Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Grażyna Pawlos-Janusz, Sędziowie Sędzia WSA Joanna Cylc-Malec, Sędzia SO del. Iwona Tchórzewska (sprawozdawca), Protokolant Starszy asystent sędziego Jakub Polanowski, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 14 czerwca 2012 r. sprawy ze skargi B. D.-Z. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzję Wójta Gminy z dnia [...] r., nr [...].
Zaskarżoną decyzją z dnia ...Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy decyzję Wójta Gminy z dnia ..., odmawiającą przyznania B. Z. świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad mężem T. Z.
W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji Kolegium wskazało, że podstawą odmownej decyzji organu pierwszej instancji było ustalenie, iż osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeńskim.
Rozpoznając odwołanie wniesione przez B. Z. organ odwoławczy podkreślił, że w dniu 14 października 2011 r. weszła w życie ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentacji (Dz. U. Nr 205, poz. 1212). W art. 1 pkt 6 lit. b) tej ustawy zmieniono przepis art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139 , poz. 992 ze zm.), który obecnie stanowi, iż świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje jeżeli osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Zdaniem Kolegium z powyższego przepisu wynika stanowisko ustawodawcy, wedle którego obowiązek wzajemnej pomocy i wspierania się współmałżonków nie ma charakteru obowiązku alimentacyjnego przewidzianego w art. 128 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, a to oznacza, że małżonkowi nie przysługuje świadczenie pielęgnacyjne w związku z koniecznością opieki nad drugim małżonkiem.
Zgodnie bowiem z brzmieniem art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje: 1) matce lub ojcu, 2) innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.) ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności, 3) opiekunowi faktycznemu dziecka - jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymująca się orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji, albo osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.
W myśl art. 128 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego osobami, na których ciąży obowiązek alimentacyjny są krewni w linii prostej oraz rodzeństwo. Krewni w linii prostej to wstępni (rodzice, dziadkowie) oraz zstępni (dzieci, wnukowie). Do małżonków odnosi się natomiast regulacja art. 23 k.r.o., zgodnie z którym małżonkowie mają równe prawa i obowiązki w małżeństwie. Są obowiązani do wspólnego pożycia, do wzajemnej pomocy i wierności oraz do współdziałania dla dobra rodziny, którą przez swój związek założyli. W świetle treści art. 23 k.r.o. obowiązki ciążące na małżonkach nie są obowiązkami alimentacyjnymi.