Sprawa ze skargi na decyzję SKO w Lublinie w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Joanna Cylc-Malec Sędziowie Sędzia WSA Bogusław Wiśniewski (sprawozdawca) Asesor sądowy Marcin Małek po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 7 lipca 2022 r. sprawy ze skargi J. Ż. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Lublinie z dnia 14 lutego 2022 r. nr SKO.41/3903/OS/2021 w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego oddala skargę.

Inne orzeczenia o symbolu:
6329 Inne o symbolu podstawowym 632
Inne orzeczenia z hasłem:
Pomoc społeczna
Inne orzeczenia sądu:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie
Inne orzeczenia ze skargą na:
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Uzasadnienie strona 1/3

Decyzją z dnia 2 września 2021 r. Wójt Gminy Trawniki odmówił przyznania J. Ż. świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością opieki nad matką H. Ż.. W uzasadnieniu organ wyjaśnił, że nie została spełniona przesłanka o jakiej mowa w art. 17 ust. 1 b ustawy z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych ( Dz. U z 2022r. poz. 615 ), według którego świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała: 1) nie później niż do ukończenia 18. roku życia lub 2) w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25. roku życia. Tymczasem według orzeczenia o niepełnosprawności niepełnosprawność H. Ż. powstała od dnia 9 stycznia 2017r., czyli po dacie ukończenia przez nią 18 roku życia. Organ zwrócił również uwagę, że decyzją z dnia 30 listopada 2020r. wnioskodawcy został przyznany specjalny zasiłek opiekuńczy nad matką od dnia 1 listopada 2020r do dnia 31 października 2021r. , co oznacza, że nie została spełniona również przesłanka o jakiej mowa w art.17 ust. 5 pkt.1 lit.b ) ustawy, zgodnie z którym świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów. Po rozpoznaniu odwołania J. Ż. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Lublinie decyzją z dnia 14 lutego 2022r. decyzję Wójta Gminy Trawniki uchyliło w całości, odmówiło przyznania świadczenia pielęgnacyjnego za okres od dnia 1 października 2019 r. do dnia 23 października 2021 r. , przyznało świadczenie za okres od dnia 24 października 2019 r. do dnia 31 października 2019 r. w kwocie 248,60,- zł, od dnia 1 listopada 2019 r. do dnia 31 grudnia 2019 r. w kwocie 963,00,- zł miesięcznie, od dnia 1 stycznia 2020 r. do dnia 30 września 2020 r. w kwocie 1.210,00,- zł miesięcznie i od dnia 1 października 2020 r. do dnia 19 października 2020 r. w kwocie 741,70,- zł. Tą samą decyzją odmówiono przyznania świadczenia za okres od dnia 20 października 2020 r. do dnia 15 sierpnia 2021 r. i przyznano świadczenie za okres od dnia 16 sierpnia 2021 r. do dnia 31 sierpnia 2021 r. w kwocie w kwocie 697.00,- zł i od dnia 1 września 2021 r. do dnia 21 września 2021 r. w kwocie 945,70,- zł. W motywach decyzji organ odwoławczy wskazał, że przesłankę o jakiej mowa w art. 17 ust. 5 pkt 1 lit.b ustawy o świadczeniach rodzinnych należy rozważyć w kontekście jej art. 27 ust. 5 pkt 2 i pkt 3 ustawy według którego w przypadku zbiegu uprawnień do świadczenia pielęgnacyjnego, lub specjalnego zasiłku opiekuńczego, przysługuje jedno z tych świadczeń wybrane przez osobę uprawnioną także w przypadku, gdy świadczenia te przysługują w związku z opieką nad różnymi osobami. Oznacza to, że organ powinien stworzyć osobie zainteresowanej możliwości wyboru między specjalnym zasiłkiem opiekuńczym, a świadczeniem pielęgnacyjnym. W sytuacji, w której osoba występująca o świadczenie pielęgnacyjne legitymuje się prawem do specjalnego zasiłku opiekuńczego powyższy wybór, w ramach wszczętego postępowania, polega na rezygnacji przez osobę uprawnioną ze specjalnego zasiłku opiekuńczego na rzecz drugiego świadczenia, co powinien materializować ona wnioskiem o uchylenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego. W praktyce oznacza to prowadzenie przez organ dwóch równoległych i powiązanych ze sobą postępowań, a mianowicie postępowania w sprawie ustalenia prawa do świadczenia pielęgnacyjnego oraz postępowania w sprawie uchylenia decyzji o przyznaniu specjalnego zasiłku opiekuńczego. Postępowania te są (muszą być) prowadzone na wniosek zainteresowanej strony. Nieuzasadnioną obawą, co było podnoszone w toku postępowania, jest to, że może zaistnieć sytuacja, w której stronie zostanie uchylona decyzja przyznająca specjalny zasiłek opiekuńczy oraz zostanie wydana decyzja o odmowie ustalenia prawa do świadczenia pielęgnacyjnego. W związku powyższym wskazuje się, że skoro postępowania są ze sobą skorelowane i mają służyć stworzeniu zainteresowanej stronie możliwości wyboru świadczenia korzystniejszego, to jest oczywiste, że organ nie ma podstaw do wydania decyzji uchylającej decyzję o przyznaniu specjalnego zasiłku opiekuńczego, bez równoczesnego przyznania świadczenia pielęgnacyjnego. Natomiast w sytuacji wydania przez organ decyzji o odmowie ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego jest on zobligowany (nawet stosując proste rozumowanie a contrario) do wydania decyzji o odmowie uchylenia decyzji przyznającej specjalny zasiłek opiekuńczy. W przypadku wydania dwóch decyzji odmownych strona nadal nie zostaje pozbawiona możliwości wyboru korzystniejszego świadczenia. Jak zaznaczyło Kolegium wspomniany wybór polega na wniesieniu przez stronę odwołania od dwóch decyzji odmownych, to jest o odmowie przyznania świadczenia pielęgnacyjnego oraz od decyzji odmawiającej uchylenia decyzji o przyznaniu specjalnego zasiłku opiekuńczego (wskazane jest też złożenie wniosku o łączne rozpatrzenie tych spraw przez organ odwoławczy). Zaistnienie takiego przypadku przenosi realizację prawa wyboru świadczenia korzystniejszego na etap postępowania odwoławczego. W takiej sytuacji organ odwoławczy ma możliwość jednoczesnego zajęcia merytorycznego stanowiska zarówno co do prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, jak i co do pozostawania w obrocie prawnym decyzji o przyznaniu specjalnego zasiłku opiekuńczego, zaś eliminacja z obrotu prawnego decyzji o przyznaniu specjalnego zasiłku opiekuńczego w czasie jej obowiązywania jest konieczną przesłanką dla przyznania świadczenia pielęgnacyjnego. Nawet w sytuacji nieprawidłowego postępowania organu pierwszej instancji polegającego na wydaniu decyzji o odmowie przyznania świadczenia pielęgnacyjnego z jednoczesnym wydaniem decyzji o uchyleniu decyzji przyznającej specjalny zasiłek opiekuńczy, to nie można mówić, że strona została pozbawiona możliwości dochodzenia swoich racji. Podobnie, jak wcześniej, jednoczesne wniesienie odwołania od tych decyzji daje organowi odwoławczemu w ramach prowadzonych skorelowanych ze sobą postępowań odwoławczych podstawę do uwzględnienia interesu strony - w przypadku nie wydania decyzji o przyznaniu świadczenia pielęgnacyjnego logicznym jest eliminacja z obrotu prawnego decyzji o uchyleniu decyzji przyznającej specjalny zasiłek opiekuńczy. Kolegium zaznaczyło, że w sensie formalnym wydanie pozytywnej decyzji o przyznaniu świadczenia pielęgnacyjnego, gdy w obrocie prawnym pozostaje decyzja o przyznaniu specjalnego zasiłku opiekuńczego, jest równoznaczne z wydaniem tej decyzji z rażącym naruszeniem prawa, o którym jest mowa w art. 156 § 1 pkt 2 ustawy Kodeks postępowania administracyjnego. Jednocześnie za okres, którym stronie wypłacono specjalny zasiłek opiekuńczy, a decyzja o przyznaniu tego zasiłku nie pozostaje w obiegu prawnym chociażby z uwagi na upływ terminu, na który przyznano zasiłek świadczenie pielęgnacyjne powinno być wypłacone w wysokości pomniejszonej o pobrany specjalny zasiłek opiekuńczy. Organ zaznaczył, że w dacie wydania decyzji nie pozostaje w obrocie prawnym decyzja Wójta Gminy Trawniki o przyznaniu J. Ż. specjalnego zasiłku opiekuńczego, a więc nie istnieje przeszkoda natury formalnej do wydania merytorycznej decyzji w sprawie jego wniosku o ustalenie mu prawa do świadczenia. Organ przyznał, że strona spełnia warunki do uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego, ustalenia wymagały natomiast terminy jego przyznania. Odmawiając świadczenia pielęgnacyjnego za okres od dnia 1 października 2019 r. do dnia 23 października 2019 r. organ stwierdził, że w tym okresie strona legitymowała się prawem do specjalnego zasiłku opiekuńczego, nie złożyła również oświadczenia o wyborze świadczenia (rezygnacji z w/w zasiłku). Takie oświadczenia zostało złożone przez pełnomocnika odwołującego się we wniosku z dnia 15 października 2019 r. o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego, które wpłynęło do OPS w Trawnikach w dniu 24 października 2019 r. Skoro w myśl art. 24 ust. 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych świadczenie pielęgnacyjne przyznaje się od pierwszego dnia miesiąca, w którym wpłynął wniosek, J. Ż. nie przysługiwało prawo do świadczenia pielęgnacyjnego za okres od dnia 1 do dnia 23 października 2019 r. (okres przed dokonaniem wyboru świadczenia). Z kolei z uwagi na oświadczenie pełnomocnika J. Ż. w sprawie rezygnacji ze specjalnego zasiłku opiekuńczego, które zawiera jego wniosek z dnia 15 października 2019 r. o ustalenie prawa do świadczenie pielęgnacyjnego, który to wniosek wpłynął do OPS w Trawnikach w dniu 24 października 2019 r., prawo do świadczenia pielęgnacyjnego przysługiwało odwołującemu za okres 24 - 31 października 2019 r., to jest za okres niepełnego miesiąca. Art. 17 ust. 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych stanowi bowiem , że kwotę świadczenia pielęgnacyjnego przysługującą za niepełny miesiąc ustala się, dzieląc kwotę świadczenia przez liczbę wszystkich dni kalendarzowych w tym miesiącu, a otrzymaną kwotę mnoży się przez liczbę dni kalendarzowych, za które świadczenie przysługuje. Kwotę świadczenia przysługującą za niepełny miesiąc zaokrągla się do 10 groszy w górę. Dlatego też wysokość świadczenia pielęgnacyjnego za 8 dni miesiąca października 2019 r. (24 - 31 październik), wyliczona zgodnie z powyższą regulacją, wynosi 408,60,- zł - sposób wyliczenia: (1.583,00,- zł : 31 dni) x 8 dni. Skoro za okres 24-31 październik 2019 r. został stronie wypłacony specjalny zasiłek opiekuńczy, z którego później zrezygnowała ona w ramach wyboru świadczenia korzystniejszego, to koniecznym jest pomniejszenie świadczenia pielęgnacyjnego przysługującego za ten okres (408,60,- zł), o kwotę wypłaconego (przysługującego) specjalnego zasiłku opiekuńczego za ten okres w wys. 160,00,- zł. Kwota tego zasiłku została wyliczona wg art. 16a ust. 7 ustawy o świadczeniach rodzinnych, który stanowi, że kwotę specjalnego zasiłku opiekuńczego przysługującą za niepełny miesiąc ustała się, dzieląc kwotę świadczenia przez liczbę wszystkich dni kalendarzowych w tym miesiącu, a otrzymaną kwotę mnoży się przez liczbę dni kalendarzowych, za które świadczenie przysługuje. Kwotę świadczenia przysługującą za niepełny miesiąc zaokrągla się do 10 groszy w górę". Kwota specjalnego zasiłku opiekuńczego, o której było wyżej została wyliczona w sposób następujący: (620,00,- zł: 31 dni) x 8 dni = 160,00,- zł. Dlatego też przysługująca J. Ż. wysokość świadczenia pielęgnacyjnego za omawiany okres wynosi 248,60,- zł (sposób wyliczenia: 408,60,- zł - 160,00,- zł). Przyznając odwołującemu świadczenie pielęgnacyjne za okres od 1 listopada 2019 r. do dnia 31 grudnia 2019 r. należało uwzględnić okoliczność wypłaconego mu już wcześniej za te miesiące specjalnego zasiłku opiekuńczego. Skoro nie jest prawnie dopuszczalne jednoczesne legitymowanie się prawem do świadczenia pielęgnacyjnego oraz specjalnego zasiłku opiekuńczego, to jest uprawnionym działaniem pomniejszenie świadczenia pielęgnacyjnego o kwotę pobranego specjalnego zasiłku opiekuńczego w wys. 620,00,- zł miesięcznie. Oznacza to, że J. Ż. za omawiany okres przysługiwało świadczenie pielęgnacyjne w kwocie 963,00,- zł miesięcznie (sposób wyliczenia: 1.583,00,-zł-620,00,-zł). Również przyznając świadczenie pielęgnacyjne za okres od dnia 1 stycznia 2020 r. ( Kolegium podało 2012r. ) do dnia 30 września 2020 r. należało uwzględnić okoliczność wypłaconego mu już wcześniej za te miesiące specjalnego zasiłku opiekuńczego w wys. 620,00,- zł miesięcznie. Oznacza to, że J. Ż. za omawiany okres przysługiwało świadczenie pielęgnacyjne w kwocie 1.210,00,- zł miesięcznie (sposób wyliczenia: 1.830,00,-zł-620,00,-zł). Decyzją Wójta Gminy Trawniki z dnia 30 listopada 2020 r przyznano odwołującemu się specjalny zasiłek opiekuńczy w kwocie 620,00,- zł miesięcznie na okres od dnia 1 listopada 2020 r. do dnia 31 października 2021 r. Zdaniem Kolegium fakt złożenia wniosku o ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego skutkuje tym, że oświadczenie J. Ż. z dnia 15 października 2019 r., które dotarło do OPS w Trawnikach w dniu 24 października 2019 r., w sprawie wyboru świadczenia pielęgnacyjnego i rezygnacji ze specjalnego zasiłku opiekuńczego straciło swoją aktualność. Złożenie powyższego wniosku równoznaczne jest ze zmianą powyższego stanowiska i wyborem specjalnego zasiłku opiekuńczego. Dlatego też z dniem wpływu w/w wniosku do OPS w Trawnikach nie ma sytuacji wyboru świadczenia pielęgnacyjnego i rezygnacji ze specjalnego zasiłku opiekuńczego na rzecz tego świadczenia. Oznacza to, że z dniem 20 października 2020 r. ( data złożenia wniosku o przyznanie specjalnego zasiłki opiekuńczego ) J. Ż. nie legitymował się prawem do świadczenia pielęgnacyjnego, co miało miejsce do dnia 15 sierpnia 2021 r. W dniu 16 sierpnia 2021 r. do OPS w Trawnikach wpłynęło pismo pełnomocnika odwołującego się z dnia 11 sierpnia 2021 r., w którym oświadcza o wyborze świadczenia pielęgnacyjnego i o rezygnacji z ustalonego prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego. W październiku 2020 r. J. Ż. był uprawniony do świadczenia pielęgnacyjnego przez okres od dnia 1 do dnia 19 października 2020 r., gdyż w dniu 20 października 2020 r., poprzez złożenie wniosku w sprawie o ustalenie mu prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego, dokonał wyboru (zmienił swoje dotychczasowe stanowisko) pomiędzy świadczeniem pielęgnacyjnym, a specjalnym zasiłkiem opiekuńczym na rzecz specjalnego zasiłku. W takiej sytuacji wskazuje się, że przysługujące świadczenie pielęgnacyjne za w/w okres stanowi kwotę 1.121,70,- zł, zaś wypłacony J. Ż. za ten okres specjalny zasiłek opiekuńczy wynosił 380,00,- zł. Dlatego też w/w świadczenie pielęgnacyjne pomniejszono o kwotę 380,00,- zł, tak iż przyznane świadczenie pielęgnacyjne stanowi kwotę 741,70,- zł (sposób wyliczenia: 1.121,70,- zł - 380,00,- zł). Należne świadczenie pielęgnacyjne za okres od dnia 1 do dnia 19 października 2020 r. wyliczono w sposób następujący: (1.830,00,- zł : 31dni) x 19 dni, zaś wypłacone za ten okres świadczenie pielęgnacyjne wyliczono, jak następuje: (620,00,- zł : 31 dni) x 19 dni. W dniu 16 sierpnia 2021 r. wpłynęło do OPS w Trawnikach pisemne oświadczenie pełnomocnika strony z dnia 11 sierpnia 2021 r., w sprawie rezygnacji ze specjalnego zasiłku opiekuńczego w ramach wyboru świadczenia pielęgnacyjnego. Oznacza to, że z dniem 16 sierpnia 2021 r. zaistniała pozytywna przesłanka dla przyznania świadczenie pielęgnacyjnego (dokonano kolejnego wyboru). Powyższe oznacza też, że dzień 15 sierpnia 2021 r. jest ostatnim dniem okresu liczonym od dnia 20 października 2020 r., w którym obowiązującym wyborem strony skarżącej był specjalny zasiłek opiekuńczy, co było szczegółowo wcześniej opisane. W takim stanie rzeczy zasadnym jest odmowa świadczenia pielęgnacyjnego z powołaniem się na art. 17 ust. 5 pkt 1 lit.b ustawy o świadczeniach rodzinnych za okres od dnia 20 października 2020 r. do dnia 15 sierpnia 2021 r. Zatem w okresie od dnia 16 do dnia 31 sierpnia 2021 r. J. Ż. uprawniony był do świadczenia pielęgnacyjnego (za niepełny miesiąc). Wysokość tego świadczenia pielęgnacyjnego za 16 dni miesiąca sierpnia 2021 r. (16-31 sierpień), wyliczona zgodnie z w/w art. 17 ust. 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych wynosi 1.017,30,- zł - sposób wyliczenia: (1.971,00,- zł : 31 dni) x 16 dni, gdzie 1.971,00,- zł to wysokość świadczenia pielęgnacyjnego w 2021 r. Jednakże należna wysokość tego świadczenia, to kwota 697,30,- zl, która uwzględnia przypadający i wypłacony za ten okres specjalny zasiłek opiekuńczy w kwocie 320,00,- zł. Sposób wyliczenia przyznanego świadczenia pielęgnacyjnego: 1.017,30,- zł - 320,00,- zł. Natomiast wysokość wskazanego specjalnego zasiłku opiekuńczego została wyliczona w sposób następujący (620,0,-zł : 31 dni) x 16dni. W dniu 21 września 2021 r. zmarła H. Ż. matka odwołującego się, nad którą sprawował opiekę, co oznacza, że z dniem 22 września 2021 r. nie jest możliwe przyznanie mu świadczenia pielęgnacyjnego. Oznacza to, ze za okres 1 - 21 wrzesień 2021 r. prawo do tego świadczenia mu przysługiwało, a więc mamy do czynienia z przysługującym świadczeniem pielęgnacyjnym za niepełny miesiąc (21 dni), którą to sytuację, jak to wcześniej było podnoszone reguluje art. 17 ust. 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych. W. świadczenia za w/w okres wyliczona wg tego przepisu prawa to kwota 1.379,70,- zł. Została ona wyliczona w sposób następujący (1.971,- zł : 30dni) x 21dni. W okresie tym odwołującemu się został wypłacony specjalny zasiłek opiekuńczy, z którego zrezygnował on w ramach wyboru świadczenia korzystniejszego i dlatego koniecznym jest pomniejszenie świadczenia pielęgnacyjnego przysługującego za ten okres (1.379,70,- zł), o kwotę wypłaconego powyższego zasiłku za ten okres w wys. 434,00,- zł. Kwota tego zasiłku została wyliczona wg art. 16a ust. 7 ustawy o świadczeniach rodzinnych, to jest w sposób następujący: (620,00,- zł : 30 dni) x 21 dni = 434,00,- zł. Dlatego też przysługująca J. Ż. wysokość świadczenia pielęgnacyjnego za omawiany okres wynosi 945,70,- zł (sposób wyliczenia: 1.379,70,- zł - 434,00,- zł).

Strona 1/3
Inne orzeczenia o symbolu:
6329 Inne o symbolu podstawowym 632
Inne orzeczenia z hasłem:
Pomoc społeczna
Inne orzeczenia sądu:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie
Inne orzeczenia ze skargą na:
Samorządowe Kolegium Odwoławcze