Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Katarzyna Matczak Sędziowie Sędzia WSA Marzenna Glabas (spr.) Sędzia WSA Bogusław Jażdżyk Protokolant st. sekretarz sądowy Jakub Borowski po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 lutego 2014r. sprawy ze skargi S.C. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia "[...]", Nr "[...]" w przedmiocie zawieszenia postępowania w sprawie specjalnego zasiłku opiekuńczego 1/ uchyla zaskarżone postanowienie oraz poprzedzające je postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia "[...]" Nr "[...]"; 2/ orzeka, że zaskarżone postanowienie nie podlega wykonaniu.
Zaskarżonym postanowieniem z dnia "[...]", nr ‘[...]" Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy własne postanowienie z dnia "[...]", którym zawiesiło z urzędu postępowanie odwoławcze od decyzji Wójta Gminy z dnia "[...]", odmawiającej przyznania S. C. specjalnego zasiłku opiekuńczego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad niepełnosprawną w stopniu znacznym matką R. C.
Organ I instancji przyjął, że S. C. nie spełnił przesłanki określonej w art. 16a ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, polegającej na rezygnacji z zatrudnienia. Z ustaleń organu I instancji wynika, że wnioskodawca od 1997r. podlega ubezpieczeniu społecznemu rolników w zakresie emerytalno-rentowym oraz wypadkowym, chorobowym jako domownik. W okresie od 1 stycznia 2011r. do 30 czerwca 2013r. pobierał świadczenie pielęgnacyjne w związku z opieką nad matką, przyznane na podstawie przepisów ustawy o świadczeniach rodzinnych obowiązujących do dnia 31 grudnia 2012r. Wnioskodawca oświadczył, że przed złożeniem wniosku o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego i specjalnego zasiłku opiekuńczego nie pracował i nie zrezygnował z żadnej pracy w celu sprawowania opieki. Wyjaśnił, że gdyby nie musiał opiekować się mamą, to podjąłby zatrudnienie.
W odwołaniu od decyzji S. C. nie zgodził się z argumentacją organu
I instancji. Podniósł, że opiekuje się mamą od 2001r. Podał, że bardzo chętnie podjąłby pracę, ale matka potrzebuje całodobowej opieki.
Rozpatrując sprawę w postępowaniu odwoławczym, Samorządowe Kolegium Odwoławcze wskazało na zmianę stanu prawnego z dniem 1 stycznia 2013r. Uwzględniono, że skarżący miał przyznane bezterminowo prawo do świadczenia pielęgnacyjnego w związku ze sprawowaniem opieki nad matką, począwszy od 1 stycznia 2011r., które utracił na mocy art. 11 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 7 grudnia 2012r.
o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U.
z 2012r. poz. 1548). Mając na względzie te przepisy intertemporalne Kolegium wskazało, że rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił w dniu 24 czerwca 2013r. do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności tych przepisów z zasadą zaufania do państwa i prawa oraz zasadą ochrony praw nabytych, wynikającymi z art. 2 Konstytucji RP. Zdaniem Kolegium rozstrzygnięcie Trybunału Konstytucyjnego w sprawie o sygn.
K 27/13 co do konstytucyjności art. 11 ust. 1 i 3 ustawy nowelizującej, stanowi zagadnienie wstępne w rozumieniu art. 97 § 1 pkt 4 k.p.a. Dlatego w dniu 7 października 2013r. Kolegium wydało postanowienie o zawieszeniu postępowania do czasu wydania wyroku przez Trybunał Konstytucyjny.
W zażaleniu na to postanowienie S. C. wniósł o ponowne rozpatrzenie jego sprawy.
W wyniku ponownego rozpatrzenia sprawy Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy własne postanowienie o zawieszeniu postępowania. Organ zaznaczył, że wobec zmiany stanu prawnego najistotniejszą przeszkodą do przyznania specjalnego zasiłku opiekuńczego jest konieczność spełnienia przesłanki rezygnacji z zatrudnienia. Wyjaśniono, że Kolegium nie rozstrzygnęło ostatecznie o prawie lub braku prawa strony do specjalnego zasiłku opiekuńczego z uwagi na zawisłe przed Trybunałem Konstytucyjnym sprawy: K 27/13 - z wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich o zbadanie zgodności z Konstytucja RP art. 11 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz K 38/13 - z wniosku grupy posłów na Sejm RP o zbadanie zgodności z Konstytucją RP przepisu art. 17 ust. 1 b ustawy o świadczeniach rodzinnych, w zakresie w jakim po dniu 1 stycznia 2013 r. przepis ten ogranicza prawo do świadczenia pielęgnacyjnego tylko do sytuacji, w której niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała nie później niż do 18 roku życia, lub w przypadku osoby uczącej się w szkole lub w szkole wyższej - nie później niż do 25 roku życia. Zdaniem Kolegium znaczenie powyższych wniosków dla niniejszego postępowania jest o tyle istotne, iż w przypadku stwierdzenia, że art. 11 ust. 1 i 3 ustawy nowelizującej są przepisami niezgodnymi z Konstytucją - S. C. nadal posiadałaby prawo do świadczenia pielęgnacyjnego wynikające z decyzji Wójta Gminy. W takiej sytuacji ewentualne uzyskanie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego stanowiłoby zasadniczą przeszkodę do kontynuowania uprawnienia do wcześniej przyznanego świadczenia pielęgnacyjnego, bowiem wskazane świadczenia wzajemnie się wykluczają. Zauważono, że istotną kwestią dla sprawy wydaje się być również ocena przez Trybunał Konstytucyjny przepisu zawartego w art. 17 ust. 1 b ustawy o świadczeniach rodzinnych. Stwierdzenie bowiem, iż jest on niezgodny z Konstytucją dawałoby możliwość uzyskania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego także w przypadku sprawowania opieki nad osobą, której niepełnosprawność powstała w późniejszym wieku aniżeli ten, o jakim przepis stanowi. Podniesiono, że wniosek uprawnionego organu o stwierdzenie niezgodności z Konstytucją przepisu prawa dotyczy, inaczej niż skarga konstytucyjna, wszystkich adresatów zakwestionowanych norm prawnych we wszystkich nieokreślonych sprawach uregulowanych w oparciu o te normy. W tym znaczeniu wniosek taki może być zakwalifikowany - w ocenie składu orzekającego Kolegium - jako zagadnienie wstępne w rozumieniu przepisów art. 97 §1 pkt 4 k.p.a., bowiem wyrok wydany przez Trybunał Konstytucyjny w sprawie sygn. akt K 27/13 oraz sygn. akt. K 38/13 wywoła też skutek w odniesieniu do uprawnień wnioskowanych przez S. C. Od kwestii owych wyroków zależy zatem rozstrzygnięcie złożonego przez niego odwołania.