Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Bogusław Wiśniewski (sprawozdawca) Sędziowie Sędzia WSA Grzegorz Grymuza, Sędzia NSA Maria Wieczorek-Zalewska Protokolant Referent stażysta Natalia Kopiś po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 5 września 2019 r. sprawy ze skargi M. Ż. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] lutego 2019 r. nr [...] w przedmiocie nakazania ograniczenia negatywnego oddziaływania na środowisko I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzję Starosty [...] z dnia [...] listopada 2018 r. nr [...]; II. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego na rzecz skarżącej M. Ż. 200 (dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Pismem z dnia [...] lipca 2018r. M. Ż. zażądała od Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w [...] interwencji w sprawie uciążliwości wynikających z korzystania przez [...] z działek przeciwgradowych. na terenie gospodarstwa położonego w [...] i [...] Podała, że powstały hałas rzędu 130dB jest niezwykle uciążliwy, zwłaszcza z uwagi na bardzo dużą częstotliwość i długotrwałość ich wykorzystywania. Według niej strzelanie odbywa się przez wiele godzin, zarówno w dzień jak i w nocy, przez co płoszone są zwierzęta. Zwróciła uwagę, że działki położone są w obszarze Natura 2000 i otulinie Parku Puszczy [...]j. Zaznaczyła ponadto, że wykorzystywanie działek powoduje realne szkody w postaci braków opadów, co pogłębia susze na terenie jej gospodarstwa na którym prowadzi uprawę borówki amerykańskiej.
Po przekazaniu wniosku Staroście [...]u ten ostatni pismem z dnia 22 sierpnia 2018r. zawiadomił strony o wszczęciu postępowania z urzędu, a następnie decyzją z dnia [...] listopada 2018r. na podstawie art. 362 ust.1 pkt.1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska odmówił wydania decyzji nakładającej na spółkę obowiązek ograniczenia negatywnego oddziaływania na środowisko, wynikający z używania działek przeciwgradowych. Organ wyjaśnił, że stosownie do powyższego przepisu, jeżeli podmiot korzystający ze środowiska negatywnie oddziałuje na środowisko, organ ochrony środowiska może, w drodze decyzji, nałożyć obowiązek ograniczenia oddziaływania na środowisko i jego zagrożenia. W prawie ochrony środowiska brak jest definicji ustawowej negatywnego oddziaływania na środowisko, należy zatem wykazać, czy prowadzona działalność powoduje przekroczenie standardów emisyjnych, tj. dopuszczalnych wielkości emisji (art. 3 pkt 33 ustawy) lub standardów jakości środowiska, przez które należy rozumieć poziomy dopuszczalne substancji lub energii oraz pułap stężenia ekspozycji, które muszą być osiągnięte w określonym czasie przez środowisko jako całość lub jego poszczególne elementy przyrodnicze, (art. 3 pkt 34 ustawy). Organ potwierdził, że podczas używania działek powstaje hałas. W przypadku działającego urządzenia co 5-6 sekund następuje eksplozja gazu. W chwili eksplozji uwalnia się dźwięk o natężeniu 140 dB. Na podstawie skali porównawczej hałasu ustalonej przez dr [...] w odległości 200 m od urządzenia poziom hałasu wynosi 73 dB, co odpowiada hałasowi ulicznemu. Działka przeciwgradowe usytuowane są w odległości ponad 400 i 700 m od plantacji M. Ż. i ponad 2 km od najbliższych zabudowań mieszkalnych. Organ zaznaczył jednak, że teren na których używane są armatki nie jest objęty ustawowo ustalonym dopuszczalnym poziomem hałasu, kwestia hałasu nie jest zatem rozpatrywana w omawianym trybie. W takich przypadkach nie wydaje się decyzji o dopuszczalnym poziomie hałasu przenikającego na te tereny oraz nie podejmuje się na tych terenach działań na rzecz poprawy klimatu akustycznego. Zdaniem organu poza hałasem nie występują natomiast inne uciążliwe, regulowane prawem emisje. Spółka użytkuje dwa działka przeciwgradowe, jedno produkcji belgijskiej oraz jedno produkcji hiszpańskiej. Oba urządzenia mają takie samo działanie i służą do minimalizacji wystąpienia opadu gradu na chronionym terenie. Urządzenia te są dopuszczone do użytkowania i sprzedaży na terenie Unii Europejskiej. Posiadają certyfikat bezpieczeństwa CE. W działkach nie są wykorzystywane substancje zanieczyszczające środowisko, nie wykazują niekorzystnego oddziaływania na ludzi i zwierzęta, nie powstrzymują opadów deszczu oraz nie zmieniają kierunku przepływu chmur. W celu minimalizacji ich wykorzystywania prowadzony jest ciągły monitoring prawdopodobieństwa wystąpienia opadu gradu. Zainstalowano detektor wyładowań atmosferycznych, monitorujący wyładowania w promieniu 300 km oraz aplikację Pogoda i Radar. Organ zaznaczył, że brak jest stosownych analiz i badań, które by wprost określały wpływ działek przeciwgradowych na zjawiska meteorologiczne oraz środowisko i na podstawie których można by dowieść, iż działka przeciwgradowe rozbijając chmurę, z której, z pewnym prawdopodobieństwem, mógłby spaść grad, mogą rzeczywiście doprowadzić do tego, że w określonym dniu może nie dojść do opadu deszczu nad danym terenem. W opinii z dnia [...] października 2018 r. Minister Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej po konsultacji z Instytutem Meteorologii i Gospodarki Wodnej - Państwowy Instytut Badawczy stwierdził, że taka sytuacja jest możliwa. Jednocześnie jednak podkreślono, że występowanie chmur gradowych nie jest tak częste, a koszty użycia działek są dość znaczące, aby używanie tych urządzeń było codzienną praktyką i miało istotny wpływ na zmniejszenie opadów atmosferycznych, a w szczególności mogło prowadzić do rozwoju suszy, zwłaszcza na znacznym obszarze. Brak jest również przepisów prawnych, które uzależniałyby eksploatację takiej instalacji od uzyskania stosownych pozwoleń.