Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Grażyna Pawlos-Janusz, Sędziowie Sędzia NSA Krystyna Sidor, Asesor WSA Wojciech Kręcisz (sprawozdawca), Protokolant Asystent sędziego Jakub Polanowski, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 8 lutego 2007 r. przy udziale Prokurator Prokuratury Okręgowej delegowanej do Prokuratury Apelacyjnej A. W - R. sprawy ze skargi Wojewody na uchwałę Rady Miasta z dnia [...] kwietnia 2006 r. nr [...] w przedmiocie przyjęcia i wprowadzenia do realizacji "Programu wspierania rodzin w ich prawidłowym funkcjonowaniu" stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały w części obejmującej dział pierwszy rozdziału trzeciego "Programu wspierania rodzin w ich prawidłowym funkcjonowaniu" stanowiącego załącznik nr 1 do uchwały, która w tym zakresie nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się wyroku.
Rada Miasta uchwałą nr [...] z dnia [...] kwietnia 2006 r. podjętą na podstawie art.18 ust. 2 pkt.15, art. 41 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) oraz art. 17 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 12.03.2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2004 r., Nr 64 poz. 593 z późn. zm.) przyjęła i wprowadziła do realizacji "Program wspierania rodzin w ich prawidłowym funkcjonowaniu", stanowiąc w § 1, iż stanowi on Załącznik Nr 1 do niniejszej uchwały. Wykonanie uchwały powierzone zostało Prezydentowi Miasta i Dyrektorowi Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej.
Załącznik Nr 1 zawierający "Program wspierania rodzin w ich prawidłowym funkcjonowaniu" stanowił, iż podstawą jego realizacji jest przepis art. 17 ust. 2 pkt. 4 ustawy z dnia 12.03.2004r. o pomocy społecznej oraz Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta w latach 2005 - 2014, zwana dalej Strategią.
W Rozdziale III Załącznika określone zostały zasady udzielania pomocy.
Z postanowień działu I tego rozdziału wynikało, iż pomoc finansowa, zwana zasiłkiem, przysługuje kobiecie zamieszkałej [...], od 8-go miesiąca ciąży do 3-go miesiąca życia dziecka, jeżeli dochód na osobę w rodzinie nie przekracza miesięcznie kwoty określonej w art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 28 listopad 2003 r. o świadczeniach rodzinnych. W sytuacji niemożności sprawowania opieki nad dzieckiem przez matkę, zasiłek przysługuje ojcu lub opiekunowi prawnemu. Dochód rodziny ustala się zgodnie z art.8 ustawy o pomocy społecznej. Zasiłek przyznaje Dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej na podstawie przeprowadzonego wywiadu środowiskowego, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Polityki Społecznej z dnia 19 kwietnia 2005r. w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego oraz zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego wiek ciąży i aktu urodzenia dziecka. Zasiłek ustala się w wysokości 200 zł miesięcznie przez okres do 5 miesięcy. Zasiłek przyznaje się na wniosek osoby zainteresowanej, przedstawiciela ustawowego, pracownika socjalnego - począwszy od miesiąca zgłoszenia. W przypadku ciąży i urodzenia dziecka przez osobę nieletnią, uprawnionym do zasiłku jest opiekun prawny osoby nieletniej. W uzasadnionych przypadkach, kiedy zachodzi podejrzenie zmarnotrawienia przyznanych środków finansowych, na wniosek pracownika socjalnego może być przyznana pomoc rzeczowa. W sprawach nieuregulowanych w niniejszym Programie stosuje się przepisy ustawy o pomocy społecznej.
Wojewoda wystąpił ze skargą do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie na tę uchwałę wnosząc o stwierdzenie jej nieważności w części obejmującej rozdział III, dział I "Programu wspierania rodzin w ich prawidłowym funkcjonowaniu", stanowiącego załącznik nr 1 do uchwały.
Organ nadzoru podnosił, iż regulacje te zostały wprowadzone bez podstawy prawnej i, że nie stanowi jej, wskazany w uchwale, przepis art. 17 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Zgodnie z jego brzmieniem, do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy podejmowanie innych zadań z pomocy społecznej, wynikających z rozeznanych potrzeb gminy, w tym tworzenie i realizacja programów osłonowych. Program, o którym stanowi przywołany przepis, jest planem działania gminy. Określa sposób działania gminy w materii określonej programem. Jest to akt prawny dotyczący wyłącznie organu, do którego został skierowany (dyrektor ośrodka pomocy społecznej) i jako akt kierownictwa wewnętrznego nie może nakładać obowiązków na obywateli, ani przyznawać im uprawnień.