Dnia 30 kwietnia 2013 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Janina Kosowska (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Tadeusz Lipiński Sędzia WSA Beata Jezielska Protokolant referent-stażysta Anna Zofia Głażewska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 kwietnia 2013 roku sprawy ze skargi Syndyka masy upadłości Spółki A na decyzję Dyrektora Izby Celnej z dnia "[...]", nr "[...]" w przedmiocie umorzenia postępowania odwoławczego w sprawie cofnięcia rejestracji automatu o niskich wygranych 1/ uchyla zaskarżoną decyzję; 2/ orzeka, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu; 3/ zasądza od Dyrektora Izby Celnej na rzecz skarżącego Syndyka masy upadłości Spółki A kwotę 457 zł (słownie: czterysta pięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Z przekazanych Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Olsztynie akt sprawy wynika, że decyzją z dnia 12 grudnia 2011r. Naczelnik Urzędu Celnego cofnął przed wygaśnięciem rejestrację nr "[...]", poświadczającą uprawnienie Spółki A (dalej zwanej Spółką) do wprowadzenia do eksploatacji i użytkowania automatu do gier o niskich wygranych "[...]", typ bębnowy, nr fabryczny "[...]".W uzasadnieniu tego rozstrzygnięcia organ I instancji stwierdził, że wskazany automat do gier o niskich wygranych nie spełnia warunków określonych w ustawie o grach i zakładach wzajemnych, a tym samym również w ustawie o grach hazardowych. W takiej zaś sytuacji zastosowanie znajduje art. 23a ust. 7 ustawy o grach hazardowych, statuujący obowiązek cofnięcia rejestracji automatu przed jej wygaśnięciem.
Po rozpatrzeniu odwołania Spółki od powyższej decyzji, Dyrektor Izby Celnej decyzją z dnia 29 sierpnia 2012r., powołując art. 208 § 1 oraz art. 233 § 1 pkt 3 ustawy Ordynacja podatkowa, umorzył postępowanie odwoławcze. W uzasadnieniu tego rozstrzygnięcia organ odwoławczy podał, że z dniem 13 lipca 2012r. wygasła (na skutek upływu 6-letniego okresu ważności) rejestracja automatu, objęta postępowaniem w sprawie jej cofnięcia. W tych okolicznościach uznał, że zachodzi bezprzedmiotowość postępowania, której stwierdzenie skutkuje umorzeniem postępowania na podstawie art. 208 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.
Skargę na powyższą decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie wywiódł Syndyk masy upadłości Spółki w upadłości likwidacyjnej zarzucając organowi odwoławczemu naruszenie art. 233 § 1 pkt 3 ustawy Ordynacja podatkowa, poprzez jego zastosowanie i w rezultacie umorzenie postępowania odwoławczego, podczas gdy organ winien był albo merytorycznie rozpoznać sprawę albo - w razie ustalenia zaistnienia przesłanki bezprzedmiotowości - uchylić decyzję organu I instancji i umorzyć postępowanie w sprawie. Z tych też powodów wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji i ewentualnie decyzji organu I instancji oraz zasądzenie kosztów postępowania. W uzasadnieniu skargi podniesiono, że umorzenie postępowania odwoławczego różni się zasadniczo od umorzenia postępowania w sprawie. W pierwszym przypadku istnieje bowiem sprawa administracyjna podlegająca załatwieniu przez właściwe organy, która tylko z pewnych powodów (cofnięcia odwołania lub wniesienia go przez podmiot nieuprawniony) nie została zweryfikowana w toku instancji. Natomiast w drugim przypadku brak jest sprawy administracyjnej - nie ma zatem w ogóle potrzeby orzekania. Uznano przy tym, że wygaśnięcie rejestracji automatu pociąga za sobą bezprzedmiotowość całego postępowania w sprawie cofnięcia jego rejestracji, a nie wyłącznie postępowania odwoławczego. Dodano, że umorzenie w tej sprawie tylko postępowania odwoławczego skutkuje pozostawieniem w obrocie prawnym decyzji o cofnięciu rejestracji automatu, która uzyskała walor ostateczności już po wygaśnięciu rejestracji, a ponadto odwołuje się do innej, nieistniejącej już decyzji. Ponadto wskazano na wadliwość decyzji organu I instancji, która została wydana w oparciu o opinię biegłego sądowego, a nie - jak nakazuje art. 23b ustawy o grach hazardowych, w oparciu o opinię jednostki badającej. W tych okolicznościach uznano, że umorzenie postępowania odwoławczego należy traktować jako uchylenie się przez organ odwoławczy od ustalenia, czy cofnięcie rejestracji było zgodne z prawem, a więc naruszenie zasady dwuinstancyjności.