Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi - Wydział II w składzie następującym: Przewodnicząca Sędzia WSA Czesława Nowak - Kolczyńska Sędziowie Sędzia WSA Barbara Rymaszewska (spr.) Sędzia NSA Grzegorz Szkudlarek Protokolant asystent sędziego Anna Dębowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 stycznia 2012 r. sprawy ze skargi A S. A. Zakładu Linii Kolejowych w Ł. na decyzję [...] Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej w Ł. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie nakazu oczyszczenia do warstwy mineralnej pasów przeciwpożarowych 1. stwierdza nieważność zaskarżonej decyzji; 2. zasądza od [...] Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej w Ł. na rzecz skarżącej A S. A. Zakładu Linii Kolejowych w Ł. kwotę 300 (trzysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania; 3. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku.
Decyzją z dnia [...] Komendant Powiatowy Państwowej Straży Pożarnej w Ł. nakazał A S.A. Zakładowi A w Ł. oczyścić do warstwy mineralnej pasy przeciwpożarowe wzdłuż linii kolejowej nr [...] na odcinku 26.480 km - 28.900 km, usunąć porosłe drzewa iglaste, krzewy i gałęzie z prostokątów - terenów powstałych w wyniku realizacji pasów przeciwpożarowych oraz urządzić pasy przeciwpożarowe wzdłuż linii kolejowej nr [...] na odcinku 34.850 km - 36.000 km w terminie do dnia 30 września 2011r.
W uzasadnieniu organ pierwszej instancji podniósł, że przeprowadzone czynności kontrolno - rozpoznawcze w dniu 14 lipca 2011r. na terenach wzdłuż torów linii kolejowej nr [...], na obszarze lasów Leśnictwa G. i K. powiatu [...], wykazały nieprawidłowości z zakresu ochrony przeciwpożarowej. Stwierdzone uchybienia mają wpływ na stan i poziom bezpieczeństwa przeciwpożarowego lasów. W trakcie kontroli stwierdzono, że na odcinku 26.480 km - 28.900 km pasy przeciwpożarowe wzdłuż linii kolejowej nie są utrzymywane zgodnie z wymaganiami, tj. na odcinku 26.480 km - 28.230 km pasy przeciwpożarowe nie zostały oczyszczone z roślinności do warstwy mineralnej. Teren, na którym urządzono pasy przeciwpożarowe w całości jest zarządzany przez A S.A., a na odcinku od 28.230 km do 28.900 km pierwszy pas terenu od strony linii kolejowej mimo, że jest oczyszczony do warstwy mineralnej, nie spełnia wymagań, ponieważ jego szerokość wynosi 1,8 m. Drugi pas terenu tworzy droga gruntowa, która znajduje się na terenie Lasów Państwowych. Teren zarządzany przez A S.A. to obszar o szerokości około 18,5 m mierząc od osi skrajnego toru kolejowego. Według oświadczenia T. W. na tym terenie kolej powstała w latach 1902 - 1905, natomiast zastępca Nadleśniczego A. P. stwierdził, że las powstał przed wybudowaniem kolei. Ponadto na całym odcinku pomiędzy pasami terenu występują drzewa iglaste. Taki stan stwarza zagrożenie pożarowe poprzez brak zabezpieczenia przeciwpożarowego między linią kolejową a lasem. Na odcinku od 34.850 km do 36.000 km linii kolejowej nr [...] przy terenach leśnych należących do Nadleśnictwa Kolumna stwierdzono, że pasy przeciwpożarowe po obu stronach torów kolejowych nie występują. Teren, na którym powinny być urządzone pasy przeciwpożarowe jest zarośnięty roślinnością. A S.A. zarządza terenem o szerokości ok. 25 m od osi skrajnego toru kolejowego. Jako główne źródło zagrożenia pożarowego dla obszarów leśnych, położonych wzdłuż szlaków kolejowych organ pierwszej instancji wskazał ruch kolejowy, a w szczególności proces hamowania pociągu. Podniósł, że w przepisach kolejowych i instrukcjach są określone odpowiednie masy hamujące dla poszczególnych prędkości taboru i wielkości składu, które mają stanowić skuteczny sposób na bezpieczne zatrzymanie składu kolejowego. Masy te sięgają od kilkudziesięciu do kilkuset ton. Hamowanie odbywa się z wytwarzaniem snopów iskier mechanicznych, stanowiących rozżarzone cząstki stali. W przypadku braku pasów przeciwpożarowych powstałe w wyniku hamowania snopy iskier stwarzają duże zagrożenie pożarowe dla lasu, szczególnie w okresie letnim, gdy występuje wysoka temperatura otoczenia i niska wilgotność ściółki. Zgodnie z § 9 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 7 sierpnia 2008r. w sprawie wymagań w zakresie odległości i warunków dopuszczających usytuowanie drzew i krzewów, elementów ochrony akustycznej i wykonywania robót ziemnych w sąsiedztwie linii kolejowej, a także sposób urządzania i utrzymywania zasłon odśnieżnych oraz pasów przeciwpożarowych (Dz.U. nr 153, poz. 955) pasy przeciwpożarowe w sąsiedztwie linii kolejowej, na której prowadzony jest ruch, powinny być urządzane jako dwa równoległe do linii kolejowej pasy terenu, o szerokości co najmniej 2 m, odległe od siebie od 10 m do 15 m i połączone ze sobą co 25 m do 50 m tej samej szerokości pasami poprzecznymi. Pierwszy pas terenu powinien być urządzony w odległości od 2 m do 5 m od dolnej krawędzi nasypu lub górnej krawędzi przekopu linii kolejowej, a w razie występowania rowów bocznych - od zewnętrznej krawędzi tych rowów. Ponadto pasy terenu, o których mowa w ust. 1, powinny być całkowicie oczyszczone z wszelkiej roślinności do warstwy mineralnej, a na gruntach torfiastych - posypane warstwą piasku o grubości od 0,01 m do 0,02 m, natomiast prostokąty powstałe między pasami terenu powinny być oczyszczone z krzewów, suchej ściółki i gałęzi oraz zadrzewione gatunkami roślin liściastych, jeśli warunki siedliskowe zapewniają prawidłowy ich rozwój. W § 38 ust. 2 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. nr 109, poz. 719) wskazano, iż podmioty właściwe do wykonania i utrzymywania pasów określono w trzech ustawach: