Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Marzenna Glabas Sędziowie Sędzia WSA Beata Jezielska Sędzia WSA Bogusław Jażdżyk (spr.) Protokolant Małgorzata Krajewska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 lipca 2009 r. sprawy ze skargi M. K. na decyzję Uczelnianej Odwoławczej Komisji Stypendialnej Uniwersytetu z dnia "[...]", nr "[...]" w przedmiocie stypendium socjalnego na wyżywienie i mieszkanie oddala skargę.
Decyzją z dnia "[...]" Wydziałowa Komisja Stypendialna Wydziału Geodezji i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu odmówiła przyznania M. K. stypendium socjalnego, stypendium na wyżywienie i stypendium mieszkaniowego w roku akademickim 2008/2009 wskazując, iż wnioskodawca przekroczył wysokość dochodu uprawniającą do otrzymania stypendium socjalnego.
Od wymienionej decyzji organu I instancji odwołanie wniósł M. K. argumentując, że 12 września 2008r. narodził mu się syn, który zwiększył skład jego rodziny z 4 do 5 osób. Sytuacja ta nie została jednak uwzględniona przez organ i z tego powodu wniosek został odrzucony z przyczyny przekroczenia dochodu. Odwołujący się oświadczył, iż dziecko jest na utrzymaniu zarówno jego, jak i matki dziecka A. M., będącej także studentką UWM. Rodzice dziecka nie są jednak małżeństwem studenckim.
Decyzją z dnia "[...]" Uczelniana Odwoławcza Komisja Stypendialna Uniwersytetu utrzymała w mocy decyzję organu I instancji. W uzasadnieniu decyzji organ odwoławczy przytoczył treść przepisów ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym mających zastosowanie w sprawie wskazując, że stypendium socjalne, stypendium na wyżywienie i stypendium mieszkaniowe ma prawo otrzymać student znajdujący się w trudnej sytuacji materialnej. W roku akademickim 2008/2009 ustalono, że wysokość dochodu na osobę w rodzinie uprawniająca do ubiegania się o stypendium wynosić będzie 500 zł. Organ odwoławczy wskazał, na przekroczenie w rodzinie skarżącego dochodu uprawniającego do otrzymania stypendium. Miesięczny dochód netto rodziny odwołującego się wyniósł bowiem 566,68 zł. Odnosząc się do niezaliczenia dziecka M. K. do składu rodziny studenta, organ II instancji wyjaśnił, że z zapisów § 11 ust. 12 Regulaminu ustalania wysokości, przyznawania i wypłacania świadczeń pomocy materialnej dla studentów Uniwersytetu z dnia 1 października 2007r. wynika, że na dziecko wnioskodawcy od matki dziecka nie zostały zasądzone alimenty, a więc sytuacje materialną studenta określa się na podstawie dochodów rodziców bez wliczania osoby dziecka do rodziny studenta.
Skargę na wymienioną decyzję organu II instancji wniósł M. K.. Wskazał, iż w odwołaniu wyjaśnił, że jego syn wychowywany i utrzymywany jest zarówno przez niego, jak i matkę dziecka. Odniósł się do przepisów ustawy o świadczeniach rodzinnych argumentując, że według tej ustawy nie może zostać zaliczony do osób samotnie wychowujących dzieci, gdyż dziecko wychowuje razem z matką dziecka. Wskazał, że zamieszkuje razem z dzieckiem i jego matka. Podniósł, iż Regulamin przyznawania stypendiów nie reguluje sytuacji życiowej w jakiej znalazł się skarżący.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując w całości stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji. Organ wywiódł, że przyczyną wydania decyzji negatywnych nie było bezpośrednio niezaliczenie osoby dziecka do składu rodziny, a przekroczenie wysokości miesięcznego dochodu netto na osobę w rodzinie studenta. Zapisy § 11 ust. 2 Regulaminu wyraźnie mówią, że "Jeżeli w rodzinie studenta jest dziecko wychowywane przez jednego z rodziców, na które nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne od drugiego z rodziców (chyba, że drugi z rodziców dziecka nie żyje, ojciec dziecka jest nieznany lub powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone), sytuację materialną studenta określa się na podstawie dochodów jego rodziców bez wliczania osoby dziecka do rodziny studenta." Żadna z sytuacji wymienionych powyżej (a więc ojciec/matka dziecka żyje, ojciec dziecka jest znany, powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców nie zostało oddalone), nie ma zastosowania w przypadku skarżącego. Organ wskazał, że w kwestii podnoszonej przez skarżącego, a dotyczącej interpretacji zapisu o samotnym wychowywaniu dziecka i sytuacji, w jakiej dziecko skarżącego jest wychowywane, to z wyjaśnień studenta wynika, że z matką dziecka nie został zawarty formalny związek małżeński. A zatem zgodnie ze stanem faktycznym skarżący M. K. z matką dziecka pozostaje w związku nieformalnym, czyli tzw. konkubinacie. W Polsce aktualnie nie ma możliwości rejestrowania konkubinatu, a co za tym idzie praktycznego dochodzenia różnych praw. Znajduje to odzwierciedlenie m.in. w zapisach ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym. Artykuł 179 ust. 4 określa, czyje dochody i kogo zaliczamy do składu rodziny studenta przy ubieganiu się o stypendium socjalne, stypendium na wyżywienie i stypendium mieszkaniowe. Również Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy w pierwszej kolejności nakłada obowiązek opieki nad dziećmi na rodziców. A zatem jeśli skarżący przypisuje dziecko do swojej rodziny (w związku z brakiem samodzielności finansowej w myśl art. 179 ust. 6 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, do celów stypendialnych przyjmuje się także dochody rodziców studenta), to na matce ciąży obowiązek alimentacyjny w stosunku do dziecka. Skarżący nie przedłożył dokumentu z którego wynikałoby, że na dziecko zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne od matki dziecka. Zatem nie uwzględnienie osoby dziecka w składzie rodziny skarżącego przy wyliczaniu dochodu netto na osobę w rodzinie studenta do celów stypendialnych jest poprawne i zgodne z obowiązującymi przepisami.