczy na podstawie obowiązującej decyzji, to należy uwzględnić, że zgodnie z art. 30 ust. 1 u.ś.r. można żądać zwrotu tylko świadczeń nienależnie pobranych.

Mimo powyższego Sąd ma świadomość rozbieżnej interpretacji art. 24 ust. 2 w zw. z art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. b i art. 27 ust. 5 ustawy o świadczeniach rodzinnych, na co wskazują powoływane przez Kolegium, jak i w skardze orzeczenia sądów administracyjnych, dlatego nie można uznać, że ustalając prawo skarżącego do świadczenia pielęgnacyjnego od 25 czerwca 2020 r. Kolegium naruszyło prawo w sposób rażący, co uzasadniałoby stwierdzenie nieważności decyzji na podstawie art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a.

W konsekwencji, na zasadzie art. 134 § 2 p.p.s.a Sąd nie mógł wydać orzeczenia na niekorzyść skarżącego i skargę oddalił, na podstawie art. 151 p.p.s.a.

Strona 5/5
Inne orzeczenia o symbolu:
6329 Inne o symbolu podstawowym 632
Inne orzeczenia z hasłem:
Zabezpieczenie społeczne
Inne orzeczenia sądu:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie
Inne orzeczenia ze skargą na:
Samorządowe Kolegium Odwoławcze