Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim w składzie: Przewodniczący Sędzia WSA Grażyna Staniszewska (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Jacek Jaśkiewicz Asesor WSA Kamila Karwatowicz po rozpoznaniu w trybie uproszczonym na posiedzeniu niejawnym w dniu 26 stycznia 2022 r. sprawy ze skargi S.L. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] r., nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania oddala skargę.
Wnioskiem z dnia [...] grudnia 2020 r. S.L. wystąpił do Wojewody o stwierdzenie nieważności orzeczenia Prezydium Powiatowej Rady Narodowej z dnia [...] września 1958 r., nr [...], w sprawie przejęcia w całości gospodarstwa rolnego na rzecz Skarbu Państwa.
W uzasadnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że na mocy ww. orzeczenia, wydanego na podstawie art. 15 pkt 1 dekretu z dnia 18 kwietnia 1955 r. o uwłaszczeniu i o uregulowaniu innych spraw związanych z reformą rolną i osadnictwem rolnym (Dz. U. z 1959 r. Nr 14, poz. 78 ze zm.), przeszło z mocy prawa na własność Skarbu Państwa gospodarstwo rolne Nr 11 o powierzchni 9,10 ha położone we wsi [...]. Gospodarstwo to należało do dziadka Wnioskodawcy A.L., który otrzymał je na podstawie orzeczenia o wykonaniu aktu nadania z dnia [...] października 1947 r. Nr [...]. Jak wynika z treści orzeczenia wydane ono zostało w związku z opuszczeniem gospodarstwa rolnego przez A.L.. Przejęcie gospodarstwa rolnego nastąpiło bez zgody i wiedzy A.L., który nadal zamieszkiwał na terenie gospodarstwa. Od orzeczenia Prezydium Powiatowej Rady Narodowej A.L. wniósł odwołanie do Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej, które decyzją z dnia [...] grudnia 1958 r., Nr [...] uchyliło postanowienie I instancji o przejęciu nieruchomości położonej w [...] w trybie przepisów o gospodarstwach opuszczonych, zalecając jego przejęcie na podstawie przepisu art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o uporządkowaniu niektórych spraw związanych z przeprowadzeniem reformy rolnej i osadnictwa rolnego (Dz. U. Nr 17, poz. 71 ze zm.). Decyzji takiej nie wydano, a A.L. nie został powiadomiony o uchyleniu ww. orzeczenia, pozostając do końca życia pozbawionym zabranego mu majątku.
Dalej wnioskodawca wskazał, że pomimo uchylenia orzeczenia Prezydium Powiatowej Rady Narodowej nieruchomość położona w [...] nigdy nie została zwrócona właścicielowi A.L., ani jego spadkobiercom. Dla nieruchomości tej nie założono księgi wieczystej, istnieje jedynie zbiór dokumentów, w którym ostatnim dokumentem jest orzeczenie Prezydium Powiatowej Rady Narodowej z dnia [...] września 1958 r.
W ocenie Wnioskodawcy fakt, iż opisane wyżej orzeczenie Prezydium Powiatowej Rady Narodowej zostało uchylone orzeczeniem Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia [...] grudnia 1958 r., Nr [...] i wyeliminowane z obrotu prawnego, nie stoi na przeszkodzie stwierdzeniu nieważności tego orzeczenia. Powołując się na orzecznictwo sądów administracyjnych Wnioskodawca wywiódł, że postępowanie o stwierdzenie nieważności decyzji nie może zostać uznane za bezprzedmiotowe tylko z tego względu, ze decyzja objęta wnioskiem nie obowiązuje już w obrocie prawnym. Uchylenie tego orzeczenia wywołało bowiem skutki ex nunc, to jest dopiero od daty wydania orzeczenia w tym przedmiocie, podczas, gdy stwierdzenie nieważności orzeczenia wywoła skutki ex tunc, a zatem usunęłoby to rozstrzygnięcie z obrotu prawnego tak, jakby nie zostało ono nigdy wydane.