Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Krzysztof Dziedzic Sędziowie Sędzia WSA Grażyna Staniszewska Asesor WSA Jarosław Piątek (spr.) Protokolant st. sekr. sąd. Elżbieta Dzięcielewska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 grudnia 2019 r. sprawy ze skargi B.B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego [...] z dnia [...]r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Prezydenta Miasta [...] z dnia [...]r. , nr [...].
Decyzją z dnia [...] lipca 2019 r., nr [...] działający z upoważnienia Prezydenta Miasta [...] Kierownik Działu Świadczeń Rodzinnych i Funduszu Alimentacyjnego Centrum Pomocy Rodzinie odmówił B.B. świadczenia w formie świadczenia pielęgnacyjnego wnioskowanego w związku z opieką nad córką U.B.
W uzasadnieniu decyzji organ w pierwszej kolejności powołał treść art. 17 ust. 1, ust. 1a i ust. 5 pkt 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jedn. Dz. U. z 2018 r., poz. 2220 ze zm.; dalej jako u.ś.r.) i wskazał, iż z informacji zgromadzonych przez organ wynika, że B.B. jest uprawniona do emerytury. Mając to na uwadze należało stronie odmówić prawa do wnioskowanego świadczenia.
B.B. wniosła odwołanie od tej decyzji, w którym zarzuciła naruszenie prawa materialnego, polegającego na: 1) zastosowaniu błędnej wykładni art. 17 ust. 1 oraz art. 17 ust. 5 u.ś.r., polegającej na pominięciu celów ustawy oraz norm konstytucyjnych, 2) niezastosowaniu przepisów Konstytucji RP, tj. art. 32, art. 69 i art. 71 ust. 1 w zw. z art. 2, przez co decyzja została wydana z naruszeniem podstawowych zasad konstytucyjnych, 3) niezastosowaniu art. 28 ust. 1 i 2 lit. c Konwencji Praw Osób Niepełnosprawnych. Mając to wszystko na uwadze wniosła o uchylenie decyzji organu I instancji i przekazanie sprawy do pozytywnego rozpoznania, względnie zmianę decyzji poprzez przyznanie uprawnienia do świadczenia pielęgnacyjnego.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze [...] decyzją z dnia [...] września 2019 r., nr [...] utrzymało w mocy decyzję organu I instancji.
W uzasadnieniu decyzji organ odwoławczy wskazał, że jednoznaczne brzmienie przepisu art. 17 ust. 5 pkt 1 u.ś.r. nie pozostawia wątpliwości interpretacyjnych, a ustalenie prawa do emerytury wyklucza przyznanie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego.
Następnie, powołując się na orzecznictwo sądów administracyjnych (w szczególności na wyrok WSA we Wrocławiu z 22 maja 2019 r., IV SA/Wr 105/19), Kolegium wyjaśniło, że celem świadczenia pielęgnacyjnego jest udzielenie materialnego wsparcia osobom, które rezygnują z aktywności zawodowej, by opiekować się osobą niepełnosprawną. Świadczenie pielęgnacyjne ma zastąpić dochód wynikający ze świadczenia pracy, której nie może podjąć osoba pielęgnująca. Istotą świadczenia pielęgnacyjnego jest częściowe zrekompensowanie opiekunowi niepełnosprawnego strat finansowych spowodowanych niemożnością podjęcia pracy lub rezygnacją z niej w związku z koniecznością opieki. Stąd ustawodawca przyjął założenie, że osoba posiadająca już zabezpieczenie materialne w postaci dochodu z tytułu emerytury powinna być wyłączona z zakresu podmiotowego osób uprawnionych do świadczenia pielęgnacyjnego. Nie jest możliwy zbieg obu tych świadczeń ani ich wzajemna kompensata. Ustalenie prawa do emerytury wyklucza przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego, przy czym takie jednoznaczne rozwiązanie prawne jest przejawem wyboru ustawodawcy w kształtowaniu polityki pomocowej Państwa i wspierania rodzin. Brak jest jakichkolwiek podstaw prawnych by odmawiać stosowania omawianego przepisu bądź zmieniać jego treść poprzez wprowadzanie do hipotezy normy prawnej w nim zawartej elementów, które zeń nie wynikają. Wobec tego trudna sytuacja materialna strony i pobieranie w niższej wysokości niż świadczenie pielęgnacyjne emerytury nie może przemawiać za przyznaniem świadczenia pielęgnacyjnego, zważywszy na wyraźny przepis ustawy, który takiej przesłanki nie wprowadził. Ustawodawca przyjął właśnie taki model przyznawania świadczeń rodzinnych, który wyklucza z grona beneficjentów świadczenia pielęgnacyjnego osoby pobierające zaopatrzenie emerytalne, które jest świadczeniem pewnym i stabilnym, odmiennie niż świadczenie pielęgnacyjne, stanowiące element systemu zabezpieczeń społecznych. Dalej Kolegium podniosło, że ustawodawca w zakresie uregulowań dotyczących świadczenia pielęgnacyjnego założył, że uprawniona jest do tego świadczenia osoba sprawująca opiekę, która nie ma ustalonego prawa do świadczenia z innego systemu zabezpieczenia społecznego. Świadczenie pielęgnacyjne ma charakter subsydiarny, częściowo rekompensujący utracony zarobek osoby aktywnej zawodowo wychodzącej z rynku pracy oraz zwiększone wydatki na opiekę nad niepełnosprawnym dzieckiem. Z kolei emerytura jest świadczeniem nieutracalnym. Jest to zatem świadczenie, które jest świadczeniem najbardziej pewnym. Sytuacja emeryta jako świadczeniobiorcy jest najbardziej stabilna spośród wszystkich osób pobierających świadczenia z szeroko rozumianego zabezpieczenia społecznego.