Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Iwona Niżnik-Dobosz (spr.) Sędziowie: WSA Magda Froncisz WSA Tadeusz Kiełkowski Protokolant: starszy sekr. sądowy Beata Stefańczyk po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 września 2018 r. sprawy ze skargi [...] Sp. z.o.o. z siedzibą w W. na decyzję Wojewody [...] z dnia [...] kwietnia 2018 r.znak:[...] w przedmiocie sprzeciwu wobec zamiaru wykonania robót budowlanych skargę oddala.
Wojewoda decyzją z dnia 13 kwietnia 2018 r. (znak: [...]), na podstawie:
- art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r., poz. 1257 z późn. zm. - dalej jako: k.p.a.) oraz
- art. 82 ust. 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r., poz. 1332 z późn. zm. - dalej jako: u.p.b.), po rozpatrzeniu odwołania [...] Sp. z o.o. (obecnie: [...] Sp. z o.o.) od decyzji Prezydenta Miasta K. z dnia 10 sierpnia 2017 r., Nr [...] (znak: [...]), wnoszącej sprzeciw wobec zamiaru wykonania robót budowlanych określonych jako instalacja urządzeń radiokomunikacyjnych wraz z antenowymi konstrukcjami wsporczymi na budynku przy ul [...] w K., teren inwestycji: działka nr [...] obr. [...] jedn. ewid. [...] utrzymał w mocy decyzję organu I instancji.
Powyższe rozstrzygnięcie zapadło w następującym stanie faktycznym i prawnym:
Decyzją z dnia 10 sierpnia 2017 r., Nr [...] (znak: [...]), Prezydent Miasta K., po rozpatrzeniu zgłoszenia [...] Sp. z o.o. z dnia 12 czerwca 2017 r. dotyczącego robót określonych we wniosku, jako instalacja urządzeń radiokomunikacyjnych wraz z antenowymi konstrukcjami wsporczymi na budynku przy ul. [...], dz. nr [...], wniósł sprzeciw wobec zamiaru wykonania ww. robót budowlanych. Podstawę prawną rozstrzygnięcia stanowił art. 30 ust. 6 pkt 1 u.p.b.
Odwołanie od ww. decyzji wniosła [...] Sp. z o.o. w W.. Strona odwołująca się zarzuciła kwestionowanej decyzji, m.in. naruszenie art. 29 ust. 2 pkt 15 u.p.b. w zw. z art. 30 ust. 1 pkt 3 lit. b u.p.b., poprzez ich niezastosowanie i wniesienie sprzeciwu oraz art. 30 ust. 6 pkt 1 u.p.b., poprzez jego zastosowanie, gdy nie istniały przesłanki do jego zastosowania. Ponadto strona odwołująca się podniosła, że sprzeciw został wniesiony po upływie terminu materialnoprawnego wyznaczonego przez ustawodawcę.
Wojewoda, badając przedmiotową sprawę wskazał na wstępie, że rozpoczęcie procesu inwestycyjnego powinno być - co do zasady - poprzedzone uzyskaniem pozwolenia na budowę (art. 28 ust. 1 u.p.b.), poza wyliczonymi w art. 29-31 u.p.b. w sposób enumeratywny rodzajami budów oraz innych robót budowlanych, które nie wymagają pozwolenia na budowę. W nawiązaniu do powyższego, organ odwoławczy podał, że przedmiotowe zamierzenie (instalacja na dachu budynku antenowej konstrukcji wsporczej o wysokości 8,17 m wraz z urządzeniami radiokomunikacyjnymi oraz towarzyszącym osprzętem) zostało zgłoszone, na zasadzie art. 29 ust. 2 pkt 15 u.p.b., jako instalowanie urządzeń, w tym antenowych konstrukcji wsporczych i instalacji radiokomunikacyjnych, na obiektach budowlanych, w zw. z art. 30 ust. 1 pkt 3 lit. b u.p.b. (urządzenia o wysokości powyżej 3 m). Tym samym organ II instancji podkreśli, że zasadniczą kwestią dla rozstrzygnięcia sprawy była ocena, czy przedsięwzięcie, którego dotyczy ww. zgłoszenie może być zrealizowane na podstawie zgłoszenia, czy też koniecznym będzie uzyskanie przez inwestora pozwolenia na budowę. Mając na uwadze powyższe, Wojewoda powołując się na orzecznictwo sądów administracyjnych uznał, że w przypadku takiej inwestycji zawsze konieczne będzie uzyskanie pozwolenia na budowę. Przywołując treść art. 29 ust. 2 pkt 15 u.p.b. organ odwoławczy zaznaczył bowiem, że stacja bazowa telefonii komórkowej stanowi całość techniczno-użytkową składającą się z szeregu elementów, które nie mogą działać oddzielnie. Dlatego też, zdaniem organu II instancji, wykonania robót budowlanych związanych z wybudowaniem na budynku masztu wraz z zainstalowaniem na nim anten i doprowadzeniem instalacji elektrycznej i innych elementów niezbędnych do funkcjonowania tej stacji bazowej nie można utożsamiać z prostym montowaniem anteny na dachu budynku. Argumentując swoje stanowisko, Wojewoda wskazał, że w orzecznictwie sądowoadministracyjnym przyjmuje się, iż skoro art. 30 ust. 1 pkt 3 lit. b u.p.b. stanowi o urządzeniach o wysokości powyżej 3 m instalowanych na obiektach budowlanych, a stacja bazowa telefonii cyfrowej, z uwagi na definicję zawartą w § 3 rozporządzenia z dnia 26 października 2005 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać telekomunikacyjne obiekty budowlane i ich usytuowanie (Dz.U. Nr 219, poz. 1864 z późn. zm. - dalej jako: rozporządzenie lub rozporządzenie z dnia 26 października 2005 r.) jest telekomunikacyjnym obiektem budowlanym, a właściwie budowlą, nie zaś urządzeniem funkcjonującym samodzielnie, to budowa taka nie mieści się w wyjątkach od zasady określonej w art. 28 u.p.b. W dalszej kolejności organ odwoławczy przywołując treść art. 3 pkt 1 i 3 u.p.b. wskazał, że w jego ocenie, usytuowanie masztu stacji bazowej telefonii komórkowej na dachu budynku nie wpływa na jego klasyfikację, bowiem nieracjonalne byłoby traktowanie masztu raz jako budowli, a innym razem jako urządzenia. Podkreślono przy tym, że obiekt taki nie zmienia swojego przeznaczenia zależnie od miejsca jego wykonania. Jednocześnie odnosząc się do wyliczenia budowli w art. 3 pkt 3 u.p.b., organ odwoławczy powołał się na orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego, wskazując, że określone w tym przepisie wyliczenie budowli nie stanowi katalogu zamkniętego, a ma charakter jedynie przykładowy, pomimo nieużycia przez ustawodawcę zwrotu "w szczególności". Podkreślono przy tym, że budowa stacji bazowej telefonii komórkowej, obejmująca wykonanie na budynku konstrukcji wsporczej (masztu) umieszczonej na fundamencie, wraz z urządzeniami antenowymi, nie może być klasyfikowana jako instalowanie (montaż) urządzeń na obiekcie, a w związku z tym nie będzie objęte dyspozycją art. 29 ust. 2 pkt 15 u.p.b., w następstwie czego konieczne będzie dla realizacji takiej inwestycji uzyskanie pozwolenia na budowę. Ponadto zaznaczono, że nowelizacja przepisów Prawa budowlanego przez ustawę z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych, nie zmieniła zakresu pojęcia "urządzenie", jak również nie pozbawiała aktualności dotychczasowej wykładni pojęcia "instalacja", co oznaczało, że ww. przepis miał zastosowanie do sytuacji, w której istniał już nośnik, na jakim miałyby być zainstalowane anteny i urządzenia wyposażenia stacji bazowej. Zwrócono również uwagę, że niezależnie od powyższego nie można było przyjąć, iż zakres robót związanych m.in. z budową masztu i anten ograniczał się będzie do prac budowlanych polegających na instalowaniu. Dodano także, że pojęcie to zostało m.in. użyte dla określenia robót budowlanych zwolnionych z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę wymienionych w art. 29 ust. 2 pkt 15 u.p.b. i w tym przypadku należy je odnosić do robót realizowanych na już istniejących obiektach budowlanych stanowiących nośnik do owej instalacji urządzeń. Tym samym wskazano, że zamierzenie budowlane polegające na wykonaniu takiego nośnika i wykonania na nim instalacji urządzeń, obejmuje szerszy zakres robót i wiąże się z realizacją obiektu budowlanego (budowli), a więc z obowiązkiem uzyskania pozwolenia na budowę. Podniesiono bowiem, że fakt usytuowania masztu wraz z antenami oraz szeregiem pozostałych elementów na dachu budynku nie może wpłynąć na zmianę kwalifikacji tego zamierzania z obiektu budowlanego na "urządzenia", a nadto jest ono "obce" w stosunku do budynku i nie jest związane z jego funkcjonowaniem. Wojewoda dodał również, że fakt niezdefiniowania pojęcia "urządzenie" użytego m.in. w art. 29 ust. 2 pkt 15 u.p.b. nie pozwala jeszcze przyjmować, że chodzić będzie w tym przypadku o jakiekolwiek urządzenie w rozumieniu potocznym. W ocenie organu odwoławczego, pojęcie to odnosi się natomiast do urządzeń budowlanych określonych w art. 3 pkt 9 u.p.b., które spełniają łącznie dwie cechy, tj. są to urządzenia techniczne związane z obiektem budowlanym oraz zapewniają one możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem. Tymczasem zdaniem organu II instancji, przedmiotowa stacja bazowa telefonii komórkowej nie spełniała drugiego z ww. warunków, a mianowicie jej celem nie było zapewnienie samej możliwości użytkowania budynku magazynowego zgodnie z jego przeznaczeniem, gdyż budynek ten mógł funkcjonować niezależnie od posadowienia na jego dachu tej stacji. Podkreślono bowiem, że przedmiotowa stacja bazowa nie stanowiła elementu wyposażenia tego budynku, ani też nie była urządzeniem związanym funkcjonalnie z takim budynkiem. Według organu odwoławczego, stanowiła ona natomiast odrębny od budynku obiekt, tworząc przy tym samodzielną i odrębną w stosunku do budynku całość techniczno-użytkową, składającą się z szeregu poszczególnych elementów, połączonych w taki sposób, aby zgodnie z wymogami techniki nadawały się do określonego użytku. W ocenie Wojewody, instalowanie antenowych konstrukcji wsporczych i instalacji radiokomunikacyjnych na obiektach budowlanych w oparciu o zgłoszenie byłoby możliwe, ale np. na budynkach, w których mieści się jednostka Straży Pożarnej, a instalowane urządzenie radiokomunikacyjne, służyć ma prowadzeniu działalności przez tę jednostkę. Ponadto organ II instancji wskazał, że na podstawie art. 29 ust. 2 pkt 15 u.p.b. można również zrealizować, np. anteny do odbioru telewizji satelitarnej w budynkach mieszkalnych, czy internetu drogą radiową oraz zabudowę balkonu (np. szybami), co oznacza, że przepis ten nie jest niemożliwy do zastosowania. Ponadto powołując się na orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego, organ odwoławczy podał, że budowa stacji bazowej telefonii komórkowej na podstawie zgłoszenia, a więc bez udziału stron nie daje gwarancji prawidłowego wyznaczenia obszaru oddziaływania obiektu związanego z emisją fal elektromagnetycznych oraz poszanowania uzasadnionych interesów osób trzecich posiadających nieruchomości w tym obszarze, do których to terenów inwestor nie ma prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane.