Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Jerzy Dudek (sprawozdawca), Sędziowie Sędzia WSA Marta Laskowska-Pietrzak, Sędzia NSA Grażyna Pawlos-Janusz, Protokolant Starszy referent Marzena Okoń, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 3 listopada 2016 r. sprawy ze skargi Z. M. na postanowienie Wojewody z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy sporządzenia odpisu zgłoszenia w sprawie zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych oddala skargę.
Postanowieniem z dnia [...] marca 2016 r., znak: [...], sprostowanym postanowieniem tego organu z dnia [...] kwietnia 2016 r., znak: [...]. [...], Starosta [...] odmówił Z. M. wydania poświadczonego za zgodność z oryginałem odpisu zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych położonych na działce nr [...] w [...], dokonanego przez J. J. w dniu [...] kwietnia 2005 r.
W uzasadnieniu organ podniósł, powołując się na treść art. 73 k.p.a., że prawo do wglądu w akta sprawy i sporządzania z nich notatek, kopii lub odpisów - również po zakończeniu postępowania - ma tylko strona. Strona może żądać uwierzytelnionych odpisów lub kopii akt sprawy lub wydania jej z akt sprawy uwierzytelnionych odpisów, o ile jest to uzasadnione ważnym interesem strony. Organ wyjaśnił, że skoro jedyną stroną postępowania wywołanego zgłoszeniem zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych jest inwestor, to Z. M., nie będąc inwestorem, nie ma prawa do otrzymania wnioskowanego odpisu zgłoszenia.
Powyższe postanowienie zostało utrzymane w mocy postanowieniem Wojewody L. z dnia [...] kwietnia 2016 r., znak: [...], wydanym po rozpoznaniu zażalenia Z. M..
Organ odwoławczy podzielił stanowisko Starosty [...], że stroną postępowania w sprawie zgłoszenia robót budowlanych, czy zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania obiektu, jest wyłącznie zgłaszający (tak m. in. wyrok NSA z dnia 14 kwietnia 2010 r., II OSK 665/09). Jest to konsekwencją wprowadzenia do ustawy - Prawo budowlane instytucji zgłoszenia, jako zdecydowanie mniej sformalizowanej od pozwolenia na budowę formy uzyskania wymaganej prawem akceptacji zamierzenia inwestycyjnego.
Organ podkreślił, że zgłoszenie nie powoduje wszczęcia postępowania administracyjnego, nie stanowi bowiem wniosku (podania) zainteresowanego podmiotu, który w myśl Kodeksu postępowania administracyjnego wymagałby załatwienia przez organ administracji architektoniczno-budowlanej. Uprawnienie inwestora do rozpoczęcia działalności budowlanej wynika jedynie z milczenia organu.
Zdaniem organu, brakuje zatem przesłanek do zastosowania wobec tego "rozstrzygnięcia" środków prawnych przysługujących w postępowaniu administracyjnym. Stronie, która jest niezadowolona z dopuszczenia we wskazany sposób do realizacji robót objętych zgłoszeniem, przysługuje jedynie prawo żądania zastosowania w sprawie środków przewidzianych w art. 50 ustawy - Prawo budowlane (tak E. Radziszewski, Prawo Budowlane. Przepisy i Komentarz, Warszawa 2004, s. 87).
Organ stwierdził, że próby wtłoczenia instytucji zgłoszenia budowy w ramy kodeksowe poprzez traktowanie go jako "wniosku" o załatwienie sprawy administracyjnej, nie tylko nie przystają do tej instytucji, ale wręcz są zaprzeczeniem woli ustawodawcy, bowiem prowadzić mogą faktycznie do zrównania jej w pewnym zakresie z wnioskiem o pozwolenie na budowę, np. poprzez przyjmowanie, że zgłoszenie powoduje, iż w tak rozumianej "sprawie administracyjnej" udział mogłyby brać jeszcze inne podmioty poza inwestorem, co skutkowałoby przedłużeniem procesu inwestycyjnego.