Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Sylwester Miziołek Sędziowie Sędzia WSA Renata Detka Sędzia WSA Jacek Kuza (spr.) po rozpoznaniu w dniu 20 lipca 2022 r. na posiedzeniu niejawnym, w trybie uproszczonym sprawy ze skargi R. W. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] kwietnia 2022 r. [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania administracyjnego I. oddala skargę; II. przyznaje od Skarbu Państwa (Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach) na rzecz R. K. kwotę 442,80 (czterysta czterdzieści dwa 80/100) złotych w tym VAT w kwocie 82,80 (osiemdziesiąt dwa 80/100) złotych tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze postanowieniem z [...] kwietnia 2022 r. [...], po rozpatrzeniu zażalenia R. W. od wydanego z upoważnienia Burmistrza S. postanowienia z [...] stycznia 2022 r. odmawiającego wszczęcia postępowania w sprawie umorzenia należności z tytułu nienależnie pobranego zasiłku pielęgnacyjnego na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 w związku z art. 144 kpa, utrzymało w mocy zaskarżone postanowienie.
W uzasadnieniu Kolegium podniosło, że decyzją z [...] kwietnia 2021 r., organ ds. świadczeń rodzinnych w S. uznał za nienależnie pobrane świadczenia rodzinne w formie zasiłku pielęgnacyjnego za okres od 1.07.2016 r. do 31.01.2021 r. i orzekł o zwrocie nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych w kwocie [...]zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie.
Decyzją z [...] września 2021 r. SKO w K. uchyliło powyższą decyzję w całości i umorzyło postępowanie organu I instancji wyjaśniając, że organ I instancji winien poinformować ZUS o równoczesnym pobieraniu zasiłku pielęgnacyjnego i dodatku pielęgnacyjnego w okresie od 01.07.2016 r. do 31.01.2021 r.
ZUS Oddział w K. Inspektorat w K. poinformował 28 października 2021 r. MGOPS w S., że od listopada 2021 r. przystąpi do realizacji potrąceń z tytułu zasiłków, które zostały wypłacone z pomocy społecznej, bo za ten sam okres zostało przyznane przez ZUS świadczenie. Z kolei 17 grudnia 2021 r. R. W. wystąpiła do organu I instancji o umorzenie nienależnie pobranego zasiłku pielęgnacyjnego. Następnie na etapie postępowania zażaleniowego zwróciła się o możliwie jak największe zmniejszenie dokonywanych z emerytury potrąceń, w sytuacji gdyby nie było podstaw do ich umorzenia.
Rozpatrując wniesione przez stronę zażalenie Kolegium wskazało, że w przypadku zaistnienia okoliczności pobrania przez osobę jednocześnie dodatku pielęgnacyjnego oraz zasiłku pielęgnacyjnego za ten sam okres, świadczeniobiorca zobowiązany jest do zwrotu tego ostatniego. Kwestie dotyczące zwrotu nadpłaconego zasiłku pielęgnacyjnego reguluje art. 16 ust. 7 i 8 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r. poz. 615). Cytując treść tego przepisu organ odwoławczy podał, że potrącenie pobranych tytułem zasiłku pielęgnacyjnego kwot za okres, za który przyznano dodatek pielęgnacyjny, następuje z mocy prawa. Odnosząc się zatem do wniosku o umorzenie należności z tytułu nienależnie pobranego zasiłku pielęgnacyjnego, lub jak największego zmniejszenia dokonywanych potrąceń organ wskazał, że ani Kolegium, ani organ ds. świadczeń rodzinnych w S. nie jest właściwy w przedmiocie udzielania jakichkolwiek ulgi. Podobne stanowisko zajął NSA w wyroku z 14 października 2020 r., I OSK 1095/20, gdzie stwierdził, że "ustawodawca nie pozostawił żadnej wątpliwości co do tego, że pomniejszenie świadczenia emerytalnego (rentowego) o kwotę nadpłaconego zasiłku pielęgnacyjnego następuje z mocy prawa i oddał tę kwestię do właściwości organów emerytalno-rentowych. Nie pozostawił tu żadnych uprawnień organowi właściwemu dla świadczeń rodzinnych, a w konsekwencji dla sądów administracyjnych. Od decyzji ZUS dokonujących pomniejszenia świadczeń emerytalno-rentowych na skutek nienależnie pobranego zasiłku pielęgnacyjnego, przysługuje odwołanie do sądu powszechnego".