1. Przepis art. 49 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane /t.j. Dz.U. nr 89 poz. 414 ze zm./ nie ma w pełni samodzielnego charakteru. Jego zastosowanie może mieć miejsce, gdy spełnione są przesłanki z art. 48 i gdy upłynie 5 lat od zakończenia budowy, przy czym termin ten może być liczony najwcześniej od 1 stycznia 1995 r.
2. Brak powołania art. 49 w art. 103 ust. 2 Prawa Budowlanego z 1994 r. nie uzasadnia interpretacji, która miałaby prowadzić do wniosku, że art. 49 może być stosowany także w odniesieniu do obiektów budowlanych, których budowa została zakończona przed dniem wejścia w życie Prawa budowlanego /a więc przed 1 stycznia 1995 r./. Już samo sformułowanie zawarte w art. 103 ust. 2 Prawa budowlanego z 1994 r., że w sprawach, o których mowa w tym przepisie, stosuje się odpowiednio przepisy dotychczasowe /ustawa z dnia 24 października 1974 r. - Prawo budowlane /Dz.U. nr 38 poz. 229 ze zm./, wyraźnie wskazuje, że nie mogą być w tych sprawach stosowane przepisy Prawa budowlanego z 1994 r., a więc także przepis art. 49 tej ustawy.
Zatem art. 49 nowego Prawa budowlanego /1994 r./ może być stosowany w odniesieniu do obiektu budowlanego wykonanego z naruszeniem przepisów prawa, o którym stanowi art. 48, obowiązujący od dnia 1 stycznia 1995 r. O praktycznym jego zastosowaniu można mówić dopiero od 1 stycznia 2000 r.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu przy udziale (...) na rozprawie sprawy ze skargi Barbary i Henryka G. na decyzję Wojewody P. z dnia 14 września 1998 r. (...) w przedmiocie nakazania przedłożenia dokumentacji w celu uzyskania pozwolenia na użytkowanie garażu - uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Kierownika Urzędu Rejonowego w P. z dnia 31 lipca (...).
Decyzją z dnia 31 lipca 1998 r. Kierownik Urzędu Rejonowego w P. nakazał Henrykowi i Barbarze G. przedłożyć w terminie do 30 września 1998 r. dokumenty niezbędne do uzyskania pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego /garażu/ znajdującego się na nieruchomości stanowiącej własność Przedsiębiorstwa Transportu i Maszyn Drogowych w P. Decyzja ta została podjęta na podstawie art. 49 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku Prawo budowlane /Dz.U. nr 89 poz. 414 ze zm./ i art. 104 Kpa. W uzasadnieniu decyzji wskazano, że inwestorzy wybudowali w latach 1982-83 obiekt budowlany /garaż/ bez wymaganego pozwolenia na budowę. Wobec tego, że upłynęło 5 lat od zakończenia budowy nie można, w ocenie organu, nakazać jego rozbiórki a zastosowanie w tej sytuacji ma powołany przepis art. 49 Prawa budowlanego.
Po rozpatrzeniu odwołania małżonków G. Wojewoda P. decyzją z dnia 14 września 1998 r. działając na podstawie art. 138 par. 1 pkt 1 Kpa utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję i jednocześnie wskazał, że w pierwszej kolejności inwestorzy winni złożyć dokument stwierdzający ich prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. W ocenie organu odwoławczego kwestionowana przez małżonków G. znajduje oparcie w treści art. 49 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane /Dz.U. nr 89 poz. 414 ze zm./.
W skardze z dnia 9 października 1998 r. na decyzję Wojewody P. Barbara i Henryk małżonkowie G. podnieśli, że zaskarżona decyzja jest dla nich krzywdząca. Skarżący podają, że wybudowali sporny obiekt za zgodą właściciela nieruchomości a w niedługim czasie staną się współwłaścicielami nieruchomości, na której usytuowano garaż.
W odpowiedzi na skargę Wojewoda P. wniósł o jej oddalenie podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Stosownie do treści art. 1 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./ sąd ten sprawuje wymiar sprawiedliwości poprzez sądową kontrolę wykonywania administracji publicznej. Kontrola wykonywania administracji publicznej oznacza sądową kontrolę zgodności z prawem /legalności/ działalności administracji publicznej /art. 21 ustawy o NSA/. W ramach tej kontroli sąd administracyjny ocenia, czy przy wydawaniu zaskarżonej decyzji nie naruszono reguł postępowania administracyjnego i czy prawidłowo zastosowano prawo materialne.
Oceniając zaskarżoną decyzję w tych dwóch aspektach stwierdzić należy, że organy obu instancji zastosowały błędnie art. 49 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane /Dz.U. nr 89 poz. 414 ze zm./.jako podstawę materialnoprawną rozstrzygnięcia. Naruszenie prawa materialnego niewątpliwie miało wpływ na wynik sprawy. Powołany przepis art. 49 nowego Prawa budowlanego nie ma w pełni samodzielnego charakteru. Jego zastosowanie może mieć miejsce, gdy spełnione są przesłanki z art. 48 nowego Prawa budowlanego i gdy upłynie 5 lat od zakończenia budowy, przy czym termin ten może być liczony najwcześniej od 1 stycznia 1995 r. Należy podkreślić, że brak powołania art. 49 w art. 103 ust. 2 nie uzasadnia interpretacji, która miałaby prowadzić do wniosku, że art. 49 może być stosowany także w odniesieniu do obiektów budowlanych, których budowa została zakończona przed dniem wejścia w życie nowego Prawa budowlanego /a więc przed 1 stycznia 1995 r./. Już samo sformułowanie zawarte w art. 103 ust. 2 Prawa budowlanego z 1994 r., że w sprawach, o których mowa w tym przepisie, stosuje się odpowiednio przepisy dotychczasowe /a więc przepisy Prawa budowlanego z 1974 r./, wyraźnie wskazuje, że nie mogą być w tych sprawach stosowane przepisy Prawa budowlanego z 1994 r., a więc także przepis art. 49 tej ustawy.
Zatem art. 49 nowego Prawa budowlanego może być stosowany w odniesieniu do obiektu budowlanego wykonanego z naruszeniem przepisów prawa, o którym stanowi art. 48, obowiązujący od dnia 1 stycznia 1995 r. O praktycznym jego zastosowaniu można mówić dopiero od 1 stycznia 2000 r.
Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny w oparciu o art. 22 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy o NSA uchylił zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję organu i instancji.
O kosztach postępowania sądowoadministracyjnego orzeczono w oparciu o art. 55 ust. 1 ustawy o NSA.