Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Renata Czeluśniak Sędziowie: WSA Mirosław Bator WSA Jacek Bursa (spr.) Protokolant: Anna Balicka po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 marca 2014 r. sprawy ze skargi G. F., W. F. i Z. F. na decyzję Wojewody [...] z dnia 29 listopada 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy zwrotu działki skargę oddala.
Decyzją z dnia 28 grudnia 2012 r. nr [...] Starosta orzekł o odmowie zwrotu na rzecz: G. F., Pana W. F. i Z. F. części działki nr [...], położonej w obr. [...] jedn. ewid. [...] m. K., w granicach wywłaszczonej (nabytej) na rzecz Skarbu Państwa parceli l. kat. [...] b. gm. kat. S.. Orzekając w w/w sposób organ l instancji wskazał, iż z pozyskanych przez niego dowodów (m.in. protokoły zdawczo-odbiorcze oraz zdjęcia lotnicze) wynika, iż cel wywłaszczenia parceli l. kat. [...] b. gm. kat. S. określony w umowie sprzedaży z dnia 11 lipca 1969 r. Rep. [...] jako budowa Zakładu dla Psychicznie Chorych [...] w K., został zrealizowany na stanowiącej przedmiot niniejszego postępowania części tej parceli odpowiadającej części działki nr [...], położonej w obr. [...] jedn. ewid. [...] m. Kraków już w roku 1973.
Odwołanie od w/w decyzji złożyli G. F., Z. F. i W. F., zarzucając iż nie zachodzi tożsamości inwestycji wskazanej jako cel wywłaszczenia inwestycji i inwestycji zrealizowanej na nieruchomości. Planowany Zakład dla Psychicznie Chorych [...] w K. nie miał być tym samym co Państwowy Dom Pomocy Społecznej dla Dorosłych w K.. Cele te nie są bowiem identyczne, a co najwyżej można je uznać za zbliżone. Chronologia zdarzeń wskazuje, że niedługo po wywłaszczeniu, przed upływem terminów, o których mowa w art. 137 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, póz. 651 ze zm.) określanej dalej jako u.g.n. doszło do modyfikacji celu wywłaszczenia. Tym samym nieruchomość okazała się zbędna na cele wywłaszczenia. Przedmiotowy Zakład dla Psychicznie Chorych [...] nigdy nie został uruchomiony. Inwestycja tuż po wybudowaniu posłużyła innemu celowi niż wskazany w umowie sprzedaży. Pomimo, iż w protokole odbioru nieruchomości z dnia 30 grudnia 1973 r. wskazano, że odbiór przekazano Dyrektorowi Zakładu Specjalnego dla Psychicznie Chorych, to samego Zakładu dla Psychicznie Chorych [...] nigdy nie zrealizowano. Potwierdza to fakt, że w przedmiotowym protokole mowa jest o odbiorze "Państwowego Domu Specjalnego w K.", oraz, że dnia 11 kwietnia 1973 r., czyli miesiąc po uzyskaniu decyzji o pozwoleniu na użytkowanie budynku, uruchomiono inną placówkę - Państwowy Dom Pomocy Społecznej.
Wojewoda [...] decyzją z dnia 29 listopada 2013r. nr: [...], w oparciu o art. 9a u.g.n. oraz art. 138 § 1 pkt 1 kpa, utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.
W ocenie organu odwoławczego biorąc pod uwagę treść art. 137 ust. 1 u.g.n. w zakresie definicji zbędności, organ prowadzący postępowanie o zwrot nieruchomości jest obowiązany w pierwszej kolejności możliwie najbardziej precyzyjnie określić cel wywłaszczenia nieruchomości, a następnie ustalić w drodze dostępnych środków dowodowych, czy w odniesieniu do konkretnej nieruchomości zaistniała przesłanka zbędności, z art. 137 ust. 1. W opinii organu odwoławczego nie może budzi wątpliwości prawidłowość ustalenia przez Starostę [...] celu nabycia umową sprzedaży z dnia 11 lipca 1969 r. Rep. [...] przez Skarb Państwa parceli l. kat. [...] b. gm. kat. S., gdyż wynika on wprost z treści w/w umowy. Z kolei szczegółowy planowany sposób zagospodarowania tego terenu uwidoczniony został na pozyskanym przez organ l instancji planie zagospodarowania terenu dotyczącym Zakładu Specjalnego dla Psychicznie Chorych [...] Niezdolnych do Pracy w K., uzgodnionym w dniu 20 czerwca 1968 r. przez Prezydium Rady Narodowej m. K. - Wydział Budownictwa, Urbanistyki i Architektury - Miejska Pracownia Urbanistyczna. Zgodnie z tym dokumentem na obszarze stanowiącym przedmiot niniejszego postępowania planowano urządzenie otoczenia planowanego budynku Zakładu Specjalnego dla Psychicznie Chorych [...], obejmującego teren zazieleniony z alejkami spacerowymi i ławkami. Stan zagospodarowania przedmiotowego terenu uwidoczniony na pozyskanej przez organ l instancji z Centralnego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej odbitce ze zdjęcia lotniczego wykonanego w dniu 22 sierpnia 1975 r. (a więc sześć lat po nabyciu parceli l. kat. [...] przez Skarb Państwa) jest praktycznie identyczny z tym zaplanowanym i przedstawionym na wspominanym planie zagospodarowania terenu dotyczącym Zakładu Specjalnego dla Psychicznie Chorych [...] Niezdolnych do Pracy w K., uzgodnionym w dniu 20 czerwca 1968 r. przez Prezydium Rady Narodowej m. K.-Wydział Budownictwa, Urbanistyki i Architektury - Miejska Pracownia Urbanistyczna. Na fotografii tej widoczny jest dokładnie taki sam jak był planowany, układ alejek spacerowych wraz z otaczającymi je urządzonymi terenami zielonymi. Obszar ten stanowi bezpośrednie otoczenie położonego na sąsiednich działkach budynku położonego przy ul. B.. Taki sam stan zagospodarowania wynika ze znajdujących się w aktach sprawy: mapy sytuacyjno-wysokościowej z dnia 25 kwietnia 1979 r. ks. rób. nr [...], oraz rastra mapy archiwalnej z roku 1985. Z kolei na zdjęciu lotniczym z dnia 17 czerwca 1970 r. (a więc wykonanym niespełna 1 rok po nabyciu parceli l. kat. [...] przez Skarb Państwa) widać wyraźnie, iż obszar części parceli l. kat. [...] w granicach części obecnej działki nr [...] oraz parcel sąsiednich został już ogrodzony (jak wynika z przeprowadzonych przez organ l instancji w dniu 2 kwietnia 2009 r. oględzin nieruchomości, ogrodzenie to istnieje do chwili obecnej) i rozpoczęto na nim prowadzenie prac budowlanych. Niezależnie od powyższego, zgromadzony materiał dowodowy potwierdza realizację celu wywłaszczenia na stanowiącym przedmiot niniejszego postępowania terenie, jeszcze w pierwszej połowie lat 70-tych. W szczególności mowa tutaj o protokole z dnia 30 grudnia 1972 r. w sprawie odbioru końcowego i przekazania do użytku (eksploatacji) inwestycji Państwowego Domu Specjalnego w K. (użytkownikiem któremu ją przekazano był Państwowy Zakład Specjalny dla [...] Psychicznie Chorych), z zastrzeżeniem, iż ukształtowanie, terenu, zieleń i zadrzewienie mają zostać ostatecznie wykonane w II kwartale 1973 r., a także o decyzji z dnia 7 marca 1973 r. nr [...] o pozwoleniu na użytkowanie Państwowego Domu Specjalnego w K.. Wszystkie wyżej wymienione dowody świadczą zatem jednoznacznie, iż cel wywłaszczenia określony w umowie sprzedaży z dnia 11 lipca 1969 r. Rep. [...] jako budowa Zakładu dla Psychicznie Chorych [...] w K. zaczął być realizowany przed upływem 7 lat od dnia zawarcia w/w umowy, oraz został ukończony przez upływem lat 10 od tej daty. Okoliczność ta została już także jednoznacznie potwierdzona w prawomocnym wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 21 kwietnia 2008 r. sygn. akt II SA/Kr 155/08, gdzie m.in. stwierdzono, iż "jak wynika z akt sprawy, stan faktycznego zagospodarowania części działki nr [...] obr. [...] jedn. ewid. [...] m. K. w granicach parceli l. kat. [...] b. gm. kat. S., ustalony w trakcie przeprowadzonych oględzin, w porównaniu do planowanego sposobu jej zagospodarowania wskazuje na zrealizowanie celu wywłaszczenia, tj. Zakładu dla Psychicznie Chorych [...]. Realizacja celu wywłaszczenia w obszarze w/w działki nastąpiła w terminie 3 lat i 5 miesięcy od daty przejęcia nieruchomości, o czym świadczy protokół z dnia 30 grudnia 1972 r. w sprawie odbioru końcowego i przekazania do użytku inwestycji pn. Państwowy Dom Specjalny w K.". Wyrok ten zapadł w sprawie zakończonej decyzją Starosty [...] z dnia 30 kwietnia 2007 r. nr [...] utrzymanej w mocy ostateczną decyzją Wojewody z dnia 21 grudnia 2007 r. nr [...], która orzekała o zwrocie działki nr [...] o pow. 0.4011 ha, położonej w obr. [...] jedn. ewid. [...] m. K., odpowiadającej części parceli l. kat. [...] b. gm. kat. S., oraz o umorzeniu postępowania w sprawie zwrotu części działki nr [...] położonej w obr. [...] jedn. ewid. [...] m. K., odpowiadającej części w/w parceli (z uwagi na wycofanie wówczas w tym zakresie żądania zwrotu przez wnioskodawców, którzy jednak już po wydaniu w/w orzeczenia ponownie z nim wystąpili). Dokonana w tym orzeczeniu ocena prawna nie pozostaje więc bez wpływu na niniejszą sprawę.