Artykuł 69 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane /Dz.U. nr 89 poz. 414 ze zm./ uprawnia organ administracyjny do podjęcia natychmiastowych działań niezbędnych do usunięcia zagrożenia bezpieczeństwa dla ludzi lub mienia, ale prawo to nie obejmuje nakazu rozbiórki obiektu budowlanego.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu na rozprawie sprawy ze skargi Henryka B. na decyzję Wojewody P. z dnia 29 lipca 1999 r. (...) w przedmiocie nakazania dokonania niezwłocznej rozbiórki - uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Kierownika Urzędu Rejonowego w T.-M. z dnia 25 czerwca 1997 r.; (...).
Kierownik Urzędu Rejonowego w T.-M. decyzją z dnia 25 czerwca 1997 r. orzekł o konieczności niezwłocznej rozbiórki drewnianego budynku mieszkalnego znajdującego się na działce oznaczonej nr ewidencyjnym 514 przy ul. K. 68 w T.-M. z uwagi na konieczność usunięcia niebezpieczeństwa dla ludzi. Nadał decyzji rygor natychmiastowej wykonalności z uwagi na niebezpieczeństwo dla życia i mienia osób znajdujących się w pobliżu budynku.
Wyjaśnił, że przeprowadzone w dniu 24 czerwca 1997 r. oględziny wykazały, że budynek jest zniszczony, ma zerwany dach i strop. Stwierdzono znaczne ubytki drewnianych ścian. Budynek grozi zawaleniem. Jest usytuowany bezpośrednio przy chodniku, co stwarza niebezpieczeństwo dla ludzi.
Polecił ze względu na niemożność dotarcia do wszystkich właścicieli nieruchomości, wywiesić decyzję na tablicy ogłoszeń Urzędu Rejonowego i Urzędu Miasta przez 14 dni.
Henryk B. w odwołaniu od tej decyzji wyjaśnił, że przebywa w zakładzie karnym i że wystąpił o przerwę w odbywaniu kary, aby wyremontować dom, ale nie wie kiedy sąd penitencjarny rozpatrzy wniosek. Wniósł o wstrzymanie rygoru natychmiastowej wykonalności i o wydanie decyzji wyłącznie na jego nazwisko, gdyż chce aby sąd wiedział, że tylko on jest zobowiązany do wydania decyzji.
Wojewoda P. decyzją z dnia 29 lipca 1997 r. utrzymał zaskarżoną, decyzję w mocy.
W uzasadnieniu przytoczył treść art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane /Dz.U. nr 89 poz. 414 ze zm./. Wyjaśnił, że działanie Urzędu Rejonowego jest konieczne, gdyż obiekt znajduje się bezpośrednio przy chodniku, jego stan zagraża osobom aktualnie przebywającym w sąsiedztwie, a nie ma możliwości wykonania doraźnych zabezpieczeń.
Henryk B. w skardze na tę decyzję do Naczelnego Sądu Administracyjnego wyjaśnił, że jest właścicielem budynku i nim administruje. Dlatego nikt nie ma prawa rozporządzać nieruchomością Jemu zaś przysługuje prawo do podjęcia decyzji czy dom rozebrać czy zabezpieczyć. Odbywa karę pozbawienia wolności, ale może zakład opuścić, jeżeli sytuacja tego wymaga. Urząd w decyzji wymienił osiem osób, których nie interesuje co się z budynkiem stanie. Dlatego Sąd nie udzielił mu przerwy w karze.
Podał, że przy tej ulicy nie ma szkoły i jest bardzo mały ruch. Nie ma więc powodu, aby stosować rygor natychmiastowej wykonalności.
Strona przeciwna wniosła o oddalenie skargi z przyczyn podanych w uzasadnieniu decyzji.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje:
Przepis art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane /Dz.U. nr 89 poz. 414 ze zm./ stanowi, że właściwy organ, w celu usunięcia niebezpieczeństwa dla ludzi lub mienia, zapewni zastosowanie niezbędnych środków zabezpieczających.
Przepis ten organy administracji publicznej mogą stosować jedynie w wypadkach przewidzianych w ustawie i mogą nakładać obowiązki w nim przewidziane. Mogą jedynie wybrać środki chroniące przed niebezpieczeństwem dla ludzi lub mienia. Muszą przy tym dążyć do maksymalnej ochrony prawa własności. Nie mogą zatem - jeżeli ustawa nie przewiduje takich kompetencji - podejmować rozstrzygnięć ograniczających pozbawiających prawo własności. Artykuł 69 uprawnia zatem organ administracyjny do podjęcia natychmiastowych działań niezbędnych do usunięcia zagrożenia bezpieczeństwa dla ludzi lub mienia, ale prawo to nie obejmuje nakazu rozbiórki obiektu budowlanego.
Z tego względu Sąd na podstawie art. 22 ust. 1 pkt 1 i 29 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./ orzekł jak w sentencji.