Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Jerzy Parchomiuk Sędziowie Sędzia WSA Bogusław Wiśniewski (sprawozdawca) Asesor WSA Marcin Małek po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 9 czerwca 2022 r. sprawy ze skargi Wojewody Lubelskiego na zarządzenie Wójta Gminy Ludwin nr 5/2021 z dnia 8 stycznia 2021 r., w przedmiocie zasad udostępniania informacji publicznej oddala skargę.
W skardze z dnia 1 lutego 2022r. Wojewoda Lubelski domagał się stwierdzenia nieważności zarządzenia Nr 5/2021 Wójta Gminy Ludwin z dnia 8 stycznia 2021 r. w sprawie zasad udostępniania informacji publicznej, w części obejmującej § 2 zarządzenia oraz załącznika Nr 3. W § 1 załącznika Nr 3 ustalono wysokość opłat za nośnik informacji publicznej, na których udostępniona jest informacja publiczna w związku ze wskazanym we wniosku sposobem udostępnienia: Koszt kserokopii/wydruku: a) Czarno-białej w formacie A4-0,30 zł/sz, A3- 0,50 zł/sz. b) kolorowe w formacie A4 -0,50 zł/sz A3-0,70 zł/sz. 2) zapis na płycie CD/DVD wraz z nośnikiem - 3,00 zł/szt. 3) czas skanowania i przetwarzania do pliku PDF jednej strony to minimum 5 minut, koszt jednej roboczogodziny wynosi 18,30 zł brutto. W przypadku gdy wnioskodawca żąda udostępnienia informacji publicznej potwierdzonej za zgodność, stosuje się opłaty wynikające z ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. z 2020 r. poz. 1546 zpóźń. zm.) (§ 3 załącznika Nr 3). Opłaty, o których mowa w § 1 odpowiadają kosztom związanym z koniecznością przekształcenia informacji w formę wskazaną we wniosku (§ 4 załącznika Nr 3). Zdaniem Wojewody zarządzenie zostało wydane z istotnym naruszeniem art. 7 ust. 2 i art. 15 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. z 2020 r. poz. 2176, z późń. zm.). Wyjaśnił, że na gruncie ustawy o dostępie do informacji publicznej obowiązuje zasada bezpłatnego dostępu do informacji publicznej. Zgodnie z art. 7 ust. 2 tej ustawy, dostęp do informacji publicznej jest bezpłatny, z zastrzeżeniem art. 15. Przepis ten stanowi z kolei, że jeżeli w wyniku udostępnienia informacji na wniosek podmiot obowiązany do udostępnienia informacji ma ponieść dodatkowe koszty związane ze wskazanym we wniosku sposobem udostępnienia lub koniecznością przekształcenia informacji w formę wskazaną we wniosku, może pobrać od wnioskodawcy opłatę w wysokości odpowiadającej tym kosztom. W takim przypadku w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, powiadamia wnioskodawcę o wysokości opłaty. Udostępnienie informacji zgodnie z wnioskiem następuje po upływie 14 dni od dnia powiadomienia wnioskodawcy, chyba że wnioskodawca dokona w tym terminie zmiany wniosku w zakresie sposobu lub formy udostępnienia informacji albo wycofa wniosek (ust. 2). Zdaniem Wojewody przepis ten stanowi wyjątek od zasady bezpłatności dostępu do informacji publicznej (art. 7 ust. 2 ustawy) i musi być tłumaczony według wykładni zwężającej treść przepisu. Organ powołując się na orzecznictwo przekonywał, że kosztem dodatkowym będzie w tej sytuacji wydatek rzeczywiście poniesiony ponad zwykły koszt funkcjonowania, związany z realizacją wskazanego we wniosku sposobu udostępniania lub koniecznością przekształcenia informacji. Musi to być koszt wykraczający poza normalne koszty funkcjonowania podmiotu zobowiązanego, a więc jest ustalany w toku realizacji każdorazowego wniosku o udzielenie informacji publicznej. Podstawą jego ustalenia nie może być akt generalny określający sposób ustalania opłaty, czy też precyzujący koszty związane z daną formą czy sposobem udostępnienia informacji publicznej. Co za tym idzie, nie ma żadnych podstaw prawnych do ustalenia w akcie wewnętrznym stawek opłat, które wymagają indywidualizacji w konkretnej sprawie. Skoro na podmiocie zobowiązanym do udzielenia informacji ciąży obowiązek wykazania, że żądana opłata odpowiada faktycznie poniesionym kosztom, to opłaty za udostępnienie' informacji publicznej nie mogą być wprowadzone w formie stawek ryczałtowych. Wprowadzenie takich stawek (cennika) stanowi naruszenie art. 7 ust. 2 i art. 15 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Tymczasem regulacja przyjęta w załączniku Nr 3 do inkryminowanego zarządzenia nie spełnia tych warunków. Wójt Gminy Ludwin ustalił opłatę w sposób generalny, ryczałtowy, abstrahując od rzeczywistych kosztów powstałych przy udzielaniu informacji publicznej w konkretnym przypadku. Arbitralne określenie wysokości tych opłat, jako pobieranych w każdym przypadku udostępnienia informacji publicznej w formie kserokopii/ wydruku dokumentów, zapisu na płycie CD/DVD wraz z nośnikiem czy skanowania i przetwarzania do pliku PDF - niezależnie od rzeczywistych kosztów wytwarzania tych kserokopii w danym przypadku, należy uznać za pozostające w istotnej sprzeczności z art. 15 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Na poparcie swojego stanowiska Wojewoda przywołał wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 listopada 2021 r. ( III OSK 437/21 ), w którym stwierdzono, że opłaty za udostępnienie informacji publicznej nie mogą być wprowadzone w formie generalnego cennika bądź stawek ryczałtowych. Akt taki, nawet jeśli "symuluje" akt o charakterze wewnętrznym adresowanym do podległego organowi aparatu pomocniczego, wykazuje cechy abstrakcyjności i generalności, i w rzeczywistości adresowany jest i kształtuje sytuację podmiotu zewnętrznego względem administracji. Treść takiego aktu bez względu na użyte sformułowania zawsze w sposób bezpośredni lub pośredni wskazywać będzie na określoną wysokości opłat pobieranych za udostępnienie informacji publicznej w określonej formie, czy w określony sposób i w ten sposób determinować będzie sytuację administracyjnoprawną jednostki w zakresie dostępu do informacji publicznej.