1. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego stwierdzający, że przepis art. 24 ust. 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych w zakresie, w jakim ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych wiąże z datą złożenia wniosku jest niezgodny z wzorcem konstytucyjnym wynikającym z art. 2 i art. 69 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oznacza, że niezgodny z Konstytucją jest jedynie ten fragment wzoru normatywnego zawartego w przedmiotowym przepisie, który wiąże ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych z datą złożenia wniosku. Pozostałe elementy normatywne tego przepisu, czyli zasada wnioskowości przy orzekaniu o świadczeniach rodzinnych czy ustalenie terminu, z upływem którego wygasa prawo do świadczeń rodzinnych są, na gruncie wskazanej wcześniej sentencji wyroku, zgodne z wzorcem konstytucyjnym.
2. Wydanie zaskarżonej decyzji i decyzji organu I instancji w oparciu o przepis prawa niezgodny z Konstytucją oznacza wydanie aktu administracyjnego z naruszeniem przepisów wyższej rangi. W takim przypadku w sprawie, której przedmiotem zaskarżenia do sądu jest decyzja, zachodzą podstawy do stwierdzenia naruszenia prawa w rozumieniu art. 145 § 1 pkt 1 p.p.s.a. Podkreślić należy bowiem, że nie można naruszenia prawa ograniczyć do sytuacji, gdy zachodzi prosta sprzeczność między treścią przepisu a sposobem jego zastosowania przez organ administracji. Stwierdzenie przez Trybunał Konstytucyjny niezgodności art. 24 ust. 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych z art. 2 w zw. z art. 69 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oznacza dla rozpoznawanej sprawy, iż przepis ten w zakresie, w jakim stwierdzona została ta niezgodność, nie może być uznany za prawidłową podstawę wydanych decyzji administracyjnych.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Witold Falczyński, Sędziowie Sędzia NSA Maciej Kierek, Sędzia NSA Leszek Leszczyński (sprawozdawca), Protokolant Asystent sędziego Beata Skubis- Kawczyńska, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 18 grudnia 2007 r. sprawy ze skargi A. D. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...]. nr [...] w przedmiocie zasiłku pielęgnacyjnego uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzję wydaną z upoważnienia Prezydenta Miasta z dnia [...]. nr [...]
Skarżący A. D., przedstawiciel ustawowy małoletniego D. D. wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...], Nr [...], którą utrzymano w mocy decyzję wydaną z upoważnienia Prezydenta Miasta P. przez Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej z dnia [...]., Nr [...].
Z akt administracyjnych oraz twierdzeń stron postępowania zawartych w pismach procesowych wynika, że skarżący działając jako przedstawiciel ustawowy małoletniego D. D. w dniu 20 czerwca 2007 r. złożył do Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności wniosek o ustalenie niepełnosprawności małoletniego D. D. Zespół ten orzeczeniem z dnia 25 lipca 2007 r. zakwalifikował małoletniego D. D. do osób niepełnosprawnych, stwierdzając iż niepełnosprawność małoletniego D. D. datuje się od dnia 20 czerwca 2007 r. i ma charakter czasowy, zachowując swoją ważność do dnia 10 kwietnia 2012 r.
W dniu 26 lipca 2007 r. skarżący złożył w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej wniosek o ustalenie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego dla małoletniego D. D., do którego dołączył orzeczenie z dnia 25 lipca 2007 r. ustalające niepełnosprawność D. D. wraz z uwierzytelnioną kserokopię dowodu osobistego.
Dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej działającego z upoważnienia Prezydent Miasta decyzją z dnia [...]., Nr [...], powołując się między innymi na przepis art. 16 ust. 1 i 2 pkt 1, art. 20 ust. 3 , art. 24 ust. 4 i art. 26 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jednolity: Dz.U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 ze zm.) - zwaną dalej "ustawą o świadczeniach rodzinnych" oraz przepis § 6 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 lipca 2006 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny oraz wysokości świadczeń rodzinnych (Dz.U. z 2006 r. Nr 130, poz. 903 ze zm.) przyznał D. D. zasiłek pielęgnacyjny dla niepełnosprawnych dzieci w kwocie 153,00 złotych miesięcznie na okres od dnia 1 lipca 2007 r. do dnia 30 kwietnia 2012 r.
Skarżący od decyzji z dnia [...] wniósł odwołanie, w którym twierdzi, że małoletni D. D. powinien otrzymać zasiłek pielęgnacyjny od miesiąca czerwca 2007 r. W odwołaniu podniósł, że wniosek o stwierdzenie niepełnosprawności dziecka D. D. do Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności wniósł w dniu 20 czerwca 2007 r. zaś z uwagi na to, iż orzeczenie o niepełnosprawności wydane został w lipcu 2007 r. małoletni D. D. stracił zasiłek pielęgnacyjny za miesiąc czerwiec 2007 r. Dlatego skarżący żądanie przyznania zasiłku pielęgnacyjnego małoletniemu D. D. od miesiąca czerwca 2007 r. uznaje za zasadne.
Rozpoznając odwołanie skarżącego Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z dnia [...], Nr [...] powołując się między innymi na przepisy art. 16 ust. 1 - 3 oraz art. 24 ust. 1 - 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych utrzymało w mocy decyzję organu pierwszej instancji. Uzasadniając decyzję organ odwoławczy wskazał, że co do zasady prawo do zasiłku pielęgnacyjnego ustala się począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek z prawidłowo wypełnionymi dokumentami, albo na czas nieokreślony albo na czas ostatniego dnia miesiąca, w którym upłynął termin ważności orzeczenia o niepełnosprawności. Regułą jest również to, że zasiłek pielęgnacyjny jest świadczeniem wyłącznie wnioskowym. Zatem dopóki do właściwego organu nie zostanie złożony wniosek o jego przyznanie, dopóty prawo do niego nie powstanie. Według § 6 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 2 czerwca 2005 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz.U. Nr 105, poz. 881 ze zm.) - zwanego dalej "rozporządzeniem w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne", postępowanie w sprawie przyznania zasiłku pielęgnacyjnego wszczyna się na podstawie wniosku, do którego należy dołączyć orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności ze wskazaniem daty powstania niepełnosprawności, albo o znacznym stopniu niepełnosprawności oraz uwierzytelnioną kopię dokumentu stwierdzającego tożsamość osoby ubiegającej się o zasiłek. Z kolei zgodnie z § 12 ust. 3 rozporządzenia w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne w przypadku, gdy złożono wniosek bez wymaganych dokumentów, podmiot realizujący świadczenia przyjmuje wniosek i wyznacza termin nie krótszy niż 14 dni i nie dłuższy niż 30 dni do uzupełnienia brakujących dokumentów. W rozpoznawanej sprawie ze zgromadzonych w aktach materiałów wynika, że skarżący po raz pierwszy złożył wniosek wraz z dokumentacją medyczną do organu w dniu 26 lipca 2007 r. O przedłużającym się postępowaniu dotyczącym stwierdzenia niepełnosprawności skarżący nie powiadomił organu pierwszej instancji. Skarżący nie złożył też wniosku o zasiłek pielęgnacyjny bez wymaganego orzeczenia, choć mógł to uczynić, gdyż złożywszy taki wniosek mógł go uzupełnić o wymagane orzeczenie o niepełnosprawności w późniejszym terminie. Skoro więc do organu pierwszej instancji nie wpłynęło w czerwcu 2007 r. żadne pismo od strony, a wniosek o zasiłek pielęgnacyjny złożony został 26 lipca 2007 r., organ pierwszej instancji prawidłowo przyznał zasiłek pielęgnacyjny osobie uprawnionej od dnia 1 lipca 2007 r.