Termin "orzeczenie", użyty w art. 43c ust. 2 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości /Dz.U. 1991 nr 30 poz. 127 ze zm./ odnosi się tylko do merytorycznego rozstrzygnięcia sporu o wysokość opłaty za użytkowanie wieczyste gruntu, zawisłego pomiędzy użytkownikiem wieczystym a właścicielem gruntu reprezentowanym przez organ. Każde inne rozstrzygnięcie kolegium nie może być uznane za orzeczenie i nie może być również zaskarżone w drodze szczególnego środka prawnego jakim jest sprzeciw.
Na postanowienie samorządowego kolegium odwoławczego, odmawiające przywrócenia terminu określonego w art. 43a ust. 2 powyższej ustawy przysługuje skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Rzecznika Praw Obywatelskich na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia 1 października 1997 r. (...) w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu określonego w art. 43 a ust. 2 ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości i umorzenie postępowania uchyla zaskarżone postanowienie.
Zarząd Miasta T. w dniu 29 listopada 1996 r. wypowiedział Zbigniewowi K. wysokość dotychczasowej opłaty rocznej z tytułu wieczystego użytkowania działki położonej w T. przy ulicy Z. 65B. Jednocześnie zaproponował przyjęcie z dniem 1 stycznia 1997 r. nowej, wyższej stawki opłaty. Pismo Zarządu w tej sprawie zostało wysłane na adres użytkownika wieczystego listem poleconym. Przesyłka ta powróciła do tego organu w dniu 16 grudnia 1996 r. z adnotacją "zwrot nie podjęto w terminie".
Powtórnie pismo do Zbigniewa K. wysłano w dniu 10 lutego 1997 r., które odebrał w dniu 21 lutego 1997 r. Natomiast 12 marca 1997 r. Mieczysława i Zbigniew małżonkowie K. zakwestionowali proponowaną wysokość opłaty i wnieśli o "przywrócenie terminu i ustalenie mniejszej opłaty".
Z kolei pismem z dnia 4 sierpnia 1997 r. użytkownicy wieczyści cofnęli wniosek o przywrócenie terminu, wykazując, iż nie doszło do uchybienia terminu, albowiem pismo wypowiadające dotychczasową wysokość opłaty zostało, ich zdaniem, prawidłowo doręczone dopiero w dniu 21 lutego 1997 r. oraz zażądali rozpatrzenia "odwołania".
Zaskarżonym postanowieniem Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. odmówiło przywrócenia terminu i postępowanie umorzyło. Jako podstawę prawną postanowienia organ ten powołał art. 43c ust. 2 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości, w brzmieniu ustalonym art. 1 pkt 6 ustawy z dnia 21 października 1994 r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości /Dz.U. nr 123 poz. 601/ w zw. z art. 44 i art. 59 Kpa, zaś w jego uzasadnieniu wyraził pogląd, iż doszło do uchybienia terminu, albowiem nastąpiło skuteczne doręczenie zastępcze pisma Zarządu Miasta T. w dniu 16 grudnia 1996 r., a skoro termin ten ma charakter materialnoprawny, to nie jest dopuszczalnym jego przywrócenie.
Uchybienie terminu, jak wywodził organ, skutkowało wygaśnięcie praw i obowiązków o charakterze materialnym, a zatem wszczęte postępowanie jako bezprzedmiotowe podlegało umorzeniu.
Skargę na to postanowienie wniósł Rzecznik Praw Obywatelskich postulując jego uchylenie. Skarżący zarzucił temu rozstrzygnięciu naruszenie art. 9 Kpa, art. 44 Kpa w związku z art. 80 Kpa oraz art. 105 par. 1 Kpa wykazując przede wszystkim, że nie doszło do uchybienia 30 dniowego terminu określonego w art. 43a ust. 2 ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości.
Tezę tą skarżący oparł na dowodzie ze zwrotnego potwierdzenia odbioru wypowiedzenia nadanego listem poleconym w grudniu 1996 r., na którym brak jest jakiejkolwiek wzmianki o tym, że pismo to zostało złożone w urzędzie pocztowym oraz że o fakcie tym zawiadomiono adresata umieszczając zawiadomienie w drzwiach jego mieszkania.