Ustrój samorządu terytorialnego, w tym referendum gminne, Samorząd terytorialny
Tezy

Przepis art. 190 ust. 1 pkt 4 i ust. 2 art. 190 ust. 2 ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw /Dz.U. nr 95 poz. 602 ze zm./ obejmuje nie tylko przypadki skazania za przestępstwo, również te, w których sąd karny ustalił fakt popełnienia przestępstwa oraz winę oskarżonego, ale zarazem warunkowo umorzył postępowanie karne przeciwko oskarżonemu. Ustawa mówi bowiem nie o skazaniu za przestępstwo, ale o wyroku orzeczonym za przestępstwo.

Inne orzeczenia o symbolu:
626 Ustrój samorządu terytorialnego, w tym referendum gminne
Inne orzeczenia z hasłem:
Samorząd terytorialny
Inne orzeczenia sądu:
NSA oz. w Krakowie
Uzasadnienie

Wygaśnięcie mandatu jest relatywnie łatwo wytłumaczyć, gdy radny został skazany za przestępstwo z winy umyślnej i została mu wymierzona kara. Mniej oczywiste bywa dla zainteresowanych łączenie wygaśnięcia mandatu z warunkowym umorzeniem postępowania karnego na okres próbny /art. 66 par. 1 w zw. z art. 67 par. 1 kodeksu karnego/. W innej sprawie niż wyżej analizowana, sąd karny uznał, że oskarżony dopuścił się popełnienia zarzucanego mu czynu. Okoliczności popełnienia przestępstwa nie budziły wątpliwości, a wina i społeczna szkodliwość czynu nie były znaczne. Gdy więc rada podjęła uchwałę o wygaśnięciu mandatu, zainteresowany w skardze do NSA zakwestionował legalność uchwały, argumentując, że nie został skazany za przestępstwo, albowiem postępowanie zostało umorzone. Rada nie może więc samodzielnie orzekać o winie i karać radnego utratą mandatu.

Sąd uznał jednak, iż prawidłowe było przyjęcie przez radę gminy, że nastąpiło wygaśnięcie mandatu na skutek wydanego wyroku. Przepis art. 190 ust. 1 pkt 4 i ust. 2 ordynacji wyborczej obejmuje nie tylko przypadki skazania za przestępstwo, ale i te, w których sąd karny ustalił fakt popełnienia przestępstwa oraz winę oskarżonego, ale zarazem warunkowo umorzył postępowanie karne przeciwko oskarżonemu /wyrok NSA z dnia 21 maja 2001 r., II SA/Kr 388/01/. Ustawa mówi bowiem nie o skazaniu za przestępstwo, ale o wyroku orzeczonym za przestępstwo.

Komentarz Wiesława Kisiela odnosi się również do wyroku z dnia 21 maja 2001 r. II SA/Kr 541/01

Wróćmy jeszcze na koniec do argumentacji rady odmawiającej stwierdzenia wygaśnięcia mandatu: "podjęliśmy uchwałę, albowiem nie mogliśmy pozostawić nie załatwionego wniosku". Natomiast wojewoda w swym rozstrzygnięciu nadzorczym w ten sposób sformułował zarzut, że można by jego stanowisko odczytywać jako tezę: "skoro wpłynął wniosek o stwierdzenie wygaśnięcia mandatu, więc rada nie ma innej możliwości, jak tylko i wyłącznie stwierdzić takie wygaśnięcie". Oczywiście takie stanowisko nie mogłoby się ostać, gdyż obowiązkiem rady jest ustalić, czy rzeczywiście zaistniała przesłanka wygaśnięcia mandatu /ustawa mówi o pięciu przesłankach: /1/ odmowie złożenia ślubowania, /2/ pisemnym zrzeczeniu się mandatu, /3/ utracie prawa wybieralności lub braku tego prawa w dniu wyborów, /4/ prawomocnym wyroku sądu, orzeczonym za przestępstwo popełnione z winy umyślnej, oraz o /5/ śmierci/. W uchwale napisano niefortunnie "odmawia się stwierdzenia wygaśnięcia", co nie odzwierciedla zakresu ustaleń i kompetencji rady. Jestem zdania, że odmawiając uwzględnienia wniosku o stwierdzenie wygaśnięcia mandatu, należy posłużyć się formułą: rada stwierdza, że nie wystąpiła żadna z przesłanek wygaśnięcia mandatu radnego przewidzianych w art. 190 ust. 1 ordynacji. Zadaniem rady jest autorytatywne ustalenie, czy zaistniały przesłanki przewidziane w hipotezie przepisu. Jeżeli odpowiedź jest twierdząca, to wówczas należy w uchwale określić, z jaką przesłanką łączony jest skutek i na tej podstawie zadeklarować, iż z mocy prawa mandat wygasł już przed podjęciem uchwały. Jeśli natomiast przesłanki nie zaistniały, to właśnie ich brak będzie treścią uchwały. Wówczas mandat trwa i rada nie może tego zmienić: ani nie wyraża zgody, ani tym bardziej nie może się temu sprzeciwić.

Strona 1/1
Inne orzeczenia o symbolu:
626 Ustrój samorządu terytorialnego, w tym referendum gminne
Inne orzeczenia z hasłem:
Samorząd terytorialny
Inne orzeczenia sądu:
NSA oz. w Krakowie