Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Teresa Kobylecka, Sędziowie Sędzia WSA Jacek Kuza (spr.), Sędzia WSA Dorota Pędziwilk-Moskal, Protokolant Starszy sekretarz sądowy Katarzyna Tuz-Stando, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 29 marca 2012r. sprawy ze skargi Z.G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] znak: [...] w przedmiocie prawa do świadczeń opieki zdrowotnej I. oddala skargę; II. przyznaje od Skarbu Państwa (Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach) na rzecz adwokata A.S. kwotę 295,20 (dwieście dziewięćdziesiąt pięć 20/100) złotych w tym VAT w kwocie 55,20 (pięćdziesiąt pięć 20/100) złotych tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z dnia [...] utrzymało w mocy decyzję Burmistrza Miasta i Gminy B. z dnia [...], w sprawie odmowy przyznania Z. G. prawa do bezpłatnych świadczeń opieki zdrowotnej przyznawanych na okres 90 dni.
W motywach rozstrzygnięcia Samorządowe Kolegium Odwoławcze podało, iż wnioskiem z dnia 15 listopada 2011 r. Z. G. zwrócił się do Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w B. między innymi o zgłoszenie go do ubezpieczenia zdrowotnego NFZ. Odmowę przyznania prawa do świadczeń opieki zdrowotnej organ I instancji uzasadnił tym, że strona w dniu 2 czerwca 2011 r. została wyrejestrowana z ewidencji bezrobotnych z powodu niestawienia się w wyznaczonym terminie, w związku z czym jej obowiązkiem było niezwłoczne zarejestrowanie się jako bezrobotny w urzędzie pracy, gdyż zgodnie z przepisami ustawy o pomocy społecznej osoby ubiegające się o pomoc winny posiadać status bezrobotnego. Natomiast wniosek o przyznanie prawa do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych powinny składać strony po wyczerpaniu wszystkich innych możliwości, a uzyskanie statusu bezrobotnego jest tożsame z nabyciem prawa do ubezpieczenia zdrowotnego. Podzielając taką argumentację SKO przytoczyło treść art. 54 ust. 1, 2 i 7 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, dalej powoływanej jako ustawa o świadczeniach (Dz. U. Nr 164/08 poz. 1027 ze zmianami), która w zakresie dotyczącym ustalenia dochodu osoby ubiegającej się o przyznanie prawa do świadczeń opieki zdrowotnej odsyła do art. 8 ust. 1 pkt. 1, ust. 3 i 4 ustawy o pomocy społecznej. Ponieważ ze zgromadzonych dowodów wynika, że Z. G. nie posiada żadnych własnych dochodów, nie było w ocenie organu wątpliwe, że spełnia on kryterium dochodowe kwalifikujące go do świadczeń z opieki zdrowotnej. Następnie organ poddał analizie przypadki, w jakich ustawa o pomocy społecznej przewiduje możliwość przyznania świadczenia w postaci składki zdrowotnej osobom nieubezpieczonym. Kolegium stwierdziło w tym zakresie, że z reguły świadczenia w postaci opłacania składki na ubezpieczenie społeczne i składki na ubezpieczenie zdrowotne towarzyszą świadczeniu w postaci zasiłku stałego, co wynika z art. 66 ust. 1 pkt. 26 ustawy o świadczeniach. Świadczenie w postaci składki zdrowotnej przysługuje również w przypadku, gdy osoba ubiegająca się jest osobą bezdomną objętą indywidualnym programem wychodzenia z bezdomności (art. 49 ust. 8 ustawy o pomocy społecznej), bądź osoba ubiegająca się jest osobą bezrobotną, z którą zawarto kontrakt socjalny na podstawie skierowania powiatowego urzędu pracy (art. 108 ust. 2 i 3 w/w ustawy). Żaden z tych przypadków w sprawie nie zachodzi, ponieważ Z. G. nie nabył skutecznie prawa do świadczenia w postaci zasiłku stałego i nie jest osobą, o której mowa w powołanych przepisach ustawy o świadczeniach i o pomocy społecznej. Organ zauważył jednak, że Z. G. ma możliwość uzyskania prawa do świadczeń opieki zdrowotnej, poprzez ponowne zarejestrowanie w Powiatowym Urzędzie Pracy, gdyż minął już 120-dniowy okres od daty utraty statusu bezrobotnego z powodu niestawiennictwa w urzędzie pracy w terminie wyznaczonym, w którym nie mógł się ponownie zarejestrować. Czyniąc to Z. G. uzyska status osoby bezrobotnej i automatycznie prawo do składki zdrowotnej i ubezpieczenia zdrowotnego. Kolegium powołało się następnie na przepis art. 2 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, który stanowi, że pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Ponieważ strona ma możliwość uzyskania własnym działaniem statusu osoby bezrobotnej i w konsekwencji również prawa do składki zdrowotnej, tj. bezpłatnego świadczenia opieki zdrowotnej, nie może uzyskać wnioskowanego świadczenia w drodze pomocy społecznej.