Sprawa ze skargi na decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych w przedmiocie uprawnienia do świadczenia pieniężnego
Sentencja

Dnia 21 lutego 2012 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi - Wydział II w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Czesława Nowak - Kolczyńska, Sędziowie Sędzia WSA Arkadiusz Blewązka, Sędzia WSA Renata Kubot - Szustowska (spr.), Protokolant Asystent sędziego Marcin Olejniczak, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 lutego 2012 roku przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Ł. K. G. sprawy ze skargi A. M. na decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia [...] nr [...] w przedmiocie uprawnienia do świadczenia pieniężnego oddala skargę.

Uzasadnienie strona 1/5

Decyzją z dnia [...] r. nr [...] Kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych na podstawie art. 151 § 1 pkt 1 w zw. z art. 145a § 1 k.p.a., art. 2, art. 4 ust. 1, 2 i 4 ustawy z dnia 31 maja 1996 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (Dz.U. nr 87, poz. 395 ze zm.) odmówił A.M. uchylenia własnej decyzji ostatecznej z dnia [...] r. nr [...].

Uzasadniając podjęte rozstrzygnięcie organ podkreślił, że decyzją z dnia [...] r. odmówił A. M. przyznania uprawnienia do świadczenia pieniężnego z tytułu deportacji do pracy przymusowej.

W dniu 24 lutego 2010 r. A.M. wystąpił z pismem, które Kierownik Urzędu zakwalifikował jako wniosek o zmianę lub uchylenie decyzji własnej w trybie art. 154 k.p.a., wydając w dniu [...] r. decyzję o odmowie uchylenia własnej decyzji z dnia [...] r., utrzymaną następnie w mocy decyzją tego organu z dnia [...] r. nr [...].

Na skutek uwzględnienia skargi A.M. przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Ł. wyrokiem z dnia [...] r. sygn. akt [...] decyzje Kierownika Urzędu z dnia [...] r. i [...] r. zostały usunięte z obrotu prawnego, z uwagi na konieczność wyjaśnienia przez organ jaka jest rzeczywista treść wniosku strony w kontekście istnienia decyzji ostatecznej, a następnie przyjęcie właściwego, wnioskowanego przez stronę trybu weryfikacji tej decyzji oraz wyjaśnienie wszystkich istotnych dla rozstrzygnięcia okoliczności sprawy zmierzających do ustalenia, czy spełnione zostały ustawowe przesłanki do uwzględnienia wniosku. Ponadto Sąd stwierdził, że istnieje duże prawdopodobieństwo, że złożenie przez stronę wniosku w dniu 24 lutego 2010 r. miało na celu wznowienie postępowania administracyjnego, zakończonego decyzją z dnia [...] r. Sąd zauważył nadto, że w przypadku uchybienia terminu do wznowienia postępowania w trybie art.145a k.p.a. strona może bronić się, wnosząc prośbę o jego przywrócenie.

W związku z powyższym Kierownik Urzędu, po uwzględnieniu pisma strony z dnia 4 marca 2011 r., w dniu 31 marca 2011 r. postanowił przywrócić termin do złożenia wniosku o wznowienie postępowania i wznowił postępowanie w sprawie przyznania świadczenia pieniężnego na podstawie przepisów z dnia 31 maja 1996 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej (...).

Następnie organ przywołał treść zmienionego na skutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 grudnia 2009 r. sygn. akt K 49/07 (Dz. U. z dnia 23 grudnia 2009 r. Nr 220, poz. 1734) przepisu art. 2 pkt 2 lit. a ustawy i podniósł, iż w świetle obowiązujących przepisów prawa nie każda praca przymusowa w okresie okupacji uprawnia do przyznania świadczenia pieniężnego, o którym mowa w ustawie. Strona do wniosku o przyznanie świadczenia pieniężnego załączyła oświadczenia świadków B. C. i K. K. Obaj świadkowie potwierdzili, że strona w okresie od 1.10.1941 r. do 17.01.1945 r. wykonywała pracę przymusową w charakterze robotnika fizycznego i pastucha krów w gospodarstwie rolnym Niemca R. w O. Wskazane dowody były zresztą podstawą do zaliczenia stronie tego okresu pracy do uprawnień emerytalnych przez ZUS. Z wyjaśnień strony wynika natomiast, że w czasie okupacji została wraz z rodzicami przesiedlona z miejscowości W. do wsi G., skąd została zabrana po ukończeniu 12 lat w 1941 r. do wypasania krów u Niemca we wsi O. Fakt przesiedlenia do wsi G. potwierdza także Ankieta Biura Dowodów Osobistych wypełniana przez stronę w latach 50-tych. Z ustaleń poczynionych przez organ, po uzupełnieniu materiału dowodowego, w oparciu o dokumenty otrzymane z Fundacji "Polsko-Niemieckie Pojednanie" wynika, że strona została wraz z rodziną przesiedlona z W. do odległej o około 2 km wsi G. Pracę wnioskodawcy w pobliskim O. (odległość od G. i W. około 3,5km) potwierdzili świadkowie K. K. i B. C., którzy jak twierdzą, mieszkali w O. i byli w tym czasie bliskimi sąsiadami bowiem na co dzień widywali stronę przy wykonywaniu pracy. Oświadczenie B. C. jest jednak niewiarygodne, a to dlatego, że według ustaleń Kierownika w latach 1940 - 1945 był on wywieziony do pracy przymusowej do III Rzeszy, do miejscowości A. i z tego tytułu uzyskał pomoc w Fundacji "Polsko - Niemieckie Pojednanie" oraz na mocy decyzji organu uprawnienie do świadczenia pieniężnego za pracę przymusową na rzecz III Rzeszy. Powyższe świadczy zatem o tym, że B. C. nie mógł być świadkiem pracy A.M. w swojej rodzinnej wsi O. w latach 1941-1945. Obecnie obaj wskazani przez stronę świadkowie, nie żyją i, w przekonaniu organu, nie ma możliwości wyjaśnienia zaistniałych wątpliwości. Konkludując, Kierownik Urzędu stwierdził, że nie neguje ciężkiej sytuacji strony, która została zmuszona w młodym wieku do pracy przymusowej w gospodarstwie rolnym. Jednak nie można uznać, że praca ta przybrała szczególnie dotkliwą formę, o której mówi Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 16 grudnia 2009 r., albowiem była wykonywana w odległości 2-3km od stałego miejsca zamieszkania, wśród otoczenia znanego stronie pod względem kulturowym i geograficznym, z możliwością kontaktu z rodziną i sąsiadami.

Strona 1/5