Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Jacek Czaja, Sędziowie Sędzia NSA Witold Falczyński,, Sędzia WSA Bogusław Wiśniewski (sprawozdawca), Protokolant Starszy asystent sędziego Anna Ostrowska, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 20 października 2015 r. sprawy ze skargi J. B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] r., nr [...] w przedmiocie nakazu wyposażenia nieruchomości w zbiornik bezodpływowy na nieczystości ciekłe I. uchyla zaskarżoną decyzję; II. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego na rzecz skarżącej J. B. kwotę 200 (dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Decyzją z dnia [...]. Wójt [...] nakazał właścicielom nieruchomości położonej w miejscowości U. nr [...] ( działka nr [...] ) wyposażenie jej w terminie 6 miesięcy od dnia w którym decyzja stanie się ostateczna, w zbiornik bezodpływowy nieczystości ciekłych lub w przydomową oczyszczalnię ścieków bytowych. W uzasadnieniu podano, że z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, w tym w postaci kserokopii protokołu rozprawy z dnia [...] przez Sądem Rejonowym w R. ( sygn. akt [...] ) wynika brak wyposażenia nieruchomości w zbiornik na nieczystości ciekle. Ponadto współwłaściciele nieruchomości stwierdzili, że nie wyrażają zgody na budowę zbiornika do czasu prawomocnego zakończenia postępowania sądowego o zniesienie współwłasności nieruchomości. Zdaniem Wójta brak zbiornika stanowi naruszenie art. 5 ust.1 pkt.2 ustawy z dnia 13 września 1996r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach ( tekst jedn. Dz. U z 2013r. poz. 1399 ze zmianami ) nakazującym wyposażenie nieruchomości w taki zbiornik lub w przydomową oczyszczalnię ścieków bytowych. Zgodnie zaś z art. 5 ust.7 tej ustawy w przypadku stwierdzenia niewykonania tego obowiązku wójt wydaje decyzję nakazująca wykonanie obowiązku przyłączenia nieruchomości do istniejącej sieci kanalizacyjnej lub w przypadku, gdy budowa sieci jest technicznie lub ekonomicznie nieuzasadniona, wyposażenia nieruchomości w zbiornik bezodpływowy nieczystości ciekłych lub w przydomową oczyszczalnię ścieków bytowych, spełniająca wymagania określone w przepisach odrębnych; przyłączenie do sieci kanalizacyjnej nie jest obowiązkowe, jeżeli nieruchomość jest wyposażona w przydomową oczyszczalnię ścieków bytowych. Zdaniem Wójta dla wydania decyzji nie ma znaczenie toczące się postępowanie o zniesienie współwłasności nieruchomości. Zgodnie bowiem z art. 2 ust.1 pkt.4 ustawy właścicielami nieruchomości w jej rozumieniu są obok użytkowników wieczystych, zarządców i innych władających nieruchomością także jej współwłaściciele. Odnosząc się do wskazania terminu wykonania obowiązku organ podał, że jest to niezbędne do wykonania dokumentacji, przeprowadzenia postępowania w oparciu o przepisy prawa budowlanego i wykonania robót budowlanych.
Po rozpoznaniu odwołań M. G. i H. S. współwłaścicieli działki Samorządowe Kolegium Odwoławcze uchyliło powyższą decyzję i sprawę przekazało Wójtowi G. do ponownego rozpoznania. Podzielając stanowisko organu I instancji co do konieczności realizowania obowiązków wynikających z przepisu art. 5 ust.1 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, Kolegium zwróciło uwagę na konieczność przeprowadzenia odpowiedniego postępowania. Tymczasem sentencja decyzji nie wskazuje nawet podmiotów zobowiązanych do wykonania nałożonego obowiązku, posługując się enigmatycznym terminem " właściciele nieruchomości". Nie wiadomo, czy status ten posiadają wszystkie osoby wymienione jako adresaci decyzji, czy też tylko niektóre z nich. Akta sprawy nie zawierają informacji w zakresie posiadanego przez nich tytułu prawnego do nieruchomości. Zachodzi zatem podstawowa wadliwość postępowania w postaci braku ustalenia stron postępowania. Kolegium zaznaczyło również, że wobec toczącego się postępowania sadowego, określenie właścicieli może zależeć od uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez sąd powszechny, co z kolei może uzasadniać zawieszenie postępowania na podstawie art. 97 ust.1 pkt.4 kpa, oczywiście po wykluczeniu przesłanek niezwłocznego wydania decyzji w sprawie. W ocenie Kolegium w świetle art. 5 ust.7 wspomnianej ustawy istotne jest ponadto ustalenie faktu braku posiadania przez daną nieruchomość zbiornika na nieczystości ciekle lub przydomowej oczyszczalni ścieków. Organ nie dokonał jednak oględzin nieruchomości, a wiadomości w tym zakresie powziął z protokołu rozprawy przed sądem powszechnym, który nawet nie został opatrzony stosowanym stwierdzeniem "za zgodność z oryginałem" i nie uzyskanym zgodnie z przepisami procedury administracyjnej. Zdaniem Kolegium wadliwe było również określenie daty wykonania obowiązku. Wprawdzie w doktrynie prawniczej i orzecznictwie panuje zgodność, że decyzja administracyjna poza elementami określonymi w art. 107 § 1 kpa może zawierać również klauzule dodatkowe takie jak warunek, zlecenie i termin, jednakże mogą one stanowić składnik decyzji tylko wtedy, gdy przepisy szczególne przewidują możliwość ich włączenia do decyzji. Przepisy ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach nie dają podstaw do określania terminu wykonania obowiązku. Podstawy takiej nie zawiera również § 15 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, co oznacza, że decyzja w tej części została wydana bez podstawy prawnej.