29 maja 2019 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Jacek Czaja (sprawozdawca) Sędziowie Sędzia WSA Grzegorz Grymuza Asesor sądowy Jerzy Parchomiuk po rozpoznaniu w Wydziale II 29 maja 2019 r. na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym sprawy ze skargi K. D. reprezentowanego przez przedstawiciela ustawowego E. B. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego z [...] r., znak: [...], w przedmiocie nadania rygoru natychmiastowej wykonalności uchyla zaskarżone postanowienie i postanowienie wydane z upoważnienia Burmistrza [...] z [...] r., znak: [...] oraz umarza postępowanie administracyjne w przedmiocie nadania rygoru natychmiastowej wykonalności decyzji wydanej z upoważnienia Burmistrza [...] z [...] r., znak: [...]
Postanowieniem z [...] r., znak: [...], Samorządowe Kolegium Odwoławczego (dalej: Kolegium) utrzymało w mocy postanowienie wydane z upoważnienia Burmistrza [...] (dalej: organ pierwszej instancji) z [...] znak: [...], odmawiające nadania rygoru natychmiastowej wykonalności decyzji organu pierwszej instancji z [...] r., znak: [...], o przyznaniu K. D. (dalej: skarżący) specjalistycznych usług opiekuńczych.
Uzasadniając to rozstrzygnięcie Kolegium wyjaśniło, że wskazaną decyzją z [...] r. organ pierwszej instancji przyznał skarżącemu specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi, od [...] r. do [...] r., w wymiarze do 80 godzin miesięcznie od poniedziałku do piątku. Jednocześnie określono odpłatność za świadczone usługi. Pismem z [...] r. skarżący, reprezentowany przez przedstawiciela ustawowego - matkę E. B., wniósł o nadanie tej decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności. Matka skarżącego wskazała, że sytuacja zdrowotna syna wymaga bezzwłocznego wykonania tej decyzji, gdyż dotychczasowa opiekunka - H. Ł. [...] złożyła pismo, w którym poinformowała, że nie będzie mogła świadczyć usług opiekuńczych od [...] r. Odmawiając uwzględnienia tego wniosku organ pierwszej instancji wskazał, że w niniejszej sprawie nie zostały spełnione przesłanki z art. 108 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2018 r. poz. 2096 ze zm., dalej: k.p.a.). Zdaniem tego organu, za nadaniem decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności, wbrew twierdzeniom strony, nie przemawia wzgląd na ochrona zdrowia i życia ludzkiego oraz wyjątkowo ważny interes strony, polegający na ciągłości realizacji specjalistycznych usług opiekuńczych.
Utrzymując w mocy zaskarżone przez stronę postanowienie, organ odwoławczy podzielił stanowisko w nim wyrażone. Kolegium wskazało, że organ pierwszej instancji mógł z urzędu nadać swojej decyzji rygor natychmiastowej wykonalności, gdyby natychmiastowe wykonanie decyzji byłoby niezbędne ze względu na ochronę zdrowia lub życia skarżącego bądź też ze względu na interes społeczny. W dacie wydania opisanej decyzji organ pierwszej instancji nie dopatrzył się podstaw do wydania takiego rozstrzygnięcia. Kolegium zauważyło, że w dacie rozpoznawania zażalenia na postanowienie organu pierwszej instancji decyzja ta była już ostateczna i wykonalna. Dlatego też organ uznał, że nie ma podstaw do nadania opisanej decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności.
W ocenie Kolegium, zaskarżone postanowienie nie narusza zasady zaufania obywatela do państwa i zasady uprawnionych oczekiwań. Ocena, czy istnieją przesłanki nadania decyzji nieostatecznej rygoru natychmiastowej wykonalności, należała do organu pierwszej instancji. Podjęcie rozstrzygnięcia w tym przedmiocie wymaga konieczności zastosowania co najmniej jednej z przesłanek określonych w art. 108 § 1 k.p.a. Zarówno organ pierwszej instancji, jak i organ odwoławczy nie dopatrzył się spełnienia tych przesłanek w rozpoznawanej sprawie. W ocenie Kolegium, na wynik sprawy nie może mieć wpływu podnoszona przez skarżącego okoliczność, że organ pierwszej instancji nadawał dotychczas rygor natychmiastowej wykonalności decyzjom przyznającym skarżącemu usługi opiekuńcze. Kolegium stwierdziło, że najprawdopodobniej stan faktyczny w tych sprawach nie był identyczny jak w sprawie niniejszej, a przy tym nie da się wykluczyć, że organ zbyt pochopnie stosował wówczas instytucję rygoru natychmiastowej wykonalności. Obowiązek respektowania zasady pogłębiania zaufania nie oznacza zaś, że organ nie może zmienić oceny prawnej wyrażonej w innej sprawach, zwłaszcza, gdy zmiana taka prowadziłaby do prawidłowego zastosowania normy prawnej.