Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Bogusław Wiśniewski (sprawozdawca), Sędziowie Sędzia NSA Witold Falczyński, Sędzia NSA Grażyna Pawlos-Janusz, Protokolant Asystent sędziego Beata Skubis-Kawczyńska, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 10 grudnia 2008 r. sprawy ze skargi J.S. na decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia [...] r., nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji o przyznaniu uprawnień kombatanckich I. uchyla zaskarżoną decyzję, która nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się wyroku oraz uchyla decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia [...] r., Nr [...]; II. zasądza od Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych na rzecz skarżącego J. S. kwotę 200 (dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania; III. przyznaje [...] T. D. od Skarbu Państwa (Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie) kwotę 292,80 zł (dwieście dziewięćdziesiąt dwa złote, osiemdziesiąt groszy) tytułem nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej z urzędu, w tym 52,80 zł (pięćdziesiąt dwa złote, osiemdziesiąt groszy) należnego podatku od towarów i usług.
Zaskarżoną decyzją Kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych utrzymał w mocy własną decyzję z dnia [...] stwierdzającą nieważność swojej decyzji z dnia [...] nr [...] przyznającą J.S. uprawnienia kombatanckie z tytułu przynależności do Armii Krajowej.
Decyzja ta zapadła na tle następującego stanu faktycznego.
W dniu 5 czerwca 1987r. Zarząd Główny Związku Bojowników o Wolność i Demokrację przyznał J.S. prawa członka zwyczajnego Związku z tytułu udziału w walkach zbrojnych z reakcyjnym podziemiem jako żołnierz 10 pułku Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego.
Decyzją z dnia [...] kwietnia 1999r. Kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych na podstawie art.25 ust.2 pkt.2 ustawy z dnia 24 stycznia 1991r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego po wszczęciu postępowania weryfikacyjnego pozbawił J.S. uprawnień kombatanckich, a następnie decyzją z dnia [...] października 1999r. utrzymał swoje rozstrzygnięcie w mocy. Wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie Ośrodek Zamiejscowy z dnia 13 lutego 2001r. ( sygn.akt II SA/Lu 1246/99 ) skarga J.S. na tę decyzję została oddalona.
Kolejną decyzją z dnia [...] 2002r. Kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych przyznał J. S. uprawnienia kombatanckie z tytułu działalności w Armii Krajowej.
W dniu 25 stycznia 2008r. zawiadomiono stronę o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności powyższej decyzji, a następnie decyzją z dnia [...] 2008r. nr [...] w oparciu o art. 156 § 1 pkt.2 i 3 kpa stwierdzono nieważność decyzji z dnia [...]2002r. Organ wyjaśnił, że decyzja z dnia [...]2002r. przyznająca stronie uprawnienia kombatanckie została wydana po rozpoznaniu jej wniosku w sytuacji, gdy w obrocie prawnym istniała już decyzja z dnia [...]października 1999r. utrzymująca w mocy wcześniejszą decyzję o pozbawieniu strony tych uprawnień. Mimo tego oczywistego faktu rozpoznano wniosek strony jako kolejny wniosek o przyznanie uprawnień, podczas gdy wniosek strony powinien zostać rozpoznany jako wniosek o wzruszenie decyzji ostatecznej odmawiającej przyznania uprawnień kombatanckich w jednym z trybów nadzwyczajnych przewidzianych przepisami kpa tj. wznowienia postępowania , stwierdzenia nieważności czy zmiany w trybie art.154 kpa. Wydanie decyzji w trybie zwykłym w sprawie w której zostało już wydane rozstrzygnięcie, zdaniem organu rażąco narusza art.16 § 1 kpa, zgodnie z którym po wydaniu decyzji ostatecznej może być ona wzruszona wyłącznie w trybach nadzwyczajnych i wyłącznie przy spełnieniu ustawowo określonych przesłanek.
Organ podkreślił ponadto, że jego decyzja z dnia [...]2002r. dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną i z tego względu jest nieważna także z mocy art.156 § 1 pkt. 3 kpa.
Po ponownym rozpoznaniu sprawy Kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych utrzymał w mocy decyzję z dnia [...]2008r. podzielając przedstawioną w niej argumentację. Dodatkowo jednak podano, że decyzja z dnia [...]2002r. jest nieważna także z tego powodu, że J.S. nie mógł uzyskać uprawnień kombatanckich. Powołując się na akta ZBOWID-U ustalono bowiem , że podczas pełnienia służby w Korpusie Bezpieczeństwa Wewnętrznego brał udział w walkach z reakcyjnym podziemiem ( bandami Czarnego, Młota ). Stosownie natomiast do art. 25 ust.2 pkt.1 lit.a w związku z art. 21 ust.2 pkt.4 lit.c) ustawy z dnia 24 stycznia 1991r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego pozbawia się uprawnień kombatanckich osoby pełniące służbę lub funkcję i będące zatrudnione w strukturach Urzędu Bezpieczeństwa lub poza nimi, jeżeli podczas lub w związku z tą działalnością wykonywały zadania śledcze i operacyjne związane bezpośrednio ze zwalczaniem organizacji oraz osób działających na rzecz suwerenności i niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej.