Ustalenie organów administracji, iż w sprawie usunięcia drzew i krzewów bez wymaganego zezwolenia brak jest przesłanek uzasadniających wydanie decyzji o nałożeniu kary pieniężnej nie daje podstawy do umorzenia postępowania.
Prawidłowe postępowanie w takiej sytuacji powinno polegać na wydaniu decyzji o odmowie wymierzenia kary pieniężnej.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Emilii G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Z. z dnia 18 czerwca 1998 r. (...) w przedmiocie umorzenia postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej za usunięcie drzewa - oddala skargę.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Z. decyzją z dnia 18 czerwca 1998 r. (...) po rozpatrzeniu odwołania Emilii G. od decyzji Wójta Gminy H. z dnia 9 stycznia 1998 r. (...) umarzającej postępowanie w sprawie wymierzenia Halinie R. kary pieniężnej za usunięcie drzewa - jesionu bez wymaganego zezwolenia - utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję.
W uzasadnieniu powyższego rozstrzygnięcia powołano się na opinię biegłego Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa mgr inż. Leona S. z dnia 6 stycznia 1998 r., który stwierdził, że z przedmiotowego drzewa została usunięta korona, co spowodowało znaczne zaburzenia w jego rozwoju, jak również zdeformowało jego pokrój. Jednakże drzewo to należące do gatunku jesion wyniosły dobrze znosi wszelkie cięcia i jest zdolne do odbudowania właściwego sobie pokroju. W konkluzji biegły stwierdził, że zachowało ono pełną żywotność.
W tym stanie organy rozpatrujące sprawę uznały, że Halina R. nie dokonała wycinki drzewa, lecz usunęła jego konary, a drzewo zachowało pełną żywotność. Wymierzenie kary pieniężnej w oparciu o art. 110 ust. 1b pkt 2 ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska /t.j. Dz.U. 1994 nr 49 poz. 196 ze zm./ stało się wobec tego bezprzedmiotowe.
Emilia G. wniosła skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego na powyższe rozstrzygnięcie domagając się "wymierzenia sprawiedliwości i położenia kresu samowoli i niegodziwości, którą przejawia pani Halina R. nie tylko w tej sytuacji".
Skarżąca opisała przebieg postępowania w sprawie i zakwestionowała dokonane przez organy administracji ustalenia faktyczne stwierdzając, że drzewo zostało ścięte i zniszczone, zaś każdy pniak po ścięciu wypuszcza pędy niezależnie od wysokości.
W odpowiedzi na skargę wniesiono o jej oddalenie podtrzymując stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.
Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznając skargę zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 110 ust. 1b pkt 2 ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska /t.j. Dz.U. 1994 nr 49 poz. 196 ze zm./ wójt, burmistrz albo prezydent miasta wymierza karę pieniężna za naruszenie przez jednostki organizacyjne lub osoby fizyczne wymagań ochrony środowiska polegające na usuwaniu drzew i krzewów bez wymaganego zezwolenia.
W rozpatrywanym przypadku opinia biegłego Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z zakresu ochrony przyrody mgr inż. Leona S., na której oparły się organy administracji, jednoznacznie stwierdza, że przedmiotowe drzewo - jesion wyniosły zachowało pełną żywotność. Na skutek wykonanego tzw. cięcia ogławiającego powstały wprawdzie znaczne zaburzenia w rozwoju drzewa, jak również zdeformowany został jego pokrój, jednakże wytworzyły się już liczne pędy regeneracyjne a nadto ma miejsce przyspieszony rozwój już istniejących pędów. Biegły podkreślił przy tym, że jesion wyniosły jest gatunkiem dobrze znoszącym cięcia i ma zdolność do odbudowania właściwego sobie pokroju.
Działając w ramach swobodnej oceny dowodów organy administracji obdarzyły wiarą powyższa opinię biegłego, a ocena ta - zdaniem Sądu - nie nosi cech dowolności. Zarzuty skargi nie zawierają, rzeczowych argumentów i sprowadzają się w gruncie rzeczy do polemiki z prawidłowymi ustaleniami zaskarżonej decyzji.
Skoro w świetle tych ustaleń nie było podstaw do uznania, ze drzewo zostało usunięte, to nie zachodziła podstawowa przesłanka do wymierzenia kary pieniężnej na podstawie art. 110 ust. 1b pkt 2 ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska.
Powyższe nie oznacza oczywiście, że skarżąca ma zamknięta drogę do dochodzenia ewentualnych roszczeń odszkodowawczych przed sądem powszechnym z tytułu uszkodzenia drzewa.
Niezależnie od zarzutów skargi należy zauważyć że ustalenie organów administracji, iż w sprawie nie zachodzi przesłanka uzasadniająca wydanie decyzji o nałożeniu kary pieniężnej nie dawało podstawy do umorzenia postępowania.
Prawidłowe postępowanie w takiej sytuacji powinno polegać na wydaniu decyzji o odmowie wymierzenia kary pieniężnej. Nie zachodzi bowiem bezprzedmiotowość postępowania, skoro strona domagała się rozstrzygnięcia sprawy co do istoty.
Powyższe uchybienie nie miało jednak wpływu na wynik sprawy, gdyż ostatecznie również poprzez umorzenie postępowania żądanie skarżącej wymierzenia Halinie R. kary pieniężnej nie zostało uwzględnione.
Z tych względów i na podstawie art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./ należało orzec jak w sentencji.