Sprawa ze skargi Spółdzielni Spożywców w K. na akt naliczenia przez Prezydenta Miasta K. z 16 stycznia 1998 r. w przedmiocie opłaty za korzystanie z zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych~
Tezy

1. Wartość sprzedaży wyrobów alkoholowych przesądzająca o ewentualnej zwyżce należnej opłaty jest wyznaczana łącznie dla całej ich sprzedaży w punkcie sprzedaży, nienależnie od tego, czy wzrost dotyczył wszystkich grup napojów, czy tylko niektórych.

2. Obowiązek zapłacenia podwyższonej opłaty jest wyznaczany przez wartość sprzedaży wyrobów alkoholowych, która nie obejmuje podatku od towarów i usług.

3. Przesłanką zastosowania podwyższonej opłaty nie jest całkowity przychód ze sprzedaży alkoholu, obliczony według "cen obejmujących podatek VAT", lecz "wartość sprzedaży nie uwzględniająca podatku VAT".

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny, po rozpoznaniu sprawy ze skargi Spółdzielni Spożywców w K. na akt naliczenia przez Prezydenta Miasta K. z 16 stycznia 1998 r. w przedmiocie opłaty za korzystanie z zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych

- uchylił zaskarżone akty naliczenia i stwierdził istnienie obowiązku strony skarżącej obliczania dla celów opłaty za korzystanie z zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych wartości:

- dla całej sprzedaży wyrobów alkoholowych w punkcie sprzedaży,

- bez uwzględnienia podatku od towarów i usług, należnego od tej sprzedaży;

uchyla zaskarżone akty naliczenia; (...).

Uzasadnienie strona 1/8

16 stycznia 1998 r. pracownik Urzędu Miasta K., powołując się na ustawę z dnia 1 sierpnia 1997 r. o zmianie ustawy o wychowaniu trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi /Dz.U. nr 113 poz. 732/, ustalił wysokość opłaty za korzystanie z zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych, jaką z mocy ustawy powinna zapłacić Spółdzielnia Spożywców w K.

Pismem z 17 lutego 1998 r. Spółdzielnia zwróciła się do Urzędu Miasta K. z wnioskiem "o wyjaśnienie zasadności naliczenia podwyższonych opłat za prowadzoną sprzedaż napojów alkoholowych". Domagano się uzależnienia wysokości opłat od struktury sprzedaży w poszczególnych punktach sprzedaży.

W odpowiedzi, zastępca Dyrektora Wydziału Handlu i Usług Urzędu Miasta K. /nadal bez powoływania się na upoważnienie otrzymane od Prezydenta Miasta K./ w piśmie z 26 lutego 1998 r. stwierdził lapidarnie, że "art. 11[1] ust. 3 ustawy wyraźnie mówi o globalnym obrocie napojami alkoholowymi w danym punkcie sprzedaży". Dodano też pouczenie, że zainteresowana Spółdzielnia może złożyć skargę do Samorządowego Kolegium Odwoławczego.

Stosownie do powyższego pouczenia, Spółdzielnia skierowała skargę do Samorządowego Kolegium Odwoławczego, ale Kolegium uznało się za niewłaściwe w sprawie. Powołując się na uchwałę składu pięciu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 czerwca 1997 r. - OPK 3-31/97 - ONSA 1997 Nr 4 poz. 151, pouczono Spółdzielnię, że "organem właściwym do wyrażenia stanowiska w zakresie prawidłowości naliczania wysokości opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych (...) jest Naczelny Sąd Administracyjny (...) w trybie art. 16 ust. 1 pkt 4 i art. 34 ust. 3 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym. Należy wezwać organ do usunięcia naruszenia prawa, a następnie, po upływie 30 dni od daty doręczenia wezwania organowi, można w terminie kolejnych 30 dni wnieść bezpośrednio do Naczelnego Sądu Administracyjnego skargę na zajęte przez organ stanowisko".

Również i tym razem Spółdzielnia zastosowała się do pouczenia, i pismem z 26 maja 1998 r. wezwała Urząd Miasta K. do usunięcia naruszenia prawa, polegającego na zawyżeniu opłat za korzystanie z zezwolenia na sprzedaż alkoholu. Urząd Miasta K., pismem z 18 czerwca 1998 r., podtrzymał swoje wcześniejsze stanowisko w sprawie.

Skarga Spółdzielni wpłynęła do Naczelnego Sądu Administracyjnego 15 lipca 1998 r. Spółdzielnia domaga się przeprowadzenia kontroli prawidłowości naliczania opłat za korzystanie z zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych i zobowiązanie Gminy Miasta K. do dokonania korekt naliczeń, względnie o ustalenie nowej wysokości opłat.

Zdaniem skarżącej Spółdzielni, podstawą obliczenia wysokości opłat powinna być cena sprzedaży netto, bez podatku VAT, a zarazem - wysokość obrotu poszczególnymi rodzajami napojów alkoholowych w danej placówce. "Za podstawę ustalenia opłaty przyjęto wielkość ogólnego obrotu napojami alkoholowymi, a nie wielkość obrotu poszczególnymi asortymentami tych napojów, (...) pomimo, iż funkcjonują oddzielne kategorie zezwoleń na sprzedaż poszczególnych asortymentów napojów alkoholowych, na które skarżąca otrzymała zezwolenia (...) przyjęto, że opłata, a konkretnie jej podwyższenie, naliczana jest od łącznej wartości sprzedaży wszystkich wyrobów alkoholowych danej placówki w roku poprzednim, nie zaś od wartości sprzedaży poszczególnych rodzajów napojów alkoholowych. Skoro Gmina (...) pobiera opłaty za zezwolenie i ustala w zależności od tego czy zezwolenie dotyczy napojów o zawartości do 18 procent alkoholu czy powyżej, to podwyższenie opłaty do 50 procent czy o 100 procent powinno być wyliczone w zależności od wartości sprzedaży danego rodzaju alkoholu. Nie może dochodzić do paradoksalnej sytuacji, że o wielkości opłaty zadecyduje wielkość sprzedaży wódki i odwrotnie: na wzrost opłat za sprzedaż wódki wpływa zwiększona sprzedaż piwa i napojów niskoprocentowych". Zdaniem Skarżącej, "podwyższanie opłat w zależności od wartości sprzedaży napojów alkoholowych łącznie, tj. w oderwaniu od udzielonych zezwoleń, powoduje znaczne i nieuzasadnione podwyższenie opłat, z czego Gmina Miasta K. osiąga nienależną korzyść".

Strona 1/8