1. Przepis art. 31a ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej /Dz.U. 1993 nr 13 poz. 60 ze zm./ nakłada na organ pomocy społecznej obowiązek rozważenia sytuacji życiowej osoby ubiegającej się o pomoc w kategoriach "przypadku szczególnie uzasadnionego" w znaczeniu konieczności dokonania oceny, która powinna abstrahować od kwestii wysokości uzyskiwanego przez tę osobę dochodu; celem tego przepisu jest stworzenie możliwości przyznania żądanego zasiłku celowego właśnie w sytuacji, gdy uzyskiwany dochód przekracza kryterium dochodowe ustalone w art. 4 ust. 1 tej ustawy.
2. Chybione jest uzasadnienie odmowy przyznania specjalnego zasiłku celowego z powołaniem się na przeszkodę wyłącznie w postaci wysokości uzyskiwanego dochodu.
Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi Zenobii K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w (...) z dnia 14 marca 1997 r. w przedmiocie odmowy przyznania zasiłku celowego i na podstawie art. 22 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2 pkt 1 i 3 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./ uchylił zaskarżoną decyzję.
Decyzją z dnia 3 lutego 1997 r. Dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w R., działając na podstawie art. 4 ust. 1 i art. 43 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej /Dz.U. 1993 nr 13 poz. 60 ze zm./, odmówił przyznania Zenobii K. pomocy finansowej w formie zasiłku celowego bezzwrotnego w wysokości 158,86 zł z przeznaczeniem na pokrycie kosztów związanych z leczeniem. W uzasadnieniu podano, że rodzina Zenobii K. nie spełnia kryterium dochodowego.
Po rozpatrzeniu wniesionego odwołania Samorządowe Kolegium Odwoławcze w (...) decyzją z dnia 14 marca 1997 r., wydaną na podstawie art. 2 ust. 4, art. 4 ust. 1, art. 31a i art. 32 ustawy o pomocy społecznej, utrzymało zaskarżoną decyzję w mocy. W uzasadnieniu powołano się na treść wywiadu kontrolnego, z którego wynika, że Zenobia K. samotnie wychowuje syna Sebastiana w wieku 11 lat. Źródło utrzymania rodziny stanowił zasiłek dla bezrobotnych wraz z zasiłkiem rodzinnym na dziecko w łącznej wysokości 292 zł netto oraz renta rodzinna syna, która wynosiła 272,73zł netto. Łącznie dochód rodziny stanowiła kwota 564,73 zł netto. Kryterium dochodowe dla rodziny Zenobii K. wynosi 402 zł miesięcznie, a zatem jest niższe od faktycznie uzyskiwanego dochodu. Organ odwoławczy rozważał również możliwość przyznania zainteresowanej specjalnego zasiłku celowego na podstawie art. 31a ustawy o pomocy społecznej. Oceniając sytuację materialną Zenobii K. oraz poniesione przez nią wydatki na leki /żądanie dotyczyło sumy 158,86 zł wydanej na leki zakupione w okresie od września do grudnia 1996 r./, uznano, iż w sprawie tej nie zachodzą nadzwyczajne, szczególne okoliczności uprawniające do przyznania specjalnego zasiłku celowego. Dochód wnioskodawczyni, nawet po uwzględnieniu poniesionych przez nią kosztów zakupu leków, i tak znacznie przekracza kryterium dochodowe uprawniające do otrzymania bezzwrotnych świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej.
W skardze skierowanej do Naczelnego Sądu Administracyjnego Zenobia K. zakwestionowała legalność decyzji ostatecznej.
W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w (...) wniosło o jej oddalenie. Na uzasadnienie stanowiska powołało argumenty zawarte w decyzji ostatecznej.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 21 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./ sąd administracyjny bada zgodność decyzji administracyjnych z prawem. Oznacza to, że zakres orzekania sądu jest ograniczony przedmiotem decyzji i zagadnieniami procesowymi związanymi z jej wydaniem. Poza tak zakreślone ramy sąd wyjść nie może.
Oceniając zgodność zaskarżonej decyzji z prawem, Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że narusza ona przepisy prawa materialnego oraz procesowego w stopniu mającym istotny wpływ na wynik sprawy.
Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej /Dz.U. 1993 nr 13 poz. 60 ze zm./ w celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej może być przyznany zasiłek celowy z pomocy społecznej. Zasiłek celowy może być przyznany w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów leków i leczenia, remontu mieszkania, opału i odzieży, pobytu dziecka w żłobku lub przedszkolu, a także kosztów pogrzebu /ust. 2/.